Sureler
Mealler
Önceki
Neml Suresi
No Meal                    
Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla
1 Tâ, Sîn, Mîm. Ey insan! Rabb'inden sana bir mesaj geldi:
2 Bunlar, insanlığa mutluluk ve kurtuluş yollarını gösteren apaçık ve apaydınlık Kitabın ayetleridir.
3 Ey şanlı Elçi! İnananlara yol gösterici bir örnek ve ibret verici bir ders olması için, Musa ile Firavun arasında geçen olaylardan bir kısmını sana bütün gerçekliğiyle anlatacağız:
4 Doğrusu Firavun, o ülkede sahip olduğu güç ve saltanatla şımarıp kibre kapılmış ve saltanatını sürdürebilmek için halkı çeşitli gruplara ayırmıştı. Şöyle ki, onlardan bir kısmını el üstünde tutarken, İsrail Oğulları denilen bir topluluğu köle gibi kullanarak tamamen zayıf ve çaresiz bir hâle getirmişti. Nüfuslarının artmasını engellemek için erkek çocuklarını hunharca boğazlatıyor, kız çocuklarını ise utanç verici işlerde kullanmak üzere sağ bırakıyordu. O gerçekten de yeryüzünde bozgunculuk çıkaran zalim kimselerdendi.
5 Biz ise, bu ülkede ezilen, sömürülen bu insanlara lütufta bulunarak onları adalet, dürüstlük ve erdemlilik konusunda insanlığa örneklik ve öncülük eden önderler kılmak ve Firavunu helâk ettikten sonra onları yeryüzünün nimet ve zenginliklerini devralan mirasçılar yapmak istiyorduk.
6 Yani istiyorduk ki, onlara yeryüzünde kudret ve egemenlik bahşedelim ve onlar vasıtasıyla, Firavun ile baş danışmanı Haman'a ve onların bütün ordularına korktukları şeyi gösterip saltanatlarını başlarına geçirelim. Bunun için:
7 Musa'nın annesine, "Çocuğunu birkaç ay emzir!" diye vahyettik, "Firavunun askerleri tarafından ona bir zarar geleceğinden endişelendiğinde, kendisini bir sandığın içine koy ve öylece Nil nehrine bırak. Başına bir şey gelir diye korkma, üzülme. Çünkü çok yakında yavrunu sana kavuşturacağız ve onu, ileride büyük bir Peygamber yapacağız."
8 Musa'nın içinde bulunduğu sandık, ilâhî kudretin koruması altında, akıntıyla birlikte suda süzülmeye başladı. Nehrin ilerisinde, Firavun ve askerleri kamp kurmuşlardı. Firavunun adamlarından biri onu buldu ve Firavunun son derece dürüst ve iyi kalpli olan hanımına verdi. Çünkü ilâhî plâna göre, bu çocuk ileride onlara başkaldırıp düşmanlık edecek ve zalimler için büyük bir üzüntü kaynağı olacaktı.

Böylece, bir diktatörün daha yıkılış süreci başlamış oluyordu. Gerçekten Firavun, baş danışmanı Haman ve askerleri, tepeden tırnağa günaha batmış kimselerdi.
9 Firavunun hanımı kucağındaki bebeği eşine göstererek, "Bu şirin çocuk, hem benim hem de senin için sevinç kaynağı olabilir!" dedi, "Ne olur onu öldürmeyin. İleride bize faydası dokunabilir, belki de onu evlat ediniriz."

Firavun, karısının ricasını kıramadı. Böylece çocuğu alıp saraya götürmeye karar verdiler. Onlar bütün bunları yaparlarken, aslında ilâhî plânın bir parçası olduklarının farkında değillerdi.
10 Bu arada Musa'nın annesi bütün gece yavrusunu düşünmüş ve gönlü bomboş bir hâlde sabahlamıştı. O kadar üzülmüştü ki, eğer vadimize olan inancını sonuna kadar canlı tutması için yüreğine dayanma gücü bahşetmemiş olsaydık, onun kendi çocuğu olduğunu az kalsın açığa vuracaktı.
11 Fakat o Rabb'ine güvenerek sabretmişti. Daha sonra kızına, yani Musa'nın ablasına, "Onu sahil boyunca takip et de, neler olup bittiğini bana haber ver!" demişti. Bunun üzerine kızcağız, kıyı boyunca yürüyerek kardeşinin bulunduğu yere ulaşmış ve hiç kimseye sezdirmeden kardeşini ve onu nehirden alan insanları uzaktan izlemeye başlamıştı.
12 Öte yandan, Biz daha ilk günden itibaren, sütannelerini Musa'ya haram kılmış ve onun, annesinden başka hiçbir kadının sütünü emmemesini sağlamıştık. Bu yüzden Musa acıktığı için ağlıyor, fakat kendisini emzirmeye çalışan bakıcıların sütünü kabul etmiyordu. Bu fırsatı çok iyi değerlendiren Musa'nın ablası, yanlarına sokularak, "Sizin adınıza onun bakımını üstlenecek ve onu şefkatle yetiştirecek bir aileyi size göstereyim mi?" dedi.
13 Böylece onu yeniden annesine kavuşturduk ki, kadıncağızın yüreği sevinçle dolsun, çektiği üzüntülerden kurtulsun ve Allah'ın vaadinin gerçek olduğunu görsün. Evet, elbette Allah verdiği sözü yerine getirir. Ne var ki, insanların çoğu bunu bilmez.
14 Ve aradan yıllar geçti. Nihayet Musa gençlik çağına ulaşıp zihni ve bedeni açıdan iyice olgunlaşınca, kendisine derin bir hikmet ve ilim verdik. İşte Biz, güzel davrananları böyle ödüllendiririz.
15 Bir gün, halkın öğle sıcağında evlerine çekildikleri bir sırada saraydan çıkıp şehre indi. Orada, biri kendi halkından, diğeri düşman tarafından olan iki adamın kavga etmekte olduğunu gördü. Bir Mısırlı, İsrail Oğulları'ndan birisini tartaklamakta idi. Kendi halkından olan adam, düşmanlarından olan adama karşı Musa'dan yardım istedi. Bunun üzerine Musa, Mısırlıyı engellemek için ona bir yumruk vurdu ve istemeden de olsa onu öldürdü. Çok geçmeden büyük bir pişmanlıkla, "Bu yaptığım düpedüz şeytanın işi. Doğrusu şeytan, insanı yoldan çıkaran apaçık bir düşmandır!" dedi.
16 Ve "Ey Rabb'im!" diye yalvardı, "Doğrusu ben, bu suçu işlemekle kendime gerçekten yazık ettim, fakat senin merhametinden asla ümit kesilmez, o hâlde beni bağışla Allah'ım!" İçtenlikle yaptığı bu tövbeden dolayı, Allah da onu bağışladı. Çünkü O çok bağışlayıcı, çok merhametlidir.
17 Bunun üzerine Musa, "Ey Rabb'im, bana verdiğin bu nimetin hakkı için, kim olursa olsun bir daha asla zalimlere arka çıkmayacağım!" dedi.
18 Böylece, korku içinde çevresini gözetleyerek sabaha kadar şehirde bekledi. Ne yapacağını bilemez bir hâlde dolaşırken, bir de ne görsün; dün kendisinden yardım isteyen adam bu sefer başka bir Mısırlıyla kavgaya tutuşmuş, yine kendisini yardıma çağırmıyor mu! Fakat bu kez Musa ona, "Hayır!" dedi, "Anlaşılan o ki, sen ona buna sataşan azgın bir adamsın!"
19 Yine de, kavga edenleri ayırmak için düşmanları olan adamı tutmaya yeltenince, adam "Ey Musa!" dedi, "Dün suçsuz bir kişiyi öldürdüğün gibi, şimdi de beni mi öldürmek istiyorsun? Demek ki, senin niyetin insanlar arasında barış ve adaleti sağlamak değil. Senin tek amacın, yeryüzünde zalimce kan döken bir zorba olmak."
20 Bir süre sonra, şehrin öteki ucundan bir adam koşarak yanına geldi ve nefes nefese, "Ey Musa!" dedi, "Ülkenin ileri gelenleri bir mahkeme kurmuş, seni öldürmek üzere aralarında görüşüyorlar. Çabuk burayı terk et! Bana güven, çünkü ben gerçekten senin iyiliğini isteyen biriyim." Bu adamı, Firavunun hanedanından olduğu hâlde onun zulmünü onaylamayan biri (40-Mümin: 28) göndermişti.
21 Bunun üzerine, Musa korku içinde çevresini gözetleyerek şehri terk etti. "Ey Rabb'im!" dedi, "Beni zalim toplumun elinden kurtar!" Daha sonra, Firavunun etki ve hâkimiyeti dışında kalan ve hem ırk, hem dil bakımından İbranilere çok yakın olan Medyen ülkesine gitmeye karar verdi.
22 Medyen'e doğru yola çıkarken, "Ümit ederim ki, Rabb'im beni doğru yola yöneltir." diyordu.
23 Derken uzun ve tehlikeli bir yolculuğun ardından Medyen'in meşhur su kuyularına vardı ve kuyuların başında, hayvanlarını sulayan kalabalık bir grup insanla karşılaştı. Onlardan biraz ötede ise, susuz kalan hayvanlarını kuyulardan uzak tutmaya çalışan iki genç kız gördü. Yanlarına yaklaşarak, "Ne yapıyorsunuz, siz de herkes gibi hayvanlarınızı niçin sulamıyorsunuz?" diye sordu. Bunun üzerine onlar, "Bu çobanlar buradan ayrılmadıkça, biz kadın hâlimizle onların arasına karışıp hayvanlarımızı sulayamayız. Zaten onlarla başa çıkacak gücümüz de yok. Ailemizin tek erkeği olan babamıza gelince, o bu işi yapamayacak kadar çok yaşlıdır." diye cevap verdiler.
24 Bunun üzerine, Musa kadınların hâline acıyıp hayvanlarını suladı. Sonra bir gölgeye çekildi ve "Ey Rabb'im!" diye yalvardı, "Şu anda, bana lütfedeceğin her hayra muhtacım." Zira günlerce durup dinlenmeden yol yürümüş, iyice acıkmış ve bitkin düşmüştü. Ayrıca, yabancı bir ülkede barınacak bir yere, güvenilir dostlara ihtiyacı vardı.
25 Çok geçmeden, o iki kızdan biri utana utana yanına geldi ve "Bize yaptığın iyiliği babama anlattım. Babam Şuayb, hayvanlarımızı sulama hizmetinin karşılığını ödemek için seni yanına çağırıyor." dedi. Böylece Musa, Şuayb'ın yanına gelip başından geçenleri ona anlattı. Şuayb, "Endişe etme!" dedi, "Artık Mısır'daki o zalim toplumun elinden kurtulmuş bulunuyorsun."
26 O iki kızdan biri, "Babacığım," dedi, "Sen artık iyice yaşlandın, işlerimizi yapacak bir erkek kardeşimiz de olmadığından, şu kadın hâlimizle erkeklerin yapması gereken işleri yapmak zorunda kalıyoruz. Musa'nın üstün ahlâkını sen de gördün. Bana sorarsan, işlerimizde bize yardımcı olması için onu işçi olarak tut. Çünkü gördüğüm kadarıyla, o bu civarda ücretle tutabileceğin işçilerin en iyisidir, üstelik güçlü ve güvenilir bir adamdır."
27 Genç bir adamın, yetişkin kızların bulunduğu bir evde işçi olarak kalmasını uygun görmeyen Şuayb, daha güzel bir teklifle Musa'nın karşısına çıkmaya karar verdi: "Ey Musa!" dedi, "Sekiz yıl yanımda kalıp işlerimde bana yardım etmen şartıyla, seni şu iki kızımdan biriyle evlendirmeyi düşünüyorum. Fakat sen bu süreyi on yıla tamamlarsan, bu da senin tarafından bir iyilik olur. Şunu bil ki, sana hiçbir konuda zorluk çıkarmak istemem. İnşallah benim iyi insanlardan olduğumu göreceksin."
28 Bu teklife sıcak bakan Musa, "Tamam!" dedi, "Bu, ikimiz arasında yapılan bir sözleşme olsun. Buna göre, sözünü ettiğin bu iki süreden hangisini yerine getirirsem getireyim, hakkımda kötü düşünceler beslenmeyecek. Bu söylediklerimize Allah da şahit olsun."
29 Böylece Musa, Şuayb'ın kızıyla evlenip orada uzun yıllar kaldı. Nihayet, üzerinde anlaştıkları süreyi tamamlayıp ailesiyle birlikte Mısır'a dönmek üzere yola koyulunca, kutsal Sina dağının yamacında parlayan bir ateş gördü. Hava soğuk ve karanlıktı, üstelik yollarını kaybetmişlerdi. Bunun için ailesine, "Siz burada bekleyin!" dedi, "Ağaçların arasında gözüme bir ateş ilişti. Gideceğimiz yönle ilgili size oradan bir haber getireyim, ya da hiç değilse bir parça köz getireyim ki, ateş yakıp ısınabilesiniz."
30 Musa oraya yaklaşınca, bu mübarek bölgede, kutsal vadinin yamacındaki ışıl ışıl parlayan ağaç yönünden, "Ey Musa!" diye bir ses işitti, "Hiç kuşkusuz Ben, tüm varlıkların Rabb'i olan Allah'ım!"
31 "Ben seni Peygamber olarak seçtim ve sana mucizeler verdim. Şimdi asanı yere at!"

Bunun üzerine, Musa elindeki değneği yere attı. Onun çevik bir yılan gibi hızla hareket ettiğini görünce korkuya kapıldı ve arkasına bile bakmadan dönüp kaçmaya başladı. Allah, "Geri dön! Ve sakın korkma, ey Musa!" dedi, "Çünkü sen artık güvendesin!"
32 "Şimdi elini koynuna sok, —herhangi bir hastalıktan değil, sana verilen bir başka mucize olarak— koynundan ışıl ışıl, bembeyaz olarak çıkacaktır. Az önce büyük bir şok yaşadın. Korkudan açılan kollarını şimdi göğsüne kavuştur ve bundan böyle ne zaman bir tehlikeyle karşılaşırsan böyle yap. Göreceksin ki, kalbinde zerre kadar korku kalmayacak. İşte bu ikisi, yani yılana dönüşen asa ve parlayan el, Rabb'in tarafından Firavun ve ileri gelen adamlarına göstereceğin iki büyük mucizedir. Çünkü onlar, işledikleri zulümler yüzünden yoldan çıkmış günahkâr bir toplum hâline geldiler."
33 Bunun üzerine Musa, "Ey Rabb'im!" dedi, "Ben vaktiyle onlardan birini yanlışlıkla öldürmüştüm. Korkarım Firavunun sarayına gidersem beni öldürürler de, görevimi yerine getiremem."
34 "Üstelik çok güzel ve etkili konuşma yeteneğine sahip değilim. Kardeşim Harun'un konuşması benden daha düzgün, öyleyse, benim söyleyeceklerimi daha akıcı bir üslupla doğrulayan bir yardımcı olarak onu da benimle birlikte Firavuna elçi olarak gönder. Çünkü onların beni yalanlayacaklarından korkuyorum."
35 Allah, "Dileğin kabul edildi!" dedi, kardeşinle senin bileğini güçlendireceğiz ve ikinizi öyle muhteşem bir güç ve yetkiyle donatacağız ki, bu mucizelerim sayesinde size asla dokunamayacaklar! Korkmayın, sizler ve size uyanlar, mutlaka kâfirlere üstün geleceksiniz!"
36 Böylece Musa, hiçbir şüpheye yer vermeyen apaçık mucizelerimizle Firavun ve adamlarının karşısına çıktı. Fakat onlar hemen, "Bu olağanüstü olaylar, usta büyücüler tarafından uydurulmuş büyüden başka bir şey değildir. Zaten dediklerin doğru olsaydı, bunu bizim de bilmemiz gerekirdi. Ne var ki, geçmiş atalarımızdan böyle bir şey işitmedik!" dediler.
37 Buna karşılık Musa, "Bunu siz mi daha iyi bilirsiniz, yoksa Allah mı? Hiç kuşkusuz Rabb'im, kimin kendi katından bahşedilmiş hidayet bilgisiyle geldiğini ve kimin mutlu sona ulaşmayı hak ettiğini çok iyi bilir. Gerçek şu ki, zalimler asla kurtuluşa eremezler!"
38 Firavun ise, "Ey ileri gelenler!" dedi, "Ben sizin için, kendimden başka bir tanrı tanımıyorum. Söyleyin bana, bütün Mısır'ın sahibi ve efendisi ben değil miyim? Fakat bu adam sadece bu ülkenin değil, tüm varlıkların Efendisi olan bir tanrıdan söz ediyor. O hâlde ey Haman, benim için tuğla ocaklarında balçığı pişirerek sağlam tuğlalar imal et ve bana öyle yüksek bir kule yap ki, tepesine çıkıp Musa'nın şu sözünü ettiği ilâhını kendi gözlerimle göreyim! Ama yukarılarda böyle bir kimsenin olmadığına eminim! Doğrusu ben, bu adamın şan şöhret peşinde koşan yalancılardan biri olduğunu sanıyorum."
39 Böylece Firavun ve ordusu, hesap vermek üzere günün birinde huzurumuza gelmeyecekleri düşüncesine kapılarak, o ülkede haksız yere büyüklük taslayıp emrimize başkaldırdılar.
40 İşte bu yüzden, onu ve ona destek veren ordusunu kıskıvrak yakalayıp Kızıldeniz'e gömdük. Zalimlerin sonu nasıl oluyormuş, bakın ve ibret alın! Şöyle ki:
41 Biz onları, insanları cehenneme çağıran öncüler ve kötülüğün sembolleri kıldık. Bu yüzden, her kim onların izinden giderse, onlarla aynı akıbeti paylaşacak ve mahşer günü hiç birine yardım edilmeyecektir.
42 Daha bu dünyada peşlerine, yaşadıkları sürece asla kurtulamayacakları bir lânet taktık. Mahşer gününde ise onlar, en çok nefret edilen kimselerden olacaklardır.
43 Biz ilk çağlardaki bu ve benzeri isyankâr toplumları helâk ettikten sonra, insanlık için yepyeni bir sayfa açan bir aydınlanma kaynağı, mutlak hakikati ortaya koyan bir yol gösterici ve lütuf ve rahmetimizin canlı bir göstergesi olarak Musa'ya, daha sonra Tevrat adıyla anılacak olan Kitabı verdik ki, onu okuyup düşünerek öğüt alsınlar.
44 Şimdi, ey Muhammed! Biz Musa'ya bu Kitabı verirken, sen Sina dağının batı yamacında olup bitenleri gözetliyor değildin ve orada yaşananları gören, bu olaya bizzat şahitlik eden kimselerden biri de değildin.
45 Tam tersine, Musa ile senin aranda birçok nesiller yarattık ve onların üzerinden bugüne kadar nice devirler geçti. Buna rağmen o dönemde yaşanan olayları tüm ayrıntılarıyla ve dosdoğru bir şekilde haber veriyorsun. Ayrıca, Medyen halkı içinde oturup onlara ayetlerimizi okuyan kişi de sen değildin. Bu yüzden, orada olup bitenleri bilmene imkân yoktur. Fakat geçmiş ve geleceğin gaybını haber veren bu Kur'an'ı sana gönderen Biziz.
46 Evet, Biz Musa'ya seslendiğimiz sırada sen Sina dağının yamacında olup bitenleri gözetliyor değildin. Fakat Rabb'inden bir rahmet eseri olarak sana bu olayları bütün gerçekliğiyle bildiren bu ilâhî Kitap gönderildi ki, senden önce kendilerine uyarıcı bir Peygamber gelmemiş olan şu cahil toplumu uyarasın da, insanlar onun ayetlerini okuyup düşünerek öğüt alsınlar.
47 Bu Kitabı gönderdik ki, kendi elleriyle yaptıkları çirkin işlerden dolayı başlarına Hesap Gününde bir belâ geldiğinde, o müşrikler, "Ey Rabb'imiz, eğer bize de doğru yolu gösteren bir elçi göndermiş olsaydın, kesinlikle senin ayetlerine uyar ve müminlerden olurduk!" diye bahaneler ileri sürmesinler.
48 Fakat katımızdan hakikat bilgisini getiren bir Peygamber onlara gelince, "Madem Muhammed Peygamber olduğunu iddia ediyor, o hâlde ona da Musa'ya verilen mucizelerin bir benzeri verilseydi ya!" dediler. Oysa onlarla aynı mantığı paylaşan geçmişteki putperestler, Musa'ya verilmiş olan bütün mucizeleri ve ona vahyedilmiş olan Tevrat'ı vaktiyle inkâr etmemişler miydi? Geçmiştekilerin inkâr ettiğine, günümüz kâfirlerinin iman edeceğini mi sanıyorsunuz? Hayır! Nitekim onlar, Kur'an ve Tevrat hakkında, "Bunlar, birbirini destekleyen iki büyülü sözden, göz boyayıcı aldatmacadan ve insanı uyuşturan masallardan başka bir şey değildir!" dediler. Ve eklediler: "Doğrusu biz, ister Kur'an olsun, isterse Tevrat, Zebur ya da İncil, bizi bir tek Allah'a kul olmaya çağıran ve omzumuza ahlâkî sorumluluklar yükleyen kutsal kitapların hiçbirini kabul etmiyoruz."
49 Sen de onlara de ki: "Demek Kur'an'ı da, diğer mukaddes kitapları da inkâr ediyorsunuz. Madem öyle, o zaman Allah katından, bu iki kitaptan daha doğru bilgiler içeren, insanlığa dünya ve âhiret mutluluğu sağlayan bir kitap getirin de ona uyayım, eğer iddianızda samimî iseniz!"
50 Eğer bu meydan okuma karşısında suspus olup çağrına makul ve mantıklı bir cevap veremezlerse —ki asla veremeyecekler— o zaman bil ki, onlar yalnızca şeytanî arzu ve heveslerinin peşindedirler. Hâlbuki, Allah katından gelen yol gösterici bilgiye dayanmaksızın, sırf arzu ve heveslerinin peşinde koşan kişiden daha şaşkın ve daha sapkın kim olabilir? Hiç kuşkusuz Allah, zalim bir toplumu doğru yola iletmez.
51 Doğrusu Biz, bu ilâhî sözü onlara birbiri ardınca, kesintisiz bir şekilde ulaştırdık ki, sürekli gündeme gelen ayetlerimizi düşünüp öğüt alsınlar.
52 Kendilerine daha önce kitap verdiğimiz kimselere gelince, onlardan samimî ve insaflı olanlar, bu Kur'an'a da derhal inanırlar.
53 Onlara ayetlerimiz okunduğu zaman, "Biz ona iman ediyoruz!" derler, "Çünkü bu Kur'an, Rabb'imizden gelen gerçeğin ta kendisidir. Doğrusu biz, bundan önce de Allah'a gönülden boyun eğen kimselerdik. Dolayısıyla, inancımızdan vazgeçip yeni bir dine girmiş değiliz. Aksine, önceki Peygamberlere iman ettiğimiz gibi, onların müjdelemiş olduğu Son Elçiye de iman ediyoruz."
54 İşte Allah'ın gönderdiği her iki mesaja da yürekten iman eden bu insanlara, Hesap Gününde çifte ödül verilecektir. Çünkü onlar, içinde yetiştikleri egemen kültürün ve geleneksel yaşam tarzının bütün baskı ve dayatmalarına karşı sabırla göğüs gererek hak dinde sebat gösterdiler. Onlar ki, mecbur kalmadıkça şiddete başvurmaz, kötülüğü iyilikle savarlar ve ayrıca, kendilerine verdiğimiz nimetlerden bir kısmını Allah için yoksullara harcarlar.
55 Ve yine onlar, boş ve çirkin bir söz işittikleri zaman, Müslüman'a yakışan edepli ve onurlu bir tavırla oradan uzaklaşırlar ve kendilerine insafsızca sataşan kimselere derler ki: "Bizim yaptığımız işlerin sorumluluğu bize, sizin yaptığınız işlerin sorumluluğu da size aittir. Size selâm olsun! Sizin sataşmalarınıza cevap verecek değiliz. Çünkü iman ve teslimiyetten yoksun cahillerle işimiz yok bizim."

İşte, ey Müslüman! Senin çağrını işiterek dünyanın ta öte ucundan gelip hakka boyun eğen böyle yiğitler göreceksin. Öte yandan, Kur'an mesajıyla yüz yüze olduğu hâlde, ısrarla ondan yüz çeviren bedbahtlar da olacaktır. Bunlarla karşılaştığın zaman sakın üzülme, ümitsizliğe kapılma! Unutma ki:
56 Sen, sevdiğin ve kendince Müslümanlığa lâyık gördüğün kimseleri doğru yola iletemezsin, fakat ancak Allah'tır, samimî bir kalple doğruya, gerçeğe ulaşmak isteyeni doğru yola ileten. Ve yalnızca O'dur, kimin doğru yola girmeyi hak ettiğini en iyi bilen.
57 Ey şanlı Elçi! Hak dini reddeden bazı soydaşların ve hemşerilerin, buna gerekçe olarak diyorlar ki: "Ey Muhammed! Aslında güzel şeyler söylüyorsun, fakat eğer seninle birlikte bu yola girecek olursak, İslâm'a sıcak bakmayan dost ve müttefiklerimizin desteğini kaybeder, bunun sonucunda da yerimizden yurdumuzdan sürülüp atılırız!"

Oysa Biz onları, katımızdan rızk olarak her çeşit ürünün getirilip toplandığı güvenli ve kutsal bir yer olan Mekke'ye yerleştirmedik mi? Ne var ki, onların çoğu, bütün nimetlerin Allah'ın elinde olduğunu ve dolayısıyla, üstünlük ve başarıya ancak O'na kulluk etmekle ulaşılabileceğini bilmezler. Peki, bilmezlerse ne olur:
58 Biz, sahip oldukları servet ve zenginlikle şımarıp azgınlaşan nice ülkeleri helâk ettik. Gidin bu harabelerin durumunu kendi gözlerinizle görün. Bir zamanlar cıvıl cıvıl insanlarla dolup taşan bu şehirler, şimdi nasıl virane ve perişan bir hâle gelmiş! İşte, bir zamanlar göz kamaştıran görkemli sarayları, köşkleri, lüks villaları ve evleri… Pek az kimse dışında, onlardan sonra bu evlerde hiç kimse oturamadı ve sahip oldukları ne varsa, hepsi bir kez daha Bize kaldı! O hâlde, bugünkü zalimlerin başına gelecek olanlar da bundan farklı olmayacaktır. Ancak şu da var ki:
59 Rabb'in hiçbir ülke halkını, oranın ana yerleşim merkezlerine, ayetlerimizi okuyup ilâhî azap ile uyaran bir Elçi veya davetçi göndermedikçe, helâk edecek değildir. Zaten Biz, halkı zulüm ve haksızlık peşinde koşmadığı sürece, hiçbir ülkeyi helâk etmeyiz.

Öyleyse düşünün, Kur'an'a göre bir hayat yaşadığınız zaman mı üstünlük ve başarıyı elde edeceksiniz, yoksa onu rafa kaldırıp arzularınızın peşine düştüğünüz zaman mı? O korkup çekindiğiniz felâketler iman ettiğiniz takdirde mi başınıza gelecek, yoksa inkâra yöneldiğiniz zaman mı? Kaldı ki:
60 Size şu hayatta verilen şeyler, bu dünyanın gelip geçici zevklerinden ve aldatıcı süslerinden başka bir şey değildir. Oysa Allah katındaki nimetler hem daha kaliteli, hem de süreklidir, hâlâ aklınızı kullanmayacak mısınız? Öyle ya:
61 Bu dünyada dürüst ve erdemlice bir hayat yaşayan ve sonunda, kendisine söz verdiğimiz sonsuz nimetlere kavuşan mümin bir kimse, şu dünya hayatında nimetler içinde yaşattığımız, fakat Hesap Günü her şeyini kaybetmiş bir hâlde huzurumuza çıkarılan inkârcı kimseyle bir olur mu?
62 O Gün Allah onlara seslenerek, "Söyleyin bakalım; her emrine kayıtsız şartsız boyun eğerek Benim ortaklarım olduğunu iddia ettiğiniz sahte ilâhlarınız şimdi neredeler?" diye soracak.
63 Bunun üzerine, haklarında azap hükmü kesinleşmiş olan o saptırıcı önderler, "Ey Rabb'imiz!" diyecekler, "Bunları sapıklığa sürükleyen biziz! Evet, biz nasıl kendi irademizle azdıysak, onları da öyle azdırdık. Onlar da kendi arzularıyla bizim peşimizden geldiler. Fakat şimdi, onlarla hiçbir ilgimiz kalmadığını sana arz ediyoruz! Zaten onların tapındığı, gerçekte biz değildik. Aslında onlar, sadece kendi arzu ve heveslerine kulluk ediyorlardı."
64 Sonra onlara, "Allah'a ortak olduğunu iddia ettiğiniz şu sözde ilâhlarınızı çağırın da, sizi kurtarsınlar bakalım!" denecek. Onlar da çağıracaklar, fakat hiçbirisi onların bu çağrısına cevap veremeyecek ve o zaman korkunç azabı karşılarında görecekler.

Bu hâle düşeceklerine, vaktiyle doğru yolu tutsalardı ya!
65 Ve yine O Gün Allah onlara seslenerek, "Peki, sizi vaktiyle uyaran elçilere ne cevap vermiştiniz?" diye soracak.
66 İşte o anda, dünyada olup bitenlerle ilgili bütün haberler onlara kör ve sağır kesilecek. Yani korku, pişmanlık ve dehşetten dilleri tutulacak ve günahlarına mazeret olarak öne sürebilecekleri bir tek kelime bile bulamayacaklar. Birbirlerine de herhangi bir şey soramayacaklar.
67 Buna karşılık, fırsat varken günahlarından tövbe eden, Allah'a ve âhiret gününe yürekten inanan ve bu imanın gereği olan güzel ve yararlı davranışları ortaya koyan kimselere gelince, işte bunların dünya ve âhirette kurtuluşa eren kimselerden olması umulabilir. Yeter ki, Allah'ı iyi tanısınlar:
68 Rabb'in dilediğini dilediği şekilde yaratır ve neyin iyi, neyin kötü olduğuna yalnızca O karar verir. Dilediğini melek, dilediğini insan ve dilediğini bir başka varlık olarak yaratır ve insanlar arasından dilediğini elçi olarak seçer. Yaratılmışların bu konuda herhangi bir tercih veya karar verme hakları ve yetkileri yoktur. O hâlde, inkârcılar nereden yetki almışlar da, yarattığımız varlıklar arasından akıllarına eseni kurtarıcı, belâları defedici ve şifa verici olarak ilan etmişler? Hangi güç ve yetkiye dayanarak haramı helâl, helâlı haram yapmışlar? Hayır, hiç kuşkusuz Allah, acziyet ve eksiklik ifade eden her türlü nitelikten uzaktır. Müşriklerin ilâhlık mertebesine yücelterek O'na ortak koştukları her şeyin üzerinde ve ötesindedir, çok yücedir.
69 Ve elbette Rabb'in, onların kalplerinde gizledikleri şeyleri de bilir, açığa vurdukları şeyleri de.
70 Çünkü O, kendisinden başka tanrı olmayan bir tek Allah'tır. Her şeyin başında da, sonunda da, tüm övgü ve yücelikler yalnızca O'nadır. Göklerin ve yerin hükümranlığı O'nun elinde olduğu gibi, Hesap Gününde son sözü söyleyecek olan da O'dur. Çünkü hüküm verme ve kanun koyma yetkisi ancak O'na aittir. Ey insanlar, dikkat edin! Hepiniz eninde sonunda ölecek ve yaptıklarınızın hesabını vermek üzere O'nun huzuruna çıkarılacaksınız.
71 O hâlde, ey Müslüman! İnkârcılara de ki: "Bir düşünün bakalım, eğer Allah geceyi ta Kıyamet Gününe kadar üzerinizde sürekli soğuk ve karanlık kılsa, O'ndan başka size gün ışığı geri getirebilecek bir ilâh var mı? Elbette yok! O hâlde, hâlâ gerçeğin sesine kulak vermeyecek misiniz?"
72 Ve yine onlara de ki: "Bir düşünün bakalım, Allah gündüzü ta Kıyamet Gününe kadar üzerinizde sürekli sıcak ve aydınlık kılsa, huzur içinde dinlenebileceğiniz geceyi size geri getirebilecek Allah'tan başka bir ilâh var mı? Elbette yok! O hâlde, hâlâ hakikati görmeyecek misiniz?"
73 İşte Rabb'iniz, sonsuz lütuf ve rahmetinin eseri olarak sizin için gece ve gündüzü şaşmaz kanunlara bağlı mükemmel bir sistem çerçevesinde düzenledi. Böylece geceyi sakin ve karanlık, gündüzü de canlı ve aydınlık kıldı ki, geceleyin huzur ve güven içinde dinlenesiniz, gündüz vakti de O'nun lütuf ve bereketlerini arayıp bulasınız ve size bahşettiği bunca nimetlere karşılık O'na şükredesiniz. Bütün bunlara rağmen, Allah'tan başka varlıklara ve güçlere boyun eğerek nankörlük edenlere gelince:
74 Tüm insanların yeniden dirilip bir araya geleceği O büyük Gün, Allah onlara seslenecek ve "Söyleyin bakalım; her emrine kayıtsız şartsız boyun eğerek Benim ortaklarım olduğunu öne sürdüğünüz efendileriniz, önderleriniz ve sahte ilâhlarınız şimdi neredeler?" diye soracak.
75 Ve daha sonra, biz her ümmetten bir şahit çıkarıp, "Haydi bakalım, geçmişte öne sürdüğünüz batıl iddialarınızı ispatlayan delillerinizi koyun ortaya!" diyeceğiz. Fakat müşrikler, utanç içerisinde başlarını öne eğmekten başka bir şey yapamayacaklar. Böylece, hak ve hakikatin bütünüyle Allah'a ait olduğunu ve O'na dayanmayan, O'ndan kaynaklanmayan her şeyin batıl olduğunu görecekler. Ve gerek şefaatçi diye bel bağladıkları sözde ilâhları, gerekse din adına uydurdukları batıl inançları, onları yüzüstü bırakıp ortadan kaybolacak.

Hak dinden yüz çevirmenin insanı ne hâle getireceğini daha iyi görmek için, şu ibret verici olaya kulak verin:
76 Firavunun en büyük mali destekçisi olan Karun, İsrail Oğulları'ndan, yani Musa'nın kavmindendi. Fakat servetini Firavunun hizmetinde kullanarak halkına ihanet etti ve onlara karşı zalimce davrandı. Oysa Biz ona öyle hazineler vermiştik ki, sadece anahtarlarını taşımak bile kalabalık ve güçlü bir topluluğa ağır gelirdi.

Karun'un gittikçe yoldan çıktığını gören soydaşları ona, "Ey Karun! Sakın şımarıp kibre kapılma!" demişlerdi, "Çünkü Allah, kibirlenenleri sevmez!"
77 "Allah'ın sana bahşettiği bu servet ve zenginlik ile âhiret yurdunu kazanmaya çalış, fakat dünyadan payına düşeni de unutma. Harama ve israfa yönelmeden, dünyanın nimet ve güzelliklerinden yararlanabilirsin. Ayrıca, âhireti ancak bu dünyada yapacağın salih ameller sayesinde kazanacağını unutma. Bunun için, Allah sana bunca nimetler vererek nasıl iyilikte bulunduysa, sen de fakirlere, muhtaçlara öyle iyilikte bulun. Ve sakın yeryüzünde bozgunculuk çıkarmaya kalkışma! Çünkü Allah, bozgunculuk yapanları sevmez."
78 Arkadaşlarının bu öğütlerine karşılık Karun, "Bu servet bana, ancak sahip olduğum bilgi ve üstün yetenek sayesinde verilmiştir. O hâlde mal benim, mülk benim, dilediğim gibi harcarım!" diye karşılık verdi. Oysa bilmiyor muydu ki, o sahip olduğu bilgiyi, beceriyi kendisine bahşeden Allah, ondan önce çok daha büyük bir güce ve daha çok servete sahip olan nice nesilleri böyle nankörce davrandıkları için helâk etmişti. Suçluların günahları, kendilerine sorulmaz. Çünkü onlar, bu tür davranışların suç olduğunu gayet iyi bildikleri hâlde, hiçbir zaman suçlarını kabullenmez, yaptıkları işin iyi olduğunu iddia ederler.
79 Derken Karun, göz kamaştırıcı bir görkem ve gösteriş içinde soydaşlarının karşısına çıktı. Dünya hayatına düşkün olanlar ona imrenerek, "Ah, keşke Karun'a verilen şu servet ve nimetlerin bir benzeri bize de verilseydi. Gerçekten o, dünya nimetlerinden büyük pay sahibi." dediler.
80 Fakat kendilerine sağlam bir iman ve derin bir ilim bahşedilmiş olan akıllı ve dirayetli kimseler bu şaşkınlara seslenerek, "Yazıklar olsun size!" dediler, "İman eden ve bu imana yaraşan güzel davranışlarda bulunanlar için Allah'ın vereceği ödül, dünyanın bütün zenginliklerinden daha iyidir. Fakat buna, fedakârlığın getireceği sıkıntılara sabredenlerden başkası erişemez."
81 Karun, bir süre daha lüks ve refah içinde hayat sürdü. Fakat sonunda, hem kendisini hem de o görkemli sarayını helâk edip yerin dibine geçirdik! Öyle ki, ne o güçlü kuvvetli orduları ve adamları onu Allah'a karşı koruyabildi, ne de kendi kendini bu acıklı sondan kurtarabildi.
82 Ve daha düne kadar onun yerinde olmak için can atanlar, "Vay canına!" demeye başladılar, "Meğer Allah, imtihan için kullarından dilediğinin rızkını —bu kişi inkârcı bile olsa— bollaştırır, dilediğinin rızkını da kısarmış. Dünyevî refah ve servetin gerçek başarı olduğunu sanmakla ne büyük bir aptallık etmişiz! İyi ki, bizi zamanında uyaran ilim sahibi kardeşlerimize kulak vermişiz. Allah bize lütufta bulunup da bizi kurtarmasaydı, çoktan bizi de yerin dibine geçirmişti! Vay be, demek inkârcılar asla gerçek mutluluk ve başarıya ulaşamazlarmış!

Başarının yolu şudur:
83 İşte âhiret yurdu; Biz onu, yeryüzünde büyüklük taslamaktan ve bozgunculuk çıkarmaktan sakınan kimselere ebedî yurt kılacağız. O hâlde, müjdeler olsun size: Mutlu son, Allah'a karşı saygılı ve itaatkâr davranan kimselerin olacaktır! Şöyle ki;
84 Her kim Yargı Gününde Allah'ın huzuruna bir iyilikle gelirse, ona bundan daha iyi bir ödül verilecektir. Kim de oraya bir kötülük ile gelirse, şunu iyi bilsin ki, kötülük yapanlar sadece işledikleri günah kadar ceza çekeceklerdir. O hâlde, ey Peygamber! Sen üzerine düşeni yap ve ötesini Bana bırak! Unutma ki:
85 Sana bu Kur'an'ı insanlığa tebliğ etme ve hayatına uygulama görevini veren Allah, seni elbette öz yurdundan çıkaran zalimlerin hile ve tuzaklarından koruyarak ulaşman gereken yere ulaştıracak ve şimdi gözyaşlarıyla terk etmek zorunda kaldığın bu şehre, kısa bir zaman sonra muzaffer bir komutan olarak geri dönmeni sağlayacaktır. Ve görevlerini lâyıkıyla yaptıkları takdirde, tüm müminleri —hem bu dünyada, hem de âhirette— onlara vadedilen mutlu sona kavuşturacaktır. O hâlde, yalnızca Allah'a güven ve de ki: "Benim Rabb'im, kimin doğru yolu izlediğini ve kimin apaçık bir sapkınlık içinde olduğunu çok iyi bilmektedir ve her birine hak ettiği karşılığı muhakkak verecektir."
86 Ey Muhammed! Senin Peygamberliğini inkâr edenler şunu bir düşünsünler: Sen günün birinde bir Peygamber olacağını ve sana bu ilâhî Kitabın indirileceğini umuyor değildin. Mekke halkı içerisinde, senin bir Peygamber olmaya hazırlandığını veya böyle bir heves ve beklenti içinde olduğunu söyleyecek kimse yoktu. Ancak Rabb'inin lütuf ve rahmeti sayesinde sana Kitap ve Peygamberlik verildi. O hâlde, Rabb'inin sana verdiği bu görevi lâyıkıyla yerine getirmeye çalış ve sakın inkârcıların propagandalarına aldanıp da kâfirlere arka çıkma! Öyle ki:
87 Allah'ın ayetleri sana ulaştıktan sonra, artık hiç kimse ve hiçbir güç seni ondan alıkoymasın. Tam tersine, bıkıp usanmadan, ulaşabildiğin bütün insanları Rabb'ine kulluk ve ibadete çağır ve sakın O'ndan başka varlıkların egemenliğine boyun eğen o müşriklerden biri olma!
88 Yani, Allah ile beraber bir başka tanrıya el açıp yalvarma! Bil ki, O'ndan başka tanrı yoktur ve O'nun yüce Zatından başka her şey yok olup gitmeye mahkûmdur. Göklerin ve yerin hükümranlığı O'nun elinde olduğu gibi, Hesap Gününde de nihaî hüküm yalnızca O'na aittir ve hepiniz, yaptıklarınızın hesabını vermek üzere bir gün mutlaka O'nun huzuruna çıkarılacaksınız.
                    Arapça No
بِسْمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحْمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ
طٰسٓمٓۜ 1
تِلْكَ اٰيَاتُ الْكِتَابِ الْمُب۪ينِ 2
نَتْلُوا عَلَيْكَ مِنْ نَبَأِ مُوسٰى وَفِرْعَوْنَ بِالْحَقِّ لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ 3
اِنَّ فِرْعَوْنَ عَلَا فِي الْاَرْضِ وَجَعَلَ اَهْلَهَا شِيَعاً يَسْتَضْعِفُ طَٓائِفَةً مِنْهُمْ يُذَبِّـحُ اَبْنَٓاءَهُمْ وَيَسْتَحْـي۪ نِسَٓاءَهُمْۜ اِنَّهُ كَانَ مِنَ الْمُفْسِد۪ينَ 4
وَنُر۪يدُ اَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذ۪ينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْاَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ اَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِث۪ينَۙ 5
وَنُمَكِّنَ لَهُمْ فِي الْاَرْضِ وَنُرِيَ فِرْعَوْنَ وَهَامَانَ وَجُنُودَهُمَا مِنْهُمْ مَا كَانُوا يَحْذَرُونَ 6
وَاَوْحَيْنَٓا اِلٰٓى اُمِّ مُوسٰٓى اَنْ اَرْضِع۪يهِۚ فَاِذَا خِفْتِ عَلَيْهِ فَاَلْق۪يهِ فِي الْيَمِّ وَلَا تَخَاف۪ي وَلَا تَحْزَن۪يۚ اِنَّا رَٓادُّوهُ اِلَيْكِ وَجَاعِلُوهُ مِنَ الْمُرْسَل۪ينَ 7
فَالْتَقَطَهُٓ اٰلُ فِرْعَوْنَ لِيَكُونَ لَهُمْ عَدُواًّ وَحَزَناًۜ اِنَّ فِرْعَوْنَ وَهَامَانَ وَجُنُودَهُمَا كَانُوا خَاطِـ۪ٔينَ 8
وَقَالَتِ امْرَاَتُ فِرْعَوْنَ قُرَّتُ عَيْنٍ ل۪ي وَلَكَۜ لَا تَقْتُلُوهُۗ عَسٰٓى اَنْ يَنْفَعَنَٓا اَوْ نَتَّخِذَهُ وَلَداً وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ 9
وَاَصْبَحَ فُؤٰادُ اُمِّ مُوسٰى فَارِغاًۜ اِنْ كَادَتْ لَتُبْد۪ي بِه۪ لَوْلَٓا اَنْ رَبَطْنَا عَلٰى قَلْبِهَا لِتَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِن۪ينَ 10
وَقَالَتْ لِاُخْتِه۪ قُصّ۪يهِۘ فَبَصُرَتْ بِه۪ عَنْ جُنُبٍ وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَۙ 11
وَحَرَّمْنَا عَلَيْهِ الْمَرَاضِعَ مِنْ قَبْلُ فَقَالَتْ هَلْ اَدُلُّكُمْ عَلٰٓى اَهْلِ بَيْتٍ يَكْفُلُونَهُ لَكُمْ وَهُمْ لَهُ نَاصِحُونَ 12
فَرَدَدْنَاهُ اِلٰٓى اُمِّه۪ كَيْ تَقَرَّ عَيْنُهَا وَلَا تَحْزَنَ وَلِتَعْلَمَ اَنَّ وَعْدَ اللّٰهِ حَقٌّ وَلٰكِنَّ اَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ۟ 13
وَلَمَّا بَلَغَ اَشُدَّهُ وَاسْتَوٰٓى اٰتَيْنَاهُ حُكْماً وَعِلْماًۜ وَكَذٰلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِن۪ينَ 14
وَدَخَلَ الْمَد۪ينَةَ عَلٰى ح۪ينِ غَفْلَةٍ مِنْ اَهْلِهَا فَوَجَدَ ف۪يهَا رَجُلَيْنِ يَقْتَتِلَانِۘ هٰذَا مِنْ ش۪يعَتِه۪ وَهٰذَا مِنْ عَدُوِّه۪ۚ فَاسْتَغَاثَهُ الَّذ۪ي مِنْ ش۪يعَتِه۪ عَلَى الَّذ۪ي مِنْ عَدُوِّه۪ۙ فَوَكَزَهُ مُوسٰى فَقَضٰى عَلَيْهِۘ قَالَ هٰذَا مِنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِۜ اِنَّهُ عَدُوٌّ مُضِلٌّ مُب۪ينٌ 15
قَالَ رَبِّ اِنّ۪ي ظَلَمْتُ نَفْس۪ي فَاغْفِرْ ل۪ي فَغَفَرَ لَهُۜ اِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّح۪يمُ 16
قَالَ رَبِّ بِمَٓا اَنْعَمْتَ عَلَيَّ فَلَنْ اَكُونَ ظَه۪يراً لِلْمُجْرِم۪ينَ 17
فَاَصْبَحَ فِي الْمَد۪ينَةِ خَٓائِفاً يَتَرَقَّبُ فَاِذَا الَّذِي اسْتَنْصَرَهُ بِالْاَمْسِ يَسْتَصْرِخُهُۜ قَالَ لَهُ مُوسٰٓى اِنَّكَ لَغَوِيٌّ مُب۪ينٌ 18
فَلَمَّٓا اَنْ اَرَادَ اَنْ يَبْطِشَ بِالَّذ۪ي هُوَ عَدُوٌّ لَهُمَاۙ قَالَ يَا مُوسٰٓى اَتُر۪يدُ اَنْ تَقْتُلَن۪ي كَمَا قَتَلْتَ نَفْساً بِالْاَمْسِۗ اِنْ تُر۪يدُ اِلَّٓا اَنْ تَكُونَ جَبَّاراً فِي الْاَرْضِ وَمَا تُر۪يدُ اَنْ تَكُونَ مِنَ الْمُصْلِح۪ينَ 19
وَجَٓاءَ رَجُلٌ مِنْ اَقْصَا الْمَد۪ينَةِ يَسْعٰىۘ قَالَ يَا مُوسٰٓى اِنَّ الْمَلَاَ يَأْتَمِرُونَ بِكَ لِيَقْتُلُوكَ فَاخْرُجْ اِنّ۪ي لَكَ مِنَ النَّاصِح۪ينَ 20
فَخَرَجَ مِنْهَا خَٓائِفاً يَتَرَقَّبُۘ قَالَ رَبِّ نَجِّن۪ي مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِم۪ينَ۟ 21
وَلَمَّا تَوَجَّهَ تِلْقَٓاءَ مَدْيَنَ قَالَ عَسٰى رَبّ۪ٓي اَنْ يَهْدِيَن۪ي سَوَٓاءَ السَّب۪يلِ 22
وَلَمَّا وَرَدَ مَٓاءَ مَدْيَنَ وَجَدَ عَلَيْهِ اُمَّةً مِنَ النَّاسِ يَسْقُونَۘ وَوَجَدَ مِنْ دُونِهِمُ امْرَاَتَيْنِ تَذُودَانِۚ قَالَ مَا خَطْبُكُمَاۜ قَالَتَا لَا نَسْق۪ي حَتّٰى يُصْدِرَ الرِّعَٓاءُ وَاَبُونَا شَيْخٌ كَب۪يرٌ 23
فَسَقٰى لَهُمَا ثُمَّ تَوَلّٰٓى اِلَى الظِّلِّ فَقَالَ رَبِّ اِنّ۪ي لِمَٓا اَنْزَلْتَ اِلَيَّ مِنْ خَيْرٍ فَق۪يرٌ 24
فَجَٓاءَتْهُ اِحْدٰيهُمَا تَمْش۪ي عَلَى اسْتِحْيَٓاءٍۘ قَالَتْ اِنَّ اَب۪ي يَدْعُوكَ لِيَجْزِيَكَ اَجْرَ مَا سَقَيْتَ لَنَاۜ فَلَمَّا جَٓاءَهُ وَقَصَّ عَلَيْهِ الْقَصَصَۙ قَالَ لَا تَخَفْ۠ نَجَوْتَ مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِم۪ينَ 25
قَالَتْ اِحْدٰيهُمَا يَٓا اَبَتِ اسْتَأْجِرْهُۘ اِنَّ خَيْرَ مَنِ اسْتَأْجَرْتَ الْقَوِيُّ الْاَم۪ينُ 26
قَالَ اِنّ۪ٓي اُر۪يدُ اَنْ اُنْكِحَكَ اِحْدَى ابْنَتَيَّ هَاتَيْنِ عَلٰٓى اَنْ تَأْجُرَن۪ي ثَمَانِيَ حِجَجٍۚ فَاِنْ اَتْمَمْتَ عَشْراً فَمِنْ عِنْدِكَۚ وَمَٓا اُر۪يدُ اَنْ اَشُقَّ عَلَيْكَۜ سَتَجِدُن۪ٓي اِنْ شَٓاءَ اللّٰهُ مِنَ الصَّالِح۪ينَ 27
قَالَ ذٰلِكَ بَيْن۪ي وَبَيْنَكَۜ اَيَّمَا الْاَجَلَيْنِ قَضَيْتُ فَلَا عُدْوَانَ عَلَيَّۜ وَاللّٰهُ عَلٰى مَا نَقُولُ وَك۪يلٌ۟ 28
فَلَمَّا قَضٰى مُوسَى الْاَجَلَ وَسَارَ بِاَهْلِه۪ٓ اٰنَسَ مِنْ جَانِبِ الطُّورِ نَاراًۚ قَالَ لِاَهْلِهِ امْكُثُٓوا اِنّ۪ٓي اٰنَسْتُ نَاراً لَعَلّ۪ٓي اٰت۪يكُمْ مِنْهَا بِخَبَرٍ اَوْ جَذْوَةٍ مِنَ النَّارِ لَعَلَّكُمْ تَصْطَلُونَ 29
فَلَمَّٓا اَتٰيهَا نُودِيَ مِنْ شَاطِئِ الْوَادِ الْاَيْمَنِ فِي الْبُقْعَةِ الْمُبَارَكَةِ مِنَ الشَّجَرَةِ اَنْ يَا مُوسٰٓى اِنّ۪ٓي اَنَا اللّٰهُ رَبُّ الْعَالَم۪ينَۙ 30
وَاَنْ اَلْقِ عَصَاكَۜ فَلَمَّا رَاٰهَا تَهْتَزُّ كَاَنَّهَا جَٓانٌّ وَلّٰى مُدْبِراً وَلَمْ يُعَقِّبْۜ يَا مُوسٰٓى اَقْبِلْ وَلَا تَخَفْ۠ اِنَّكَ مِنَ الْاٰمِن۪ينَ 31
اُسْلُكْ يَدَكَ ف۪ي جَيْبِكَ تَخْرُجْ بَيْضَٓاءَ مِنْ غَيْرِ سُٓوءٍۘ وَاضْمُمْ اِلَيْكَ جَنَاحَكَ مِنَ الرَّهْبِ فَذَانِكَ بُرْهَانَانِ مِنْ رَبِّكَ اِلٰى فِرْعَوْنَ وَمَلَا۬ئِه۪ۜ اِنَّهُمْ كَانُوا قَوْماً فَاسِق۪ينَ 32
قَالَ رَبِّ اِنّ۪ي قَتَلْتُ مِنْهُمْ نَفْساً فَاَخَافُ اَنْ يَقْتُلُونِ 33
وَاَخ۪ي هٰرُونُ هُوَ اَفْصَحُ مِنّ۪ي لِسَاناً فَاَرْسِلْهُ مَعِيَ رِدْءاً يُصَدِّقُن۪يۘ اِنّ۪ٓي اَخَافُ اَنْ يُكَذِّبُونِ 34
قَالَ سَنَشُدُّ عَضُدَكَ بِاَخ۪يكَ وَنَجْعَلُ لَكُمَا سُلْطَاناً فَلَا يَصِلُونَ اِلَيْكُمَا بِاٰيَاتِنَاۚ اَنْتُمَا وَمَنِ اتَّـبَعَكُمَا الْغَالِبُونَ 35
فَلَمَّا جَٓاءَهُمْ مُوسٰى بِاٰيَاتِنَا بَيِّنَاتٍ قَالُوا مَا هٰذَٓا اِلَّا سِحْرٌ مُفْتَرًى وَمَا سَمِعْنَا بِهٰذَا ف۪ٓي اٰبَٓائِنَا الْاَوَّل۪ينَ 36
وَقَالَ مُوسٰى رَبّ۪ٓي اَعْلَمُ بِمَنْ جَٓاءَ بِالْهُدٰى مِنْ عِنْدِه۪ وَمَنْ تَكُونُ لَهُ عَاقِبَةُ الدَّارِۜ اِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ 37
وَقَالَ فِرْعَوْنُ يَٓا اَيُّهَا الْمَلَأُ مَا عَلِمْتُ لَكُمْ مِنْ اِلٰهٍ غَيْر۪يۚ فَاَوْقِدْ ل۪ي يَا هَامَانُ عَلَى الطّ۪ينِ فَاجْعَلْ ل۪ي صَرْحاً لَعَلّ۪ٓي اَطَّلِعُ اِلٰٓى اِلٰهِ مُوسٰىۙ وَاِنّ۪ي لَاَظُنُّهُ مِنَ الْكَاذِب۪ينَ 38
وَاسْتَكْبَرَ هُوَ وَجُنُودُهُ فِي الْاَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَظَنُّٓوا اَنَّهُمْ اِلَيْنَا لَا يُرْجَعُونَ 39
فَاَخَذْنَاهُ وَجُنُودَهُ فَنَبَذْنَاهُمْ فِي الْيَمِّۚ فَانْظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الظَّالِم۪ينَ 40
وَجَعَلْنَاهُمْ اَئِمَّةً يَدْعُونَ اِلَى النَّارِۚ وَيَوْمَ الْقِيٰمَةِ لَا يُنْصَرُونَ 41
وَاَتْبَعْنَاهُمْ ف۪ي هٰذِهِ الدُّنْيَا لَعْنَةًۚ وَيَوْمَ الْقِيٰمَةِ هُمْ مِنَ الْمَقْبُوح۪ينَ۟ 42
وَلَقَدْ اٰتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ مِنْ بَعْدِ مَٓا اَهْلَكْنَا الْقُرُونَ الْاُو۫لٰى بَصَٓائِرَ لِلنَّاسِ وَهُدًى وَرَحْمَةً لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ 43
وَمَا كُنْتَ بِجَانِبِ الْغَرْبِيِّ اِذْ قَضَيْنَٓا اِلٰى مُوسَى الْاَمْرَ وَمَا كُنْتَ مِنَ الشَّاهِد۪ينَۙ 44
وَلٰكِنَّٓا اَنْشَأْنَا قُرُوناً فَتَطَاوَلَ عَلَيْهِمُ الْعُمُرُۚ وَمَا كُنْتَ ثَاوِياً ف۪ٓي اَهْلِ مَدْيَنَ تَتْلُوا عَلَيْهِمْ اٰيَاتِنَاۙ وَلٰكِنَّا كُنَّا مُرْسِل۪ينَ 45
وَمَا كُنْتَ بِجَانِبِ الطُّورِ اِذْ نَادَيْنَا وَلٰكِنْ رَحْمَةً مِنْ رَبِّكَ لِتُنْذِرَ قَوْماً مَٓا اَتٰيهُمْ مِنْ نَذ۪يرٍ مِنْ قَبْلِكَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ 46
وَلَوْلَٓا اَنْ تُص۪يبَهُمْ مُص۪يبَةٌ بِمَا قَدَّمَتْ اَيْد۪يهِمْ فَيَقُولُوا رَبَّـنَا لَوْلَٓا اَرْسَلْتَ اِلَيْنَا رَسُولاً فَنَتَّبِعَ اٰيَاتِكَ وَنَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِن۪ينَ 47
فَلَمَّا جَٓاءَهُمُ الْحَقُّ مِنْ عِنْدِنَا قَالُوا لَوْلَٓا اُو۫تِيَ مِثْلَ مَٓا اُو۫تِيَ مُوسٰىۜ اَوَلَمْ يَكْفُرُوا بِمَٓا اُو۫تِيَ مُوسٰى مِنْ قَبْلُۚ قَالُوا سِحْرَانِ تَظَاهَرَا۠ وَقَالُٓوا اِنَّا بِكُلٍّ كَافِرُونَ 48
قُلْ فَأْتُوا بِكِتَابٍ مِنْ عِنْدِ اللّٰهِ هُوَ اَهْدٰى مِنْهُمَٓا اَتَّبِعْهُ اِنْ كُنْتُمْ صَادِق۪ينَ 49
فَاِنْ لَمْ يَسْتَج۪يبُوا لَكَ فَاعْلَمْ اَنَّمَا يَتَّبِعُونَ اَهْوَٓاءَهُمْۜ وَمَنْ اَضَلُّ مِمَّنِ اتَّبَعَ هَوٰيهُ بِغَيْرِ هُدًى مِنَ اللّٰهِۜ اِنَّ اللّٰهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِم۪ينَ 50
وَلَقَدْ وَصَّلْنَا لَهُمُ الْقَوْلَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَۜ‌۟ 51
اَلَّذ۪ينَ اٰتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ مِنْ قَبْلِه۪ هُمْ بِه۪ يُؤْمِنُونَ 52
وَاِذَا يُتْلٰى عَلَيْهِمْ قَالُٓوا اٰمَنَّا بِه۪ٓ اِنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّنَٓا اِنَّا كُنَّا مِنْ قَبْلِه۪ مُسْلِم۪ينَ 53
اُو۬لٰٓئِكَ يُؤْتَوْنَ اَجْرَهُمْ مَرَّتَيْنِ بِمَا صَبَرُوا وَيَدْرَؤُ۫نَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنْفِقُونَ 54
وَاِذَا سَمِعُوا اللَّغْوَ اَعْرَضُوا عَنْهُ وَقَالُوا لَـنَٓا اَعْمَالُنَا وَلَكُمْ اَعْمَالُكُمْۘ سَلَامٌ عَلَيْكُمْۘ لَا نَبْتَغِي الْجَاهِل۪ينَ 55
اِنَّكَ لَا تَهْد۪ي مَنْ اَحْبَبْتَ وَلٰكِنَّ اللّٰهَ يَهْد۪ي مَنْ يَشَٓاءُۚ وَهُوَ اَعْلَمُ بِالْمُهْتَد۪ينَ 56
وَقَالُٓوا اِنْ نَتَّبِـعِ الْهُدٰى مَعَكَ نُتَخَطَّفْ مِنْ اَرْضِنَاۜ اَوَلَمْ نُمَكِّنْ لَهُمْ حَرَماً اٰمِناً يُجْبٰٓى اِلَيْهِ ثَمَرَاتُ كُلِّ شَيْءٍ رِزْقاً مِنْ لَدُنَّا وَلٰكِنَّ اَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ 57
وَكَمْ اَهْلَكْنَا مِنْ قَرْيَةٍ بَطِرَتْ مَع۪يشَتَهَاۚ فَتِلْكَ مَسَاكِنُهُمْ لَمْ تُسْكَنْ مِنْ بَعْدِهِمْ اِلَّا قَل۪يلاًۜ وَكُنَّا نَحْنُ الْوَارِث۪ينَ 58
وَمَا كَانَ رَبُّكَ مُهْلِكَ الْقُرٰى حَتّٰى يَبْعَثَ ف۪ٓي اُمِّهَا رَسُولاً يَتْلُوا عَلَيْهِمْ اٰيَاتِنَاۚ وَمَا كُنَّا مُهْلِكِي الْقُرٰٓى اِلَّا وَاَهْلُهَا ظَالِمُونَ 59
وَمَٓا اُو۫ت۪يتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَمَتَاعُ الْحَيٰوةِ الدُّنْيَا وَز۪ينَتُهَاۚ وَمَا عِنْدَ اللّٰهِ خَيْرٌ وَاَبْقٰىۜ اَفَلَا تَعْقِلُونَ۟ 60
اَفَمَنْ وَعَدْنَاهُ وَعْداً حَسَناً فَهُوَ لَاق۪يهِ كَمَنْ مَتَّعْنَاهُ مَتَاعَ الْحَيٰوةِ الدُّنْيَا ثُمَّ هُوَ يَوْمَ الْقِيٰمَةِ مِنَ الْمُحْضَر۪ينَ 61
وَيَوْمَ يُنَاد۪يهِمْ فَيَقُولُ اَيْنَ شُرَكَٓاءِيَ الَّذ۪ينَ كُنْتُمْ تَزْعُمُونَ 62
قَالَ الَّذ۪ينَ حَقَّ عَلَيْهِمُ الْقَوْلُ رَبَّنَا هٰٓؤُ۬لَٓاءِ الَّذ۪ينَ اَغْوَيْنَاۚ اَغْوَيْنَاهُمْ كَمَا غَوَيْنَاۚ تَبَرَّأْنَٓا اِلَيْكَۘ مَا كَانُٓوا اِيَّانَا يَعْبُدُونَ 63
وَق۪يلَ ادْعُوا شُرَكَٓاءَكُمْ فَدَعَوْهُمْ فَلَمْ يَسْتَج۪يبُوا لَهُمْ وَرَاَوُا الْعَذَابَۚ لَوْ اَنَّهُمْ كَانُوا يَهْتَدُونَ 64
وَيَوْمَ يُنَاد۪يهِمْ فَيَقُولُ مَاذَٓا اَجَبْتُمُ الْمُرْسَل۪ينَ 65
فَعَمِيَتْ عَلَيْهِمُ الْاَنْـبَٓاءُ يَوْمَئِذٍ فَهُمْ لَا يَتَسَٓاءَلُونَ 66
فَاَمَّا مَنْ تَابَ وَاٰمَنَ وَعَمِلَ صَالِحاً فَعَسٰٓى اَنْ يَكُونَ مِنَ الْمُفْلِح۪ينَ 67
وَرَبُّكَ يَخْلُقُ مَا يَشَٓاءُ وَيَخْتَارُۜ مَا كَانَ لَهُمُ الْخِيَرَةُۜ سُبْحَانَ اللّٰهِ وَتَعَالٰى عَمَّا يُشْرِكُونَ 68
وَرَبُّكَ يَعْلَمُ مَا تُكِنُّ صُدُورُهُمْ وَمَا يُعْلِنُونَ 69
وَهُوَ اللّٰهُ لَٓا اِلٰهَ اِلَّا هُوَۜ لَهُ الْحَمْدُ فِي الْاُو۫لٰى وَالْاٰخِرَةِۘ وَلَهُ الْحُكْمُ وَاِلَيْهِ تُرْجَعُونَ 70
قُلْ اَرَاَيْتُمْ اِنْ جَعَلَ اللّٰهُ عَلَيْكُمُ الَّيْلَ سَرْمَداً اِلٰى يَوْمِ الْقِيٰمَةِ مَنْ اِلٰهٌ غَيْرُ اللّٰهِ يَأْت۪يكُمْ بِضِيَٓاءٍۜ اَفَلَا تَسْمَعُونَ 71
قُلْ اَرَاَيْتُمْ اِنْ جَعَلَ اللّٰهُ عَلَيْكُمُ النَّهَارَ سَرْمَداً اِلٰى يَوْمِ الْقِيٰمَةِ مَنْ اِلٰهٌ غَيْرُ اللّٰهِ يَأْت۪يكُمْ بِلَيْلٍ تَسْكُنُونَ ف۪يهِۜ اَفَلَا تُبْصِرُونَ 72
وَمِنْ رَحْمَتِه۪ جَعَلَ لَكُمُ الَّيْلَ وَالنَّهَارَ لِتَسْكُنُوا ف۪يهِ وَلِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِه۪ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ 73
وَيَوْمَ يُنَاد۪يهِمْ فَيَقُولُ اَيْنَ شُرَكَٓاءِيَ الَّذ۪ينَ كُنْتُمْ تَزْعُمُونَ 74
وَنَزَعْنَا مِنْ كُلِّ اُمَّةٍ شَه۪يداً فَقُلْنَا هَاتُوا بُرْهَانَكُمْ فَعَلِمُٓوا اَنَّ الْحَقَّ لِلّٰهِ وَضَلَّ عَنْهُمْ مَا كَانُوا يَفْتَرُونَ۟ 75
اِنَّ قَارُونَ كَانَ مِنْ قَوْمِ مُوسٰى فَبَغٰى عَلَيْهِمْۖ وَاٰتَيْنَاهُ مِنَ الْكُنُوزِ مَٓا اِنَّ مَفَاتِحَهُ لَتَنُٓوأُ بِالْعُصْبَةِ اُو۬لِي الْقُوَّةِۗ اِذْ قَالَ لَهُ قَوْمُهُ لَا تَفْرَحْ اِنَّ اللّٰهَ لَا يُحِبُّ الْفَرِح۪ينَ 76
وَابْتَغِ ف۪يمَٓا اٰتٰيكَ اللّٰهُ الدَّارَ الْاٰخِرَةَ وَلَا تَنْسَ نَص۪يبَكَ مِنَ الدُّنْيَا وَاَحْسِنْ كَمَٓا اَحْسَنَ اللّٰهُ اِلَيْكَ وَلَا تَبْغِ الْفَسَادَ فِي الْاَرْضِۜ اِنَّ اللّٰهَ لَا يُحِبُّ الْمُفْسِد۪ينَ 77
قَالَ اِنَّـمَٓا اُو۫ت۪يتُهُ عَلٰى عِلْمٍ عِنْد۪يۜ اَوَلَمْ يَعْلَمْ اَنَّ اللّٰهَ قَدْ اَهْلَكَ مِنْ قَبْلِه۪ مِنَ الْقُرُونِ مَنْ هُوَ اَشَدُّ مِنْهُ قُوَّةً وَاَكْثَرُ جَمْعاًۜ وَلَا يُسْـَٔلُ عَنْ ذُنُوبِهِمُ الْمُجْرِمُونَ 78
فَخَرَجَ عَلٰى قَوْمِه۪ ف۪ي ز۪ينَتِه۪ۜ قَالَ الَّذ۪ينَ يُر۪يدُونَ الْحَيٰوةَ الدُّنْيَا يَا لَيْتَ لَنَا مِثْلَ مَٓا اُو۫تِيَ قَارُونُۙ اِنَّهُ لَذُو حَظٍّ عَظ۪يمٍ 79
وَقَالَ الَّذ۪ينَ اُو۫تُوا الْعِلْمَ وَيْلَكُمْ ثَوَابُ اللّٰهِ خَيْرٌ لِمَنْ اٰمَنَ وَعَمِلَ صَالِحاًۚ وَلَا يُلَقّٰيهَٓا اِلَّا الصَّابِرُونَ 80
فَخَسَفْنَا بِه۪ وَبِدَارِهِ الْاَرْضَ فَمَا كَانَ لَهُ مِنْ فِئَةٍ يَنْصُرُونَهُ مِنْ دُونِ اللّٰهِۗ وَمَا كَانَ مِنَ الْمُنْتَصِر۪ينَ 81
وَاَصْبَحَ الَّذ۪ينَ تَمَنَّوْا مَكَانَهُ بِالْاَمْسِ يَقُولُونَ وَيْكَاَنَّ اللّٰهَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَشَٓاءُ مِنْ عِبَادِه۪ وَيَقْدِرُۚ لَوْلَٓا اَنْ مَنَّ اللّٰهُ عَلَيْنَا لَخَسَفَ بِنَاۜ وَيْكَاَنَّهُ لَا يُفْلِحُ الْكَافِرُونَ۟ 82
تِلْكَ الدَّارُ الْاٰخِرَةُ نَجْعَلُهَا لِلَّذ۪ينَ لَا يُر۪يدُونَ عُلُواًّ فِي الْاَرْضِ وَلَا فَسَاداًۜ وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّق۪ينَ 83
مَنْ جَٓاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ خَيْرٌ مِنْهَاۚ وَمَنْ جَٓاءَ بِالسَّيِّئَةِ فَلَا يُجْزَى الَّذ۪ينَ عَمِلُوا السَّيِّـَٔاتِ اِلَّا مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ 84
اِنَّ الَّذ۪ي فَرَضَ عَلَيْكَ الْقُرْاٰنَ لَـرَٓادُّكَ اِلٰى مَعَادٍۜ قُلْ رَبّ۪ٓي اَعْلَمُ مَنْ جَٓاءَ بِالْهُدٰى وَمَنْ هُوَ ف۪ي ضَلَالٍ مُب۪ينٍ 85
وَمَا كُنْتَ تَرْجُٓوا اَنْ يُلْقٰٓى اِلَيْكَ الْكِتَابُ اِلَّا رَحْمَةً مِنْ رَبِّكَ فَلَا تَكُونَنَّ ظَه۪يراً لِلْكَافِر۪ينَۘ 86
وَلَا يَصُدُّنَّكَ عَنْ اٰيَاتِ اللّٰهِ بَعْدَ اِذْ اُنْزِلَتْ اِلَيْكَ وَادْعُ اِلٰى رَبِّكَ وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُشْرِك۪ينَۚ 87
وَلَا تَدْعُ مَعَ اللّٰهِ اِلٰهاً اٰخَرَۢ لَٓا اِلٰهَ اِلَّا هُوَ۠ كُلُّ شَيْءٍ هَالِكٌ اِلَّا وَجْهَهُۜ لَهُ الْحُكْمُ وَاِلَيْهِ تُرْجَعُونَ 88
                    Ayet No
بِسْمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحْمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ
Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla
طٰسٓمٓۜ
Tâ, Sîn, Mîm. Ey insan! Rabb'inden sana bir mesaj geldi:
1
تِلْكَ اٰيَاتُ الْكِتَابِ الْمُب۪ينِ
Bunlar, insanlığa mutluluk ve kurtuluş yollarını gösteren apaçık ve apaydınlık Kitabın ayetleridir.
2
نَتْلُوا عَلَيْكَ مِنْ نَبَأِ مُوسٰى وَفِرْعَوْنَ بِالْحَقِّ لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ
Ey şanlı Elçi! İnananlara yol gösterici bir örnek ve ibret verici bir ders olması için, Musa ile Firavun arasında geçen olaylardan bir kısmını sana bütün gerçekliğiyle anlatacağız:
3
اِنَّ فِرْعَوْنَ عَلَا فِي الْاَرْضِ وَجَعَلَ اَهْلَهَا شِيَعاً يَسْتَضْعِفُ طَٓائِفَةً مِنْهُمْ يُذَبِّـحُ اَبْنَٓاءَهُمْ وَيَسْتَحْـي۪ نِسَٓاءَهُمْۜ اِنَّهُ كَانَ مِنَ الْمُفْسِد۪ينَ
Doğrusu Firavun, o ülkede sahip olduğu güç ve saltanatla şımarıp kibre kapılmış ve saltanatını sürdürebilmek için halkı çeşitli gruplara ayırmıştı. Şöyle ki, onlardan bir kısmını el üstünde tutarken, İsrail Oğulları denilen bir topluluğu köle gibi kullanarak tamamen zayıf ve çaresiz bir hâle getirmişti. Nüfuslarının artmasını engellemek için erkek çocuklarını hunharca boğazlatıyor, kız çocuklarını ise utanç verici işlerde kullanmak üzere sağ bırakıyordu. O gerçekten de yeryüzünde bozgunculuk çıkaran zalim kimselerdendi.
4
وَنُر۪يدُ اَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذ۪ينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْاَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ اَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِث۪ينَۙ
Biz ise, bu ülkede ezilen, sömürülen bu insanlara lütufta bulunarak onları adalet, dürüstlük ve erdemlilik konusunda insanlığa örneklik ve öncülük eden önderler kılmak ve Firavunu helâk ettikten sonra onları yeryüzünün nimet ve zenginliklerini devralan mirasçılar yapmak istiyorduk.
5
وَنُمَكِّنَ لَهُمْ فِي الْاَرْضِ وَنُرِيَ فِرْعَوْنَ وَهَامَانَ وَجُنُودَهُمَا مِنْهُمْ مَا كَانُوا يَحْذَرُونَ
Yani istiyorduk ki, onlara yeryüzünde kudret ve egemenlik bahşedelim ve onlar vasıtasıyla, Firavun ile baş danışmanı Haman'a ve onların bütün ordularına korktukları şeyi gösterip saltanatlarını başlarına geçirelim. Bunun için:
6
وَاَوْحَيْنَٓا اِلٰٓى اُمِّ مُوسٰٓى اَنْ اَرْضِع۪يهِۚ فَاِذَا خِفْتِ عَلَيْهِ فَاَلْق۪يهِ فِي الْيَمِّ وَلَا تَخَاف۪ي وَلَا تَحْزَن۪يۚ اِنَّا رَٓادُّوهُ اِلَيْكِ وَجَاعِلُوهُ مِنَ الْمُرْسَل۪ينَ
Musa'nın annesine, "Çocuğunu birkaç ay emzir!" diye vahyettik, "Firavunun askerleri tarafından ona bir zarar geleceğinden endişelendiğinde, kendisini bir sandığın içine koy ve öylece Nil nehrine bırak. Başına bir şey gelir diye korkma, üzülme. Çünkü çok yakında yavrunu sana kavuşturacağız ve onu, ileride büyük bir Peygamber yapacağız."
7
فَالْتَقَطَهُٓ اٰلُ فِرْعَوْنَ لِيَكُونَ لَهُمْ عَدُواًّ وَحَزَناًۜ اِنَّ فِرْعَوْنَ وَهَامَانَ وَجُنُودَهُمَا كَانُوا خَاطِـ۪ٔينَ
Musa'nın içinde bulunduğu sandık, ilâhî kudretin koruması altında, akıntıyla birlikte suda süzülmeye başladı. Nehrin ilerisinde, Firavun ve askerleri kamp kurmuşlardı. Firavunun adamlarından biri onu buldu ve Firavunun son derece dürüst ve iyi kalpli olan hanımına verdi. Çünkü ilâhî plâna göre, bu çocuk ileride onlara başkaldırıp düşmanlık edecek ve zalimler için büyük bir üzüntü kaynağı olacaktı.

