Kur'an-ı Kerim ve Türkçe Meali Sayfa 22
142. İnsanlar arasından, kıble değişikliğinin anlam ve önemini kavrayamayan bazı düşüncesiz kimseler ve özellikle de, kendilerini Allah'ın seçkin ve ayrıcalıklı kulları zanneden ve müminlerin zihinlerinde şüphe uyandırmak için fırsat kollayan Yahudiler, "Müslümanlar bu güne kadar bizim kıblemize yöneliyorlardı. Onları üzerinde bulundukları kıblelerinden çevirip Kâbe'ye yönelten sebep nedir?" diyecekler. Onlara de ki: "Doğu da Allah'ındır, batı da. Aslında herhangi bir yönün diğerine üstünlüğü söz konusu değildir.Önemli olan doğuya veya batıya yönelmek değil, Allah'ın emrini yerine getirmektir. Aşağıda 144. âyette zikredilecek olan kıble değişikliği de Allah'ın bir emridir. Zira Allah, Son Elçi'yi inkâr ederek kendisine başkaldıran İsrailoğulları'ndan ilâhî emaneti geri almış ve yeni İslam toplumuna vermiştir. Çünkü Allah, hangi ırktan ve hangi toplumdan olursa olsun, hak dinin sancağını taşımaya lâyık gördüğü ve başarıya, kurtuluşa, zafere ulaşmasını dilediği kimseyi dosdoğru yola iletir."
143. Ey müminler! İşte böylece sizi, her türlü aşırılıktan uzak duran, adil, dengeli, ölçülü ve hayırlı bir ümmet yaptık ki, tüm insanlığa karşı hakikate tanıklık eden güzel örnekler ve adil şahitler olasınız ve bu Peygamber de size karşı güzel bir örnek ve şahit olsun.
Ey Muhammed! Senin daha önceMekke'de iken yönelmiş olduğun kıbleyi, yani Mescid-i Harâm'ı size kıble yaptık ki, Peygamberin izinden gidenleri, gerisin geriye dönecek olanlardan ayırıp açıkça ortaya koyalım. Bu imtihan sonucunda, iman iddiasıyla ortaya çıkan insanlar iki gruba ayrılacaktır: 1. Allah'ın emirlerine kayıtsız şartsız boyun eğen samimi müminler, 2. Çıkarlarına uygun olduğu sürece İslâm'ın hükümlerini kabul eden, fakat arzu ve beklentilerine aykırı düştüğü anda ilâhî emirleri reddeden münafıklar.
Doğrusu bu imtihan, Allah'ın yol gösterdiği kimselerden başkasına ağır gelecektir. Nitekim daha önce Peygamberi tasdik eden bazı Yahudiler, binlerce yıl kıble edindikleri Kudüs'e yönelmekten vazgeçip Mekke'ye yönelmelerini emreden âyetler gelince, bunu gururlarına yediremeyip Allah'ın emrini reddederek yeniden inkâra saplanacaklardı.
Bu arada Allah, daha önceleri Mescid-i Aksâ'ya yönelerek kılmış olduğunuz namazları elbette kabul edecek, ihlâs ve samimiyetle O'na bağlandığınız sürece, sizin imanınızı asla boşa çıkarmayacaktır. Hiç kuşkusuz Allah, insanlara karşı çok şefkatli, çok merhametlidir.
Kıble değişikliği ile ilgili ön hazırlıklar tamamlandıktan ve gönüller buna iyice alıştırıldıktan sonra, bütün semavî din mensuplarının hürmet gösterdikleri, kendisine mensup olmakla şeref duydukları ortak ataları olan İbrahim Peygamber tarafından insanlığın ilk mabedi olarak inşa edilen ve kıyamete kadar müminlerin kıblesi ve Kâbe'si olarak kalacak olan Mescid-i Haram'a yönelmeyi emreden âyetler nâzil oldu:
Peygamber (sav) Medine'ye hicret edince, Allah'tan gelen emirle Mescid-i Aksâ'yı kıble edindi. [28] Fakat gönlünde yatan, İbrahim aleyhisselâm'dan bu yana müminlerin kıblesi olan Beytullah'a yönelmekti. Yahudilerin kutsal mabedi olan Mescid-i Aksâ'ya yönelme emrinin geçici olduğunu, yakın bir zamanda Kâbe'ye yönelme emrinin geleceğini bilmiyordu. Ayrıca İsrailoğulları'nın liderliğinin sona erdiğini ve Kudüs'ün merkez olma niteliğini kaybettiğini düşünüyordu. Bu yüzden Rabb'ine yalvararak kıblenin değiştirilmesini niyaz ediyor, ümitle vahyin gelmesini bekliyordu. Nihayet Allah, Peygamber'inin dua ve yakarışlarına şu sözlerle icabet etti:
144. Ey Muhammed! Biz senin, yüzünü sık sık göğe çevirip durduğunu ve kıblenin değiştirilmesi için dua ettiğini görüyoruz. Üzülme, elbette seni hoşnut olacağın kıbleye yönelteceğiz:
Artık namaz kılarken, yüzünü Mekke tarafına, Mescid-i Haram yönüne çevir!
