Kur'an-ı Kerim ve Türkçe Meali Sayfa 550
6. Gerçekten de onlarda, içinizden Allah'ı ve âhiret gününü arzulayanlar için güzel bir örnek vardır. Onları kendilerine örnek alanlar kurtulur. Kim de yüz çevirirse, yalnızca kendisine zarar vermiş olur. Çünkü Allah ganidir, hamiddir. Hiç kimseye ve hiçbir şeye muhtaç değildir. Fakat siz O'na kulluk etmeye muhtaçsınız. Hiçbir varlık O'nu övüp yüceltmese bile, O kendi zatıyla Yücedir. Zira gerçek anlamda yüceltilmeye, şükredilmeye ve övülmeye lâyık olan sadece Odur.
O hâlde, atanız İbrahim'in izinden yürüyerek sarsılmaz bir inanç ve kararlılıkla, zalimlere karşı mücadelenizi sürdürün:
7. Sizler üzerinize düşeni yapar ve kâfirlere karşı açık ve net tavrınızı koyarak Allah yolunda cihat ederseniz, umulur ki Allah da sizi onlara üstün kılar ve İslâmî davetin kalplere ulaşmasını engelleyen azılı kâfirleri bertaraf ederek, sizinle düşmanlarınız arasında karşılıklı sevgi ve dostluk duyguları yeşertir. Böylece, sizin ortaya koyacağınız güzel ahlâk sayesinde onları İslâm'a kazandırabilir. Bu nasıl olur demeyin. Neden olmasın ki, Allah her şeye kadirdir. Aynı zamanda Allah çok bağışlayıcı, çok merhametlidir.
Bu ayetlerin gelişinden kısa bir süre sonra, Allah'ın vaadi aynen gerçekleşti. Mekke kan dökülmeden fethedildi, yirmi yıl boyunca Müslümanlarla savaşan kâfirler bölük bölük İslâm'a girdiler, kin ve intikam duyguları kalplerden silindi ve daha önce birbirlerini can düşmanı olan insanlar, gerçekten de samimî bir dostluk ve kaynaşma içinde bir araya geldiler.
8. Ey iman edenler! Allah, inancınızdan dolayı sizinle savaşmayan ve sizi yurdunuzdan çıkarmayan kimselere —kâfir bile olsalar— iyilik yapmanızı ve onlara adaletli davranmanızı yasaklamaz. Tam tersine, adaletten kıl kadar ayrılmamanızı emreder. Hiç kuşkusuz Allah, âdil davrananları sever. Demek ki Allah, Müslümanlara bir kötülük yapmamış olan kâfirlere iyi davranmanızı ve onlarla beşeri dostluk ve arkadaşlık ilişkilerine girmenizi yasaklamıyor.
9. Allah sadece, inancınızdan dolayı sizinle savaşan, sizi yurdunuzdan çıkaran ve çıkarılmanıza destek veren kimseleri kendinize samimî bir dost, koruyucu, yönetici, yandaş, müttefik, kısacası veli edinmenizi yasaklar. O hâlde, her kim onları veli edinecek olursa, işte onlar, zalimlerin ta kendileridirler.
Hudeybiye antlaşmasının ilgili hükmü gereğince, müşriklerin velâyeti altında bulunan bir kişi —ki antlaşma metninde "racul" yani, "bir adam" olarak geçer— kaçıp Medine'ye sığındığı takdirde velisine iade edilecekti. Kureyşliler, bu hükmün kadınları da kapsadığını düşünüyorlardı. Nitekim Ukbe bin Ebi Muayt'ın kızı Ümmü Gülsüm hicret edip Medine'ye sığınınca, kardeşleri onu geri almak için Hz. Peygambere başvurdular. Fakat Peygamber, antlaşma metninde geçen "racul" kelimesine dikkat çekerek hükmün sadece erkekleri kapsadığını, bu yüzden hicret eden kadınları müşriklere iade etmeyeceğini söyledi. Bunun üzerine müşrikler şaşırıp kaldılar ve hiçbir itirazda bulunamadan dönüp gittiler.
Buna göre Müslümanların, Medine'ye hicret eden kadınları —hangi amaçla gelmiş olursa olsunlar— müşriklere iade etme zorunluluğu yoktu. Fakat bu kadınlar arasında casusluk yapmak, fitne ve bozgunculuk çıkarmak gibi kötü niyetlerle veya birtakım dünyevî menfaatler gözeterek gelenler de olabilirdi. Bu yüzden, hicret eden kadınlar hakkında aşağıdaki ayet gönderildi:
10. Ey iman edenler! Mümin olduklarını söyleyen kadınlar, sizinle savaş halinde olan ülkelerinden İslâm diyarına hicret ederek size sığındıkları zaman, gerçekten mümin olup olmadıklarını anlamak için onları imtihan edin. Onlara, "Herhangi bir dünyevî menfaat gözeterek değil, sırf Allah rızası için hicret ettiğine yemin eder misiniz?" diye sorun. Olumlu cevap verirlerse, onları mümin kabul edin. Böylece, onlar hakkında gerçeğe yakın bir bilgi elde etmiş olursunuz. Yoksa onların inançlarını en iyi bilen, elbette Allah'tır.
Bu yemin ve sorgulama sonucunda o kadınların mümin olduklarına karar verirseniz, onları kâfirlere geri vermeyin. Çünkü artık onlar kâfirlere helâl olmadıkları gibi, kâfirler de onlara helâl değildir. Fakat kâfirlerin, kendilerini terk edip İslâm diyarına hicret eden hanımlarına vaktiyle verdikleri evlilik bedeli olan mehirlerini onlara geri ödemelisiniz. Çünkü bu durumda evliliği sona erdiren erkek değil, kadındır.
Bu kadınlarla evlenmenizde, —evlilik bedeli olan mehirlerini kendilerine ödediğiniz takdirde— hiçbir sakınca yoktur.
Öte yandan, dinden dönüp müşriklere sığınan kâfir kadınlarla evlilik bağınızı sürdürmeyin, onları derhal boşayın. Fakat onlara verdiğiniz evlilik bedelini onlardan geri isteyin. Aynı şekilde, müşriklerden kaçıp size sığınan mümin kadınların Mekke'deki eski kocaları da, eşlerine verdikleri mehirlerini geri istesinler. Siz de onu vermek zorundasınız.
Dikkat edin, bunlar Allah'ın koyduğu hükümlerdir. İşte Allah, aranızda böyle adaletle hüküm veriyor. Hiç kuşkusuz Allah, sonsuz ilim ve hikmet sahibidir.
11. Eğer kâfirlere kaçan eşlerinize vermiş olduğunuz evlilik bedelinden bir kısmını inkârcılardan geri alamazsanız, onlardan size kaçan kadınlar yüzünden tazminat ödeme sırası size geldiğinde, eşleri Mekke'ye kaçıp gitmiş olan bu Müslümanlara, harcamış oldukları evlilik bedeli miktarını —kâfirlere ödemeniz gereken tazminattan keserek— verin. Ya da bu kadının kaçtığı toplumla savaşırsanız, mehir alacağı olan o Müslüman'ın hakkını ganimetten öncelikle ayırıp ona ödeyin. Bunları yaparken, kendisine iman ettiğiniz Allah'tan gelen ilkeler doğrultusunda hayatınıza yön vererek her türlü kötülükten, isyankârlıktan sakının ve adaletten zerre kadar ayrılmayın.