Böylece, bir diktatörün daha yıkılış süreci başlamış oluyordu. Gerçekten Firavun, baş danışmanı Haman ve askerleri, tepeden tırnağa günaha batmış kimselerdi.
8
وَقَالَتِ امْرَاَتُ فِرْعَوْنَ قُرَّتُ عَيْنٍ ل۪ي وَلَكَۜ لَا تَقْتُلُوهُۗ عَسٰٓى اَنْ يَنْفَعَنَٓا اَوْ نَتَّخِذَهُ وَلَداً وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ
Firavunun hanımı kucağındaki bebeği eşine göstererek, "Bu şirin çocuk, hem benim hem de senin için sevinç kaynağı olabilir!" dedi, "Ne olur onu öldürmeyin. İleride bize faydası dokunabilir, belki de onu evlat ediniriz."

Firavun, karısının ricasını kıramadı. Böylece çocuğu alıp saraya götürmeye karar verdiler. Onlar bütün bunları yaparlarken, aslında ilâhî plânın bir parçası olduklarının farkında değillerdi.
9
وَاَصْبَحَ فُؤٰادُ اُمِّ مُوسٰى فَارِغاًۜ اِنْ كَادَتْ لَتُبْد۪ي بِه۪ لَوْلَٓا اَنْ رَبَطْنَا عَلٰى قَلْبِهَا لِتَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِن۪ينَ
Bu arada Musa'nın annesi bütün gece yavrusunu düşünmüş ve gönlü bomboş bir hâlde sabahlamıştı. O kadar üzülmüştü ki, eğer vadimize olan inancını sonuna kadar canlı tutması için yüreğine dayanma gücü bahşetmemiş olsaydık, onun kendi çocuğu olduğunu az kalsın açığa vuracaktı.
10
وَقَالَتْ لِاُخْتِه۪ قُصّ۪يهِۘ فَبَصُرَتْ بِه۪ عَنْ جُنُبٍ وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَۙ
Fakat o Rabb'ine güvenerek sabretmişti. Daha sonra kızına, yani Musa'nın ablasına, "Onu sahil boyunca takip et de, neler olup bittiğini bana haber ver!" demişti. Bunun üzerine kızcağız, kıyı boyunca yürüyerek kardeşinin bulunduğu yere ulaşmış ve hiç kimseye sezdirmeden kardeşini ve onu nehirden alan insanları uzaktan izlemeye başlamıştı.
11
وَحَرَّمْنَا عَلَيْهِ الْمَرَاضِعَ مِنْ قَبْلُ فَقَالَتْ هَلْ اَدُلُّكُمْ عَلٰٓى اَهْلِ بَيْتٍ يَكْفُلُونَهُ لَكُمْ وَهُمْ لَهُ نَاصِحُونَ
Öte yandan, Biz daha ilk günden itibaren, sütannelerini Musa'ya haram kılmış ve onun, annesinden başka hiçbir kadının sütünü emmemesini sağlamıştık. Bu yüzden Musa acıktığı için ağlıyor, fakat kendisini emzirmeye çalışan bakıcıların sütünü kabul etmiyordu. Bu fırsatı çok iyi değerlendiren Musa'nın ablası, yanlarına sokularak, "Sizin adınıza onun bakımını üstlenecek ve onu şefkatle yetiştirecek bir aileyi size göstereyim mi?" dedi.
12
فَرَدَدْنَاهُ اِلٰٓى اُمِّه۪ كَيْ تَقَرَّ عَيْنُهَا وَلَا تَحْزَنَ وَلِتَعْلَمَ اَنَّ وَعْدَ اللّٰهِ حَقٌّ وَلٰكِنَّ اَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ۟
Böylece onu yeniden annesine kavuşturduk ki, kadıncağızın yüreği sevinçle dolsun, çektiği üzüntülerden kurtulsun ve Allah'ın vaadinin gerçek olduğunu görsün. Evet, elbette Allah verdiği sözü yerine getirir. Ne var ki, insanların çoğu bunu bilmez.
13
وَلَمَّا بَلَغَ اَشُدَّهُ وَاسْتَوٰٓى اٰتَيْنَاهُ حُكْماً وَعِلْماًۜ وَكَذٰلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِن۪ينَ
Ve aradan yıllar geçti. Nihayet Musa gençlik çağına ulaşıp zihni ve bedeni açıdan iyice olgunlaşınca, kendisine derin bir hikmet ve ilim verdik. İşte Biz, güzel davrananları böyle ödüllendiririz.
14
وَدَخَلَ الْمَد۪ينَةَ عَلٰى ح۪ينِ غَفْلَةٍ مِنْ اَهْلِهَا فَوَجَدَ ف۪يهَا رَجُلَيْنِ يَقْتَتِلَانِۘ هٰذَا مِنْ ش۪يعَتِه۪ وَهٰذَا مِنْ عَدُوِّه۪ۚ فَاسْتَغَاثَهُ الَّذ۪ي مِنْ ش۪يعَتِه۪ عَلَى الَّذ۪ي مِنْ عَدُوِّه۪ۙ فَوَكَزَهُ مُوسٰى فَقَضٰى عَلَيْهِۘ قَالَ هٰذَا مِنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِۜ اِنَّهُ عَدُوٌّ مُضِلٌّ مُب۪ينٌ
Bir gün, halkın öğle sıcağında evlerine çekildikleri bir sırada saraydan çıkıp şehre indi. Orada, biri kendi halkından, diğeri düşman tarafından olan iki adamın kavga etmekte olduğunu gördü. Bir Mısırlı, İsrail Oğulları'ndan birisini tartaklamakta idi. Kendi halkından olan adam, düşmanlarından olan adama karşı Musa'dan yardım istedi. Bunun üzerine Musa, Mısırlıyı engellemek için ona bir yumruk vurdu ve istemeden de olsa onu öldürdü. Çok geçmeden büyük bir pişmanlıkla, "Bu yaptığım düpedüz şeytanın işi. Doğrusu şeytan, insanı yoldan çıkaran apaçık bir düşmandır!" dedi.
15
قَالَ رَبِّ اِنّ۪ي ظَلَمْتُ نَفْس۪ي فَاغْفِرْ ل۪ي فَغَفَرَ لَهُۜ اِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّح۪يمُ
Ve "Ey Rabb'im!" diye yalvardı, "Doğrusu ben, bu suçu işlemekle kendime gerçekten yazık ettim, fakat senin merhametinden asla ümit kesilmez, o hâlde beni bağışla Allah'ım!" İçtenlikle yaptığı bu tövbeden dolayı, Allah da onu bağışladı. Çünkü O çok bağışlayıcı, çok merhametlidir.
16
قَالَ رَبِّ بِمَٓا اَنْعَمْتَ عَلَيَّ فَلَنْ اَكُونَ ظَه۪يراً لِلْمُجْرِم۪ينَ
Bunun üzerine Musa, "Ey Rabb'im, bana verdiğin bu nimetin hakkı için, kim olursa olsun bir daha asla zalimlere arka çıkmayacağım!" dedi.
17
فَاَصْبَحَ فِي الْمَد۪ينَةِ خَٓائِفاً يَتَرَقَّبُ فَاِذَا الَّذِي اسْتَنْصَرَهُ بِالْاَمْسِ يَسْتَصْرِخُهُۜ قَالَ لَهُ مُوسٰٓى اِنَّكَ لَغَوِيٌّ مُب۪ينٌ
Böylece, korku içinde çevresini gözetleyerek sabaha kadar şehirde bekledi. Ne yapacağını bilemez bir hâlde dolaşırken, bir de ne görsün; dün kendisinden yardım isteyen adam bu sefer başka bir Mısırlıyla kavgaya tutuşmuş, yine kendisini yardıma çağırmıyor mu! Fakat bu kez Musa ona, "Hayır!" dedi, "Anlaşılan o ki, sen ona buna sataşan azgın bir adamsın!"
18
فَلَمَّٓا اَنْ اَرَادَ اَنْ يَبْطِشَ بِالَّذ۪ي هُوَ عَدُوٌّ لَهُمَاۙ قَالَ يَا مُوسٰٓى اَتُر۪يدُ اَنْ تَقْتُلَن۪ي كَمَا قَتَلْتَ نَفْساً بِالْاَمْسِۗ اِنْ تُر۪يدُ اِلَّٓا اَنْ تَكُونَ جَبَّاراً فِي الْاَرْضِ وَمَا تُر۪يدُ اَنْ تَكُونَ مِنَ الْمُصْلِح۪ينَ
Yine de, kavga edenleri ayırmak için düşmanları olan adamı tutmaya yeltenince, adam "Ey Musa!" dedi, "Dün suçsuz bir kişiyi öldürdüğün gibi, şimdi de beni mi öldürmek istiyorsun? Demek ki, senin niyetin insanlar arasında barış ve adaleti sağlamak değil. Senin tek amacın, yeryüzünde zalimce kan döken bir zorba olmak."
19
وَجَٓاءَ رَجُلٌ مِنْ اَقْصَا الْمَد۪ينَةِ يَسْعٰىۘ قَالَ يَا مُوسٰٓى اِنَّ الْمَلَاَ يَأْتَمِرُونَ بِكَ لِيَقْتُلُوكَ فَاخْرُجْ اِنّ۪ي لَكَ مِنَ النَّاصِح۪ينَ
Bir süre sonra, şehrin öteki ucundan bir adam koşarak yanına geldi ve nefes nefese, "Ey Musa!" dedi, "Ülkenin ileri gelenleri bir mahkeme kurmuş, seni öldürmek üzere aralarında görüşüyorlar. Çabuk burayı terk et! Bana güven, çünkü ben gerçekten senin iyiliğini isteyen biriyim." Bu adamı, Firavunun hanedanından olduğu hâlde onun zulmünü onaylamayan biri (40-Mümin: 28) göndermişti.
20
فَخَرَجَ مِنْهَا خَٓائِفاً يَتَرَقَّبُۘ قَالَ رَبِّ نَجِّن۪ي مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِم۪ينَ۟
Bunun üzerine, Musa korku içinde çevresini gözetleyerek şehri terk etti. "Ey Rabb'im!" dedi, "Beni zalim toplumun elinden kurtar!" Daha sonra, Firavunun etki ve hâkimiyeti dışında kalan ve hem ırk, hem dil bakımından İbranilere çok yakın olan Medyen ülkesine gitmeye karar verdi.
21
وَلَمَّا تَوَجَّهَ تِلْقَٓاءَ مَدْيَنَ قَالَ عَسٰى رَبّ۪ٓي اَنْ يَهْدِيَن۪ي سَوَٓاءَ السَّب۪يلِ
Medyen'e doğru yola çıkarken, "Ümit ederim ki, Rabb'im beni doğru yola yöneltir." diyordu.
22
وَلَمَّا وَرَدَ مَٓاءَ مَدْيَنَ وَجَدَ عَلَيْهِ اُمَّةً مِنَ النَّاسِ يَسْقُونَۘ وَوَجَدَ مِنْ دُونِهِمُ امْرَاَتَيْنِ تَذُودَانِۚ قَالَ مَا خَطْبُكُمَاۜ قَالَتَا لَا نَسْق۪ي حَتّٰى يُصْدِرَ الرِّعَٓاءُ وَاَبُونَا شَيْخٌ كَب۪يرٌ
Derken uzun ve tehlikeli bir yolculuğun ardından Medyen'in meşhur su kuyularına vardı ve kuyuların başında, hayvanlarını sulayan kalabalık bir grup insanla karşılaştı. Onlardan biraz ötede ise, susuz kalan hayvanlarını kuyulardan uzak tutmaya çalışan iki genç kız gördü. Yanlarına yaklaşarak, "Ne yapıyorsunuz, siz de herkes gibi hayvanlarınızı niçin sulamıyorsunuz?" diye sordu. Bunun üzerine onlar, "Bu çobanlar buradan ayrılmadıkça, biz kadın hâlimizle onların arasına karışıp hayvanlarımızı sulayamayız. Zaten onlarla başa çıkacak gücümüz de yok. Ailemizin tek erkeği olan babamıza gelince, o bu işi yapamayacak kadar çok yaşlıdır." diye cevap verdiler.
23
فَسَقٰى لَهُمَا ثُمَّ تَوَلّٰٓى اِلَى الظِّلِّ فَقَالَ رَبِّ اِنّ۪ي لِمَٓا اَنْزَلْتَ اِلَيَّ مِنْ خَيْرٍ فَق۪يرٌ
Bunun üzerine, Musa kadınların hâline acıyıp hayvanlarını suladı. Sonra bir gölgeye çekildi ve "Ey Rabb'im!" diye yalvardı, "Şu anda, bana lütfedeceğin her hayra muhtacım." Zira günlerce durup dinlenmeden yol yürümüş, iyice acıkmış ve bitkin düşmüştü. Ayrıca, yabancı bir ülkede barınacak bir yere, güvenilir dostlara ihtiyacı vardı.
24
فَجَٓاءَتْهُ اِحْدٰيهُمَا تَمْش۪ي عَلَى اسْتِحْيَٓاءٍۘ قَالَتْ اِنَّ اَب۪ي يَدْعُوكَ لِيَجْزِيَكَ اَجْرَ مَا سَقَيْتَ لَنَاۜ فَلَمَّا جَٓاءَهُ وَقَصَّ عَلَيْهِ الْقَصَصَۙ قَالَ لَا تَخَفْ۠ نَجَوْتَ مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِم۪ينَ
Çok geçmeden, o iki kızdan biri utana utana yanına geldi ve "Bize yaptığın iyiliği babama anlattım. Babam Şuayb, hayvanlarımızı sulama hizmetinin karşılığını ödemek için seni yanına çağırıyor." dedi. Böylece Musa, Şuayb'ın yanına gelip başından geçenleri ona anlattı. Şuayb, "Endişe etme!" dedi, "Artık Mısır'daki o zalim toplumun elinden kurtulmuş bulunuyorsun."
25
قَالَتْ اِحْدٰيهُمَا يَٓا اَبَتِ اسْتَأْجِرْهُۘ اِنَّ خَيْرَ مَنِ اسْتَأْجَرْتَ الْقَوِيُّ الْاَم۪ينُ
O iki kızdan biri, "Babacığım," dedi, "Sen artık iyice yaşlandın, işlerimizi yapacak bir erkek kardeşimiz de olmadığından, şu kadın hâlimizle erkeklerin yapması gereken işleri yapmak zorunda kalıyoruz. Musa'nın üstün ahlâkını sen de gördün. Bana sorarsan, işlerimizde bize yardımcı olması için onu işçi olarak tut. Çünkü gördüğüm kadarıyla, o bu civarda ücretle tutabileceğin işçilerin en iyisidir, üstelik güçlü ve güvenilir bir adamdır."
26
قَالَ اِنّ۪ٓي اُر۪يدُ اَنْ اُنْكِحَكَ اِحْدَى ابْنَتَيَّ هَاتَيْنِ عَلٰٓى اَنْ تَأْجُرَن۪ي ثَمَانِيَ حِجَجٍۚ فَاِنْ اَتْمَمْتَ عَشْراً فَمِنْ عِنْدِكَۚ وَمَٓا اُر۪يدُ اَنْ اَشُقَّ عَلَيْكَۜ سَتَجِدُن۪ٓي اِنْ شَٓاءَ اللّٰهُ مِنَ الصَّالِح۪ينَ
Genç bir adamın, yetişkin kızların bulunduğu bir evde işçi olarak kalmasını uygun görmeyen Şuayb, daha güzel bir teklifle Musa'nın karşısına çıkmaya karar verdi: "Ey Musa!" dedi, "Sekiz yıl yanımda kalıp işlerimde bana yardım etmen şartıyla, seni şu iki kızımdan biriyle evlendirmeyi düşünüyorum. Fakat sen bu süreyi on yıla tamamlarsan, bu da senin tarafından bir iyilik olur. Şunu bil ki, sana hiçbir konuda zorluk çıkarmak istemem. İnşallah benim iyi insanlardan olduğumu göreceksin."
27
قَالَ ذٰلِكَ بَيْن۪ي وَبَيْنَكَۜ اَيَّمَا الْاَجَلَيْنِ قَضَيْتُ فَلَا عُدْوَانَ عَلَيَّۜ وَاللّٰهُ عَلٰى مَا نَقُولُ وَك۪يلٌ۟
Bu teklife sıcak bakan Musa, "Tamam!" dedi, "Bu, ikimiz arasında yapılan bir sözleşme olsun. Buna göre, sözünü ettiğin bu iki süreden hangisini yerine getirirsem getireyim, hakkımda kötü düşünceler beslenmeyecek. Bu söylediklerimize Allah da şahit olsun."
28
فَلَمَّا قَضٰى مُوسَى الْاَجَلَ وَسَارَ بِاَهْلِه۪ٓ اٰنَسَ مِنْ جَانِبِ الطُّورِ نَاراًۚ قَالَ لِاَهْلِهِ امْكُثُٓوا اِنّ۪ٓي اٰنَسْتُ نَاراً لَعَلّ۪ٓي اٰت۪يكُمْ مِنْهَا بِخَبَرٍ اَوْ جَذْوَةٍ مِنَ النَّارِ لَعَلَّكُمْ تَصْطَلُونَ
Böylece Musa, Şuayb'ın kızıyla evlenip orada uzun yıllar kaldı. Nihayet, üzerinde anlaştıkları süreyi tamamlayıp ailesiyle birlikte Mısır'a dönmek üzere yola koyulunca, kutsal Sina dağının yamacında parlayan bir ateş gördü. Hava soğuk ve karanlıktı, üstelik yollarını kaybetmişlerdi. Bunun için ailesine, "Siz burada bekleyin!" dedi, "Ağaçların arasında gözüme bir ateş ilişti. Gideceğimiz yönle ilgili size oradan bir haber getireyim, ya da hiç değilse bir parça köz getireyim ki, ateş yakıp ısınabilesiniz."
29
فَلَمَّٓا اَتٰيهَا نُودِيَ مِنْ شَاطِئِ الْوَادِ الْاَيْمَنِ فِي الْبُقْعَةِ الْمُبَارَكَةِ مِنَ الشَّجَرَةِ اَنْ يَا مُوسٰٓى اِنّ۪ٓي اَنَا اللّٰهُ رَبُّ الْعَالَم۪ينَۙ
Musa oraya yaklaşınca, bu mübarek bölgede, kutsal vadinin yamacındaki ışıl ışıl parlayan ağaç yönünden, "Ey Musa!" diye bir ses işitti, "Hiç kuşkusuz Ben, tüm varlıkların Rabb'i olan Allah'ım!"
30
وَاَنْ اَلْقِ عَصَاكَۜ فَلَمَّا رَاٰهَا تَهْتَزُّ كَاَنَّهَا جَٓانٌّ وَلّٰى مُدْبِراً وَلَمْ يُعَقِّبْۜ يَا مُوسٰٓى اَقْبِلْ وَلَا تَخَفْ۠ اِنَّكَ مِنَ الْاٰمِن۪ينَ
"Ben seni Peygamber olarak seçtim ve sana mucizeler verdim. Şimdi asanı yere at!"

Bunun üzerine, Musa elindeki değneği yere attı. Onun çevik bir yılan gibi hızla hareket ettiğini görünce korkuya kapıldı ve arkasına bile bakmadan dönüp kaçmaya başladı. Allah, "Geri dön! Ve sakın korkma, ey Musa!" dedi, "Çünkü sen artık güvendesin!"
31
اُسْلُكْ يَدَكَ ف۪ي جَيْبِكَ تَخْرُجْ بَيْضَٓاءَ مِنْ غَيْرِ سُٓوءٍۘ وَاضْمُمْ اِلَيْكَ جَنَاحَكَ مِنَ الرَّهْبِ فَذَانِكَ بُرْهَانَانِ مِنْ رَبِّكَ اِلٰى فِرْعَوْنَ وَمَلَا۬ئِه۪ۜ اِنَّهُمْ كَانُوا قَوْماً فَاسِق۪ينَ
"Şimdi elini koynuna sok, —herhangi bir hastalıktan değil, sana verilen bir başka mucize olarak— koynundan ışıl ışıl, bembeyaz olarak çıkacaktır. Az önce büyük bir şok yaşadın. Korkudan açılan kollarını şimdi göğsüne kavuştur ve bundan böyle ne zaman bir tehlikeyle karşılaşırsan böyle yap. Göreceksin ki, kalbinde zerre kadar korku kalmayacak. İşte bu ikisi, yani yılana dönüşen asa ve parlayan el, Rabb'in tarafından Firavun ve ileri gelen adamlarına göstereceğin iki büyük mucizedir. Çünkü onlar, işledikleri zulümler yüzünden yoldan çıkmış günahkâr bir toplum hâline geldiler."
32
قَالَ رَبِّ اِنّ۪ي قَتَلْتُ مِنْهُمْ نَفْساً فَاَخَافُ اَنْ يَقْتُلُونِ
Bunun üzerine Musa, "Ey Rabb'im!" dedi, "Ben vaktiyle onlardan birini yanlışlıkla öldürmüştüm. Korkarım Firavunun sarayına gidersem beni öldürürler de, görevimi yerine getiremem."
33
وَاَخ۪ي هٰرُونُ هُوَ اَفْصَحُ مِنّ۪ي لِسَاناً فَاَرْسِلْهُ مَعِيَ رِدْءاً يُصَدِّقُن۪يۘ اِنّ۪ٓي اَخَافُ اَنْ يُكَذِّبُونِ
"Üstelik çok güzel ve etkili konuşma yeteneğine sahip değilim. Kardeşim Harun'un konuşması benden daha düzgün, öyleyse, benim söyleyeceklerimi daha akıcı bir üslupla doğrulayan bir yardımcı olarak onu da benimle birlikte Firavuna elçi olarak gönder. Çünkü onların beni yalanlayacaklarından korkuyorum."
34
قَالَ سَنَشُدُّ عَضُدَكَ بِاَخ۪يكَ وَنَجْعَلُ لَكُمَا سُلْطَاناً فَلَا يَصِلُونَ اِلَيْكُمَا بِاٰيَاتِنَاۚ اَنْتُمَا وَمَنِ اتَّـبَعَكُمَا الْغَالِبُونَ
Allah, "Dileğin kabul edildi!" dedi, kardeşinle senin bileğini güçlendireceğiz ve ikinizi öyle muhteşem bir güç ve yetkiyle donatacağız ki, bu mucizelerim sayesinde size asla dokunamayacaklar! Korkmayın, sizler ve size uyanlar, mutlaka kâfirlere üstün geleceksiniz!"
35
فَلَمَّا جَٓاءَهُمْ مُوسٰى بِاٰيَاتِنَا بَيِّنَاتٍ قَالُوا مَا هٰذَٓا اِلَّا سِحْرٌ مُفْتَرًى وَمَا سَمِعْنَا بِهٰذَا ف۪ٓي اٰبَٓائِنَا الْاَوَّل۪ينَ
Böylece Musa, hiçbir şüpheye yer vermeyen apaçık mucizelerimizle Firavun ve adamlarının karşısına çıktı. Fakat onlar hemen, "Bu olağanüstü olaylar, usta büyücüler tarafından uydurulmuş büyüden başka bir şey değildir. Zaten dediklerin doğru olsaydı, bunu bizim de bilmemiz gerekirdi. Ne var ki, geçmiş atalarımızdan böyle bir şey işitmedik!" dediler.
36
وَقَالَ مُوسٰى رَبّ۪ٓي اَعْلَمُ بِمَنْ جَٓاءَ بِالْهُدٰى مِنْ عِنْدِه۪ وَمَنْ تَكُونُ لَهُ عَاقِبَةُ الدَّارِۜ اِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ
Buna karşılık Musa, "Bunu siz mi daha iyi bilirsiniz, yoksa Allah mı? Hiç kuşkusuz Rabb'im, kimin kendi katından bahşedilmiş hidayet bilgisiyle geldiğini ve kimin mutlu sona ulaşmayı hak ettiğini çok iyi bilir. Gerçek şu ki, zalimler asla kurtuluşa eremezler!"
37
وَقَالَ فِرْعَوْنُ يَٓا اَيُّهَا الْمَلَأُ مَا عَلِمْتُ لَكُمْ مِنْ اِلٰهٍ غَيْر۪يۚ فَاَوْقِدْ ل۪ي يَا هَامَانُ عَلَى الطّ۪ينِ فَاجْعَلْ ل۪ي صَرْحاً لَعَلّ۪ٓي اَطَّلِعُ اِلٰٓى اِلٰهِ مُوسٰىۙ وَاِنّ۪ي لَاَظُنُّهُ مِنَ الْكَاذِب۪ينَ
Firavun ise, "Ey ileri gelenler!" dedi, "Ben sizin için, kendimden başka bir tanrı tanımıyorum. Söyleyin bana, bütün Mısır'ın sahibi ve efendisi ben değil miyim? Fakat bu adam sadece bu ülkenin değil, tüm varlıkların Efendisi olan bir tanrıdan söz ediyor. O hâlde ey Haman, benim için tuğla ocaklarında balçığı pişirerek sağlam tuğlalar imal et ve bana öyle yüksek bir kule yap ki, tepesine çıkıp Musa'nın şu sözünü ettiği ilâhını kendi gözlerimle göreyim! Ama yukarılarda böyle bir kimsenin olmadığına eminim! Doğrusu ben, bu adamın şan şöhret peşinde koşan yalancılardan biri olduğunu sanıyorum."
38
وَاسْتَكْبَرَ هُوَ وَجُنُودُهُ فِي الْاَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَظَنُّٓوا اَنَّهُمْ اِلَيْنَا لَا يُرْجَعُونَ
Böylece Firavun ve ordusu, hesap vermek üzere günün birinde huzurumuza gelmeyecekleri düşüncesine kapılarak, o ülkede haksız yere büyüklük taslayıp emrimize başkaldırdılar.
39
فَاَخَذْنَاهُ وَجُنُودَهُ فَنَبَذْنَاهُمْ فِي الْيَمِّۚ فَانْظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الظَّالِم۪ينَ
İşte bu yüzden, onu ve ona destek veren ordusunu kıskıvrak yakalayıp Kızıldeniz'e gömdük. Zalimlerin sonu nasıl oluyormuş, bakın ve ibret alın! Şöyle ki:
40
وَجَعَلْنَاهُمْ اَئِمَّةً يَدْعُونَ اِلَى النَّارِۚ وَيَوْمَ الْقِيٰمَةِ لَا يُنْصَرُونَ
Biz onları, insanları cehenneme çağıran öncüler ve kötülüğün sembolleri kıldık. Bu yüzden, her kim onların izinden giderse, onlarla aynı akıbeti paylaşacak ve mahşer günü hiç birine yardım edilmeyecektir.
41
وَاَتْبَعْنَاهُمْ ف۪ي هٰذِهِ الدُّنْيَا لَعْنَةًۚ وَيَوْمَ الْقِيٰمَةِ هُمْ مِنَ الْمَقْبُوح۪ينَ۟
Daha bu dünyada peşlerine, yaşadıkları sürece asla kurtulamayacakları bir lânet taktık. Mahşer gününde ise onlar, en çok nefret edilen kimselerden olacaklardır.
42
وَلَقَدْ اٰتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ مِنْ بَعْدِ مَٓا اَهْلَكْنَا الْقُرُونَ الْاُو۫لٰى بَصَٓائِرَ لِلنَّاسِ وَهُدًى وَرَحْمَةً لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ
Biz ilk çağlardaki bu ve benzeri isyankâr toplumları helâk ettikten sonra, insanlık için yepyeni bir sayfa açan bir aydınlanma kaynağı, mutlak hakikati ortaya koyan bir yol gösterici ve lütuf ve rahmetimizin canlı bir göstergesi olarak Musa'ya, daha sonra Tevrat adıyla anılacak olan Kitabı verdik ki, onu okuyup düşünerek öğüt alsınlar.
43
وَمَا كُنْتَ بِجَانِبِ الْغَرْبِيِّ اِذْ قَضَيْنَٓا اِلٰى مُوسَى الْاَمْرَ وَمَا كُنْتَ مِنَ الشَّاهِد۪ينَۙ
Şimdi, ey Muhammed! Biz Musa'ya bu Kitabı verirken, sen Sina dağının batı yamacında olup bitenleri gözetliyor değildin ve orada yaşananları gören, bu olaya bizzat şahitlik eden kimselerden biri de değildin.
44
وَلٰكِنَّٓا اَنْشَأْنَا قُرُوناً فَتَطَاوَلَ عَلَيْهِمُ الْعُمُرُۚ وَمَا كُنْتَ ثَاوِياً ف۪ٓي اَهْلِ مَدْيَنَ تَتْلُوا عَلَيْهِمْ اٰيَاتِنَاۙ وَلٰكِنَّا كُنَّا مُرْسِل۪ينَ
Tam tersine, Musa ile senin aranda birçok nesiller yarattık ve onların üzerinden bugüne kadar nice devirler geçti. Buna rağmen o dönemde yaşanan olayları tüm ayrıntılarıyla ve dosdoğru bir şekilde haber veriyorsun. Ayrıca, Medyen halkı içinde oturup onlara ayetlerimizi okuyan kişi de sen değildin. Bu yüzden, orada olup bitenleri bilmene imkân yoktur. Fakat geçmiş ve geleceğin gaybını haber veren bu Kur'an'ı sana gönderen Biziz.
45
وَمَا كُنْتَ بِجَانِبِ الطُّورِ اِذْ نَادَيْنَا وَلٰكِنْ رَحْمَةً مِنْ رَبِّكَ لِتُنْذِرَ قَوْماً مَٓا اَتٰيهُمْ مِنْ نَذ۪يرٍ مِنْ قَبْلِكَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ
Evet, Biz Musa'ya seslendiğimiz sırada sen Sina dağının yamacında olup bitenleri gözetliyor değildin. Fakat Rabb'inden bir rahmet eseri olarak sana bu olayları bütün gerçekliğiyle bildiren bu ilâhî Kitap gönderildi ki, senden önce kendilerine uyarıcı bir Peygamber gelmemiş olan şu cahil toplumu uyarasın da, insanlar onun ayetlerini okuyup düşünerek öğüt alsınlar.
46
وَلَوْلَٓا اَنْ تُص۪يبَهُمْ مُص۪يبَةٌ بِمَا قَدَّمَتْ اَيْد۪يهِمْ فَيَقُولُوا رَبَّـنَا لَوْلَٓا اَرْسَلْتَ اِلَيْنَا رَسُولاً فَنَتَّبِعَ اٰيَاتِكَ وَنَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِن۪ينَ
Bu Kitabı gönderdik ki, kendi elleriyle yaptıkları çirkin işlerden dolayı başlarına Hesap Gününde bir belâ geldiğinde, o müşrikler, "Ey Rabb'imiz, eğer bize de doğru yolu gösteren bir elçi göndermiş olsaydın, kesinlikle senin ayetlerine uyar ve müminlerden olurduk!" diye bahaneler ileri sürmesinler.
47
فَلَمَّا جَٓاءَهُمُ الْحَقُّ مِنْ عِنْدِنَا قَالُوا لَوْلَٓا اُو۫تِيَ مِثْلَ مَٓا اُو۫تِيَ مُوسٰىۜ اَوَلَمْ يَكْفُرُوا بِمَٓا اُو۫تِيَ مُوسٰى مِنْ قَبْلُۚ قَالُوا سِحْرَانِ تَظَاهَرَا۠ وَقَالُٓوا اِنَّا بِكُلٍّ كَافِرُونَ
Fakat katımızdan hakikat bilgisini getiren bir Peygamber onlara gelince, "Madem Muhammed Peygamber olduğunu iddia ediyor, o hâlde ona da Musa'ya verilen mucizelerin bir benzeri verilseydi ya!" dediler. Oysa onlarla aynı mantığı paylaşan geçmişteki putperestler, Musa'ya verilmiş olan bütün mucizeleri ve ona vahyedilmiş olan Tevrat'ı vaktiyle inkâr etmemişler miydi? Geçmiştekilerin inkâr ettiğine, günümüz kâfirlerinin iman edeceğini mi sanıyorsunuz? Hayır! Nitekim onlar, Kur'an ve Tevrat hakkında, "Bunlar, birbirini destekleyen iki büyülü sözden, göz boyayıcı aldatmacadan ve insanı uyuşturan masallardan başka bir şey değildir!" dediler. Ve eklediler: "Doğrusu biz, ister Kur'an olsun, isterse Tevrat, Zebur ya da İncil, bizi bir tek Allah'a kul olmaya çağıran ve omzumuza ahlâkî sorumluluklar yükleyen kutsal kitapların hiçbirini kabul etmiyoruz."
48
قُلْ فَأْتُوا بِكِتَابٍ مِنْ عِنْدِ اللّٰهِ هُوَ اَهْدٰى مِنْهُمَٓا اَتَّبِعْهُ اِنْ كُنْتُمْ صَادِق۪ينَ
Sen de onlara de ki: "Demek Kur'an'ı da, diğer mukaddes kitapları da inkâr ediyorsunuz. Madem öyle, o zaman Allah katından, bu iki kitaptan daha doğru bilgiler içeren, insanlığa dünya ve âhiret mutluluğu sağlayan bir kitap getirin de ona uyayım, eğer iddianızda samimî iseniz!"
49
فَاِنْ لَمْ يَسْتَج۪يبُوا لَكَ فَاعْلَمْ اَنَّمَا يَتَّبِعُونَ اَهْوَٓاءَهُمْۜ وَمَنْ اَضَلُّ مِمَّنِ اتَّبَعَ هَوٰيهُ بِغَيْرِ هُدًى مِنَ اللّٰهِۜ اِنَّ اللّٰهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِم۪ينَ
Eğer bu meydan okuma karşısında suspus olup çağrına makul ve mantıklı bir cevap veremezlerse —ki asla veremeyecekler— o zaman bil ki, onlar yalnızca şeytanî arzu ve heveslerinin peşindedirler. Hâlbuki, Allah katından gelen yol gösterici bilgiye dayanmaksızın, sırf arzu ve heveslerinin peşinde koşan kişiden daha şaşkın ve daha sapkın kim olabilir? Hiç kuşkusuz Allah, zalim bir toplumu doğru yola iletmez.
50
وَلَقَدْ وَصَّلْنَا لَهُمُ الْقَوْلَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَۜ‌۟
Doğrusu Biz, bu ilâhî sözü onlara birbiri ardınca, kesintisiz bir şekilde ulaştırdık ki, sürekli gündeme gelen ayetlerimizi düşünüp öğüt alsınlar.
51
اَلَّذ۪ينَ اٰتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ مِنْ قَبْلِه۪ هُمْ بِه۪ يُؤْمِنُونَ
Kendilerine daha önce kitap verdiğimiz kimselere gelince, onlardan samimî ve insaflı olanlar, bu Kur'an'a da derhal inanırlar.
52
وَاِذَا يُتْلٰى عَلَيْهِمْ قَالُٓوا اٰمَنَّا بِه۪ٓ اِنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّنَٓا اِنَّا كُنَّا مِنْ قَبْلِه۪ مُسْلِم۪ينَ
Onlara ayetlerimiz okunduğu zaman, "Biz ona iman ediyoruz!" derler, "Çünkü bu Kur'an, Rabb'imizden gelen gerçeğin ta kendisidir. Doğrusu biz, bundan önce de Allah'a gönülden boyun eğen kimselerdik. Dolayısıyla, inancımızdan vazgeçip yeni bir dine girmiş değiliz. Aksine, önceki Peygamberlere iman ettiğimiz gibi, onların müjdelemiş olduğu Son Elçiye de iman ediyoruz."
53
اُو۬لٰٓئِكَ يُؤْتَوْنَ اَجْرَهُمْ مَرَّتَيْنِ بِمَا صَبَرُوا وَيَدْرَؤُ۫نَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنْفِقُونَ
İşte Allah'ın gönderdiği her iki mesaja da yürekten iman eden bu insanlara, Hesap Gününde çifte ödül verilecektir. Çünkü onlar, içinde yetiştikleri egemen kültürün ve geleneksel yaşam tarzının bütün baskı ve dayatmalarına karşı sabırla göğüs gererek hak dinde sebat gösterdiler. Onlar ki, mecbur kalmadıkça şiddete başvurmaz, kötülüğü iyilikle savarlar ve ayrıca, kendilerine verdiğimiz nimetlerden bir kısmını Allah için yoksullara harcarlar.
54
وَاِذَا سَمِعُوا اللَّغْوَ اَعْرَضُوا عَنْهُ وَقَالُوا لَـنَٓا اَعْمَالُنَا وَلَكُمْ اَعْمَالُكُمْۘ سَلَامٌ عَلَيْكُمْۘ لَا نَبْتَغِي الْجَاهِل۪ينَ
Ve yine onlar, boş ve çirkin bir söz işittikleri zaman, Müslüman'a yakışan edepli ve onurlu bir tavırla oradan uzaklaşırlar ve kendilerine insafsızca sataşan kimselere derler ki: "Bizim yaptığımız işlerin sorumluluğu bize, sizin yaptığınız işlerin sorumluluğu da size aittir. Size selâm olsun! Sizin sataşmalarınıza cevap verecek değiliz. Çünkü iman ve teslimiyetten yoksun cahillerle işimiz yok bizim."

İşte, ey Müslüman! Senin çağrını işiterek dünyanın ta öte ucundan gelip hakka boyun eğen böyle yiğitler göreceksin. Öte yandan, Kur'an mesajıyla yüz yüze olduğu hâlde, ısrarla ondan yüz çeviren bedbahtlar da olacaktır. Bunlarla karşılaştığın zaman sakın üzülme, ümitsizliğe kapılma! Unutma ki:
55
اِنَّكَ لَا تَهْد۪ي مَنْ اَحْبَبْتَ وَلٰكِنَّ اللّٰهَ يَهْد۪ي مَنْ يَشَٓاءُۚ وَهُوَ اَعْلَمُ بِالْمُهْتَد۪ينَ
Sen, sevdiğin ve kendince Müslümanlığa lâyık gördüğün kimseleri doğru yola iletemezsin, fakat ancak Allah'tır, samimî bir kalple doğruya, gerçeğe ulaşmak isteyeni doğru yola ileten. Ve yalnızca O'dur, kimin doğru yola girmeyi hak ettiğini en iyi bilen.
56
وَقَالُٓوا اِنْ نَتَّبِـعِ الْهُدٰى مَعَكَ نُتَخَطَّفْ مِنْ اَرْضِنَاۜ اَوَلَمْ نُمَكِّنْ لَهُمْ حَرَماً اٰمِناً يُجْبٰٓى اِلَيْهِ ثَمَرَاتُ كُلِّ شَيْءٍ رِزْقاً مِنْ لَدُنَّا وَلٰكِنَّ اَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ
Ey şanlı Elçi! Hak dini reddeden bazı soydaşların ve hemşerilerin, buna gerekçe olarak diyorlar ki: "Ey Muhammed! Aslında güzel şeyler söylüyorsun, fakat eğer seninle birlikte bu yola girecek olursak, İslâm'a sıcak bakmayan dost ve müttefiklerimizin desteğini kaybeder, bunun sonucunda da yerimizden yurdumuzdan sürülüp atılırız!"

Oysa Biz onları, katımızdan rızk olarak her çeşit ürünün getirilip toplandığı güvenli ve kutsal bir yer olan Mekke'ye yerleştirmedik mi? Ne var ki, onların çoğu, bütün nimetlerin Allah'ın elinde olduğunu ve dolayısıyla, üstünlük ve başarıya ancak O'na kulluk etmekle ulaşılabileceğini bilmezler. Peki, bilmezlerse ne olur:
57
وَكَمْ اَهْلَكْنَا مِنْ قَرْيَةٍ بَطِرَتْ مَع۪يشَتَهَاۚ فَتِلْكَ مَسَاكِنُهُمْ لَمْ تُسْكَنْ مِنْ بَعْدِهِمْ اِلَّا قَل۪يلاًۜ وَكُنَّا نَحْنُ الْوَارِث۪ينَ
Biz, sahip oldukları servet ve zenginlikle şımarıp azgınlaşan nice ülkeleri helâk ettik. Gidin bu harabelerin durumunu kendi gözlerinizle görün. Bir zamanlar cıvıl cıvıl insanlarla dolup taşan bu şehirler, şimdi nasıl virane ve perişan bir hâle gelmiş! İşte, bir zamanlar göz kamaştıran görkemli sarayları, köşkleri, lüks villaları ve evleri… Pek az kimse dışında, onlardan sonra bu evlerde hiç kimse oturamadı ve sahip oldukları ne varsa, hepsi bir kez daha Bize kaldı! O hâlde, bugünkü zalimlerin başına gelecek olanlar da bundan farklı olmayacaktır. Ancak şu da var ki:
58
وَمَا كَانَ رَبُّكَ مُهْلِكَ الْقُرٰى حَتّٰى يَبْعَثَ ف۪ٓي اُمِّهَا رَسُولاً يَتْلُوا عَلَيْهِمْ اٰيَاتِنَاۚ وَمَا كُنَّا مُهْلِكِي الْقُرٰٓى اِلَّا وَاَهْلُهَا ظَالِمُونَ
Rabb'in hiçbir ülke halkını, oranın ana yerleşim merkezlerine, ayetlerimizi okuyup ilâhî azap ile uyaran bir Elçi veya davetçi göndermedikçe, helâk edecek değildir. Zaten Biz, halkı zulüm ve haksızlık peşinde koşmadığı sürece, hiçbir ülkeyi helâk etmeyiz.

Öyleyse düşünün, Kur'an'a göre bir hayat yaşadığınız zaman mı üstünlük ve başarıyı elde edeceksiniz, yoksa onu rafa kaldırıp arzularınızın peşine düştüğünüz zaman mı? O korkup çekindiğiniz felâketler iman ettiğiniz takdirde mi başınıza gelecek, yoksa inkâra yöneldiğiniz zaman mı? Kaldı ki:
59
وَمَٓا اُو۫ت۪يتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَمَتَاعُ الْحَيٰوةِ الدُّنْيَا وَز۪ينَتُهَاۚ وَمَا عِنْدَ اللّٰهِ خَيْرٌ وَاَبْقٰىۜ اَفَلَا تَعْقِلُونَ۟
Size şu hayatta verilen şeyler, bu dünyanın gelip geçici zevklerinden ve aldatıcı süslerinden başka bir şey değildir. Oysa Allah katındaki nimetler hem daha kaliteli, hem de süreklidir, hâlâ aklınızı kullanmayacak mısınız? Öyle ya:
60
اَفَمَنْ وَعَدْنَاهُ وَعْداً حَسَناً فَهُوَ لَاق۪يهِ كَمَنْ مَتَّعْنَاهُ مَتَاعَ الْحَيٰوةِ الدُّنْيَا ثُمَّ هُوَ يَوْمَ الْقِيٰمَةِ مِنَ الْمُحْضَر۪ينَ
Bu dünyada dürüst ve erdemlice bir hayat yaşayan ve sonunda, kendisine söz verdiğimiz sonsuz nimetlere kavuşan mümin bir kimse, şu dünya hayatında nimetler içinde yaşattığımız, fakat Hesap Günü her şeyini kaybetmiş bir hâlde huzurumuza çıkarılan inkârcı kimseyle bir olur mu?
61
وَيَوْمَ يُنَاد۪يهِمْ فَيَقُولُ اَيْنَ شُرَكَٓاءِيَ الَّذ۪ينَ كُنْتُمْ تَزْعُمُونَ
O Gün Allah onlara seslenerek, "Söyleyin bakalım; her emrine kayıtsız şartsız boyun eğerek Benim ortaklarım olduğunu iddia ettiğiniz sahte ilâhlarınız şimdi neredeler?" diye soracak.
62
قَالَ الَّذ۪ينَ حَقَّ عَلَيْهِمُ الْقَوْلُ رَبَّنَا هٰٓؤُ۬لَٓاءِ الَّذ۪ينَ اَغْوَيْنَاۚ اَغْوَيْنَاهُمْ كَمَا غَوَيْنَاۚ تَبَرَّأْنَٓا اِلَيْكَۘ مَا كَانُٓوا اِيَّانَا يَعْبُدُونَ
Bunun üzerine, haklarında azap hükmü kesinleşmiş olan o saptırıcı önderler, "Ey Rabb'imiz!" diyecekler, "Bunları sapıklığa sürükleyen biziz! Evet, biz nasıl kendi irademizle azdıysak, onları da öyle azdırdık. Onlar da kendi arzularıyla bizim peşimizden geldiler. Fakat şimdi, onlarla hiçbir ilgimiz kalmadığını sana arz ediyoruz! Zaten onların tapındığı, gerçekte biz değildik. Aslında onlar, sadece kendi arzu ve heveslerine kulluk ediyorlardı."
63
وَق۪يلَ ادْعُوا شُرَكَٓاءَكُمْ فَدَعَوْهُمْ فَلَمْ يَسْتَج۪يبُوا لَهُمْ وَرَاَوُا الْعَذَابَۚ لَوْ اَنَّهُمْ كَانُوا يَهْتَدُونَ
Sonra onlara, "Allah'a ortak olduğunu iddia ettiğiniz şu sözde ilâhlarınızı çağırın da, sizi kurtarsınlar bakalım!" denecek. Onlar da çağıracaklar, fakat hiçbirisi onların bu çağrısına cevap veremeyecek ve o zaman korkunç azabı karşılarında görecekler.

Bu hâle düşeceklerine, vaktiyle doğru yolu tutsalardı ya!
64
وَيَوْمَ يُنَاد۪يهِمْ فَيَقُولُ مَاذَٓا اَجَبْتُمُ الْمُرْسَل۪ينَ
Ve yine O Gün Allah onlara seslenerek, "Peki, sizi vaktiyle uyaran elçilere ne cevap vermiştiniz?" diye soracak.
65
فَعَمِيَتْ عَلَيْهِمُ الْاَنْـبَٓاءُ يَوْمَئِذٍ فَهُمْ لَا يَتَسَٓاءَلُونَ
İşte o anda, dünyada olup bitenlerle ilgili bütün haberler onlara kör ve sağır kesilecek. Yani korku, pişmanlık ve dehşetten dilleri tutulacak ve günahlarına mazeret olarak öne sürebilecekleri bir tek kelime bile bulamayacaklar. Birbirlerine de herhangi bir şey soramayacaklar.
66
فَاَمَّا مَنْ تَابَ وَاٰمَنَ وَعَمِلَ صَالِحاً فَعَسٰٓى اَنْ يَكُونَ مِنَ الْمُفْلِح۪ينَ
Buna karşılık, fırsat varken günahlarından tövbe eden, Allah'a ve âhiret gününe yürekten inanan ve bu imanın gereği olan güzel ve yararlı davranışları ortaya koyan kimselere gelince, işte bunların dünya ve âhirette kurtuluşa eren kimselerden olması umulabilir. Yeter ki, Allah'ı iyi tanısınlar:
67
وَرَبُّكَ يَخْلُقُ مَا يَشَٓاءُ وَيَخْتَارُۜ مَا كَانَ لَهُمُ الْخِيَرَةُۜ سُبْحَانَ اللّٰهِ وَتَعَالٰى عَمَّا يُشْرِكُونَ
Rabb'in dilediğini dilediği şekilde yaratır ve neyin iyi, neyin kötü olduğuna yalnızca O karar verir. Dilediğini melek, dilediğini insan ve dilediğini bir başka varlık olarak yaratır ve insanlar arasından dilediğini elçi olarak seçer. Yaratılmışların bu konuda herhangi bir tercih veya karar verme hakları ve yetkileri yoktur. O hâlde, inkârcılar nereden yetki almışlar da, yarattığımız varlıklar arasından akıllarına eseni kurtarıcı, belâları defedici ve şifa verici olarak ilan etmişler? Hangi güç ve yetkiye dayanarak haramı helâl, helâlı haram yapmışlar? Hayır, hiç kuşkusuz Allah, acziyet ve eksiklik ifade eden her türlü nitelikten uzaktır. Müşriklerin ilâhlık mertebesine yücelterek O'na ortak koştukları her şeyin üzerinde ve ötesindedir, çok yücedir.
68
وَرَبُّكَ يَعْلَمُ مَا تُكِنُّ صُدُورُهُمْ وَمَا يُعْلِنُونَ
Ve elbette Rabb'in, onların kalplerinde gizledikleri şeyleri de bilir, açığa vurdukları şeyleri de.
69
وَهُوَ اللّٰهُ لَٓا اِلٰهَ اِلَّا هُوَۜ لَهُ الْحَمْدُ فِي الْاُو۫لٰى وَالْاٰخِرَةِۘ وَلَهُ الْحُكْمُ وَاِلَيْهِ تُرْجَعُونَ
Çünkü O, kendisinden başka tanrı olmayan bir tek Allah'tır. Her şeyin başında da, sonunda da, tüm övgü ve yücelikler yalnızca O'nadır. Göklerin ve yerin hükümranlığı O'nun elinde olduğu gibi, Hesap Gününde son sözü söyleyecek olan da O'dur. Çünkü hüküm verme ve kanun koyma yetkisi ancak O'na aittir. Ey insanlar, dikkat edin! Hepiniz eninde sonunda ölecek ve yaptıklarınızın hesabını vermek üzere O'nun huzuruna çıkarılacaksınız.
70
قُلْ اَرَاَيْتُمْ اِنْ جَعَلَ اللّٰهُ عَلَيْكُمُ الَّيْلَ سَرْمَداً اِلٰى يَوْمِ الْقِيٰمَةِ مَنْ اِلٰهٌ غَيْرُ اللّٰهِ يَأْت۪يكُمْ بِضِيَٓاءٍۜ اَفَلَا تَسْمَعُونَ
O hâlde, ey Müslüman! İnkârcılara de ki: "Bir düşünün bakalım, eğer Allah geceyi ta Kıyamet Gününe kadar üzerinizde sürekli soğuk ve karanlık kılsa, O'ndan başka size gün ışığı geri getirebilecek bir ilâh var mı? Elbette yok! O hâlde, hâlâ gerçeğin sesine kulak vermeyecek misiniz?"
71
قُلْ اَرَاَيْتُمْ اِنْ جَعَلَ اللّٰهُ عَلَيْكُمُ النَّهَارَ سَرْمَداً اِلٰى يَوْمِ الْقِيٰمَةِ مَنْ اِلٰهٌ غَيْرُ اللّٰهِ يَأْت۪يكُمْ بِلَيْلٍ تَسْكُنُونَ ف۪يهِۜ اَفَلَا تُبْصِرُونَ
Ve yine onlara de ki: "Bir düşünün bakalım, Allah gündüzü ta Kıyamet Gününe kadar üzerinizde sürekli sıcak ve aydınlık kılsa, huzur içinde dinlenebileceğiniz geceyi size geri getirebilecek Allah'tan başka bir ilâh var mı? Elbette yok! O hâlde, hâlâ hakikati görmeyecek misiniz?"
72
وَمِنْ رَحْمَتِه۪ جَعَلَ لَكُمُ الَّيْلَ وَالنَّهَارَ لِتَسْكُنُوا ف۪يهِ وَلِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِه۪ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ
İşte Rabb'iniz, sonsuz lütuf ve rahmetinin eseri olarak sizin için gece ve gündüzü şaşmaz kanunlara bağlı mükemmel bir sistem çerçevesinde düzenledi. Böylece geceyi sakin ve karanlık, gündüzü de canlı ve aydınlık kıldı ki, geceleyin huzur ve güven içinde dinlenesiniz, gündüz vakti de O'nun lütuf ve bereketlerini arayıp bulasınız ve size bahşettiği bunca nimetlere karşılık O'na şükredesiniz. Bütün bunlara rağmen, Allah'tan başka varlıklara ve güçlere boyun eğerek nankörlük edenlere gelince:
73
وَيَوْمَ يُنَاد۪يهِمْ فَيَقُولُ اَيْنَ شُرَكَٓاءِيَ الَّذ۪ينَ كُنْتُمْ تَزْعُمُونَ
Tüm insanların yeniden dirilip bir araya geleceği O büyük Gün, Allah onlara seslenecek ve "Söyleyin bakalım; her emrine kayıtsız şartsız boyun eğerek Benim ortaklarım olduğunu öne sürdüğünüz efendileriniz, önderleriniz ve sahte ilâhlarınız şimdi neredeler?" diye soracak.
74
وَنَزَعْنَا مِنْ كُلِّ اُمَّةٍ شَه۪يداً فَقُلْنَا هَاتُوا بُرْهَانَكُمْ فَعَلِمُٓوا اَنَّ الْحَقَّ لِلّٰهِ وَضَلَّ عَنْهُمْ مَا كَانُوا يَفْتَرُونَ۟
Ve daha sonra, biz her ümmetten bir şahit çıkarıp, "Haydi bakalım, geçmişte öne sürdüğünüz batıl iddialarınızı ispatlayan delillerinizi koyun ortaya!" diyeceğiz. Fakat müşrikler, utanç içerisinde başlarını öne eğmekten başka bir şey yapamayacaklar. Böylece, hak ve hakikatin bütünüyle Allah'a ait olduğunu ve O'na dayanmayan, O'ndan kaynaklanmayan her şeyin batıl olduğunu görecekler. Ve gerek şefaatçi diye bel bağladıkları sözde ilâhları, gerekse din adına uydurdukları batıl inançları, onları yüzüstü bırakıp ortadan kaybolacak.

Hak dinden yüz çevirmenin insanı ne hâle getireceğini daha iyi görmek için, şu ibret verici olaya kulak verin:
75
اِنَّ قَارُونَ كَانَ مِنْ قَوْمِ مُوسٰى فَبَغٰى عَلَيْهِمْۖ وَاٰتَيْنَاهُ مِنَ الْكُنُوزِ مَٓا اِنَّ مَفَاتِحَهُ لَتَنُٓوأُ بِالْعُصْبَةِ اُو۬لِي الْقُوَّةِۗ اِذْ قَالَ لَهُ قَوْمُهُ لَا تَفْرَحْ اِنَّ اللّٰهَ لَا يُحِبُّ الْفَرِح۪ينَ
Firavunun en büyük mali destekçisi olan Karun, İsrail