Ve siz deey inananlar, her nerede olursanız olun, namaz kılarken yüzünüzü o yöne çevirin! Yeryüzünün hangi noktasında olursanız olun, yurtlarınızın farklılığına, yönlerinizin değişikliğine; ırklarınızın, dillerinizin ve renklerinizin başkalığına rağmen, aynı hedefe yönelen, aynı hayat düzeninin egemenliğini gerçekleştirmeye çalışan bir tek ümmet olma bilinciyle namazda yüzünüzü Kâbe'ye çevirin!Ancak kıbleye yönelmenin çeşitli sebeplerden dolayı mümkün olmadığı veya kıblenin hangi yönde olduğu bilinemediği durumlarda veya düşman korkusu gibi bir mazeret söz konusu olduğunda, buna yakın herhangi bir yöne dönmek de yeterli olur.
Kendilerine kitap verilenler, bunun Rablerinden gelen bir gerçek olduğunu pekâlâ bilirler. Yahudiler de Hristiyanlar da, bütün ilâhî din mensuplarının ortak atası olan Hz. İbrahim tarafından, insanlığın ilk mabedi olarak inşa edilen Kâbe'ye yönelmenin, yüce Allah'ın emrine dayalı, tartışma götürmez kesin bir gerçek olduğunu gayet iyi bilirler. Üstelik ellerindeki kitaplarda da bu onlara bildirilmiştir. Fakat dünyevi çıkarlarına ters düştüğü için bunu kabullenmeye yanaşmazlar.
Fakatşunu iyi bilsinler ki, Allah onların yaptıklarından habersiz değildir.
145. Ey Muhammed! Sen kitap verilen o Hristiyanlara ve Yahudilere, Kâbe'ye yönelmenin Allah'ın emri olduğu hususunda her türlü mucizeyi getirmiş olsan bile, yine de inkârda diretir, senin kıblene yönelmezler. Zira onlar arzularının yönlendirdiği, menfaatlerinin körüklediği ve kinlerinin bilediği kör bir inatçılığın tutsağıdırlar. Sanma ki onlar İslâm'ı bilmedikleri ya da bu din onlara inandırıcı bir biçimde sunulmadığı için inkâr ediyorlar. Bilakis onlar, çok iyi bildikleri bu dinin, menfaatlerine ve saltanatlarına dokunacağından korktukları için ona karşıdırlar.
O hâlde, bâtılda direten bu inkârcılar karşısında, sen de hak yolda azim ve kararlılıkla sabredecek, onların kıblesine asla yönelmeyeceksin. Zaten onlar da birbirlerinin kıblesine yönelmezler. Zira onların her biri, aslında kendi menfaatlerini, arzu ve ihtiraslarını kıble edinmişlerdir. Dış yönüyle birlik ve beraberlik içinde gözükseler bile, içten içe didişme, çekişme ve düşmanlık hâlindedirler. Aralarında gerçek anlamda uyum ve birlik yoktur.
Ey Peygamber! Sana bu Kur'ân aracılığıyla gerçek ilim geldikten sonra, eğer onların arzu ve heveslerine uyacak olursan, yemin olsun ki, o takdirde sen de zalimlerden olursun! Ve bu durumda, kendini Allah'ın gazabından kurtaracak ne bir dost bulabilirsin, ne de bir yardımcı!
Onların, kendilerine ikna edici deliller sunulmadığı için Kur'ân'ı ve Son Elçi'yi inkâr ettiklerini sanma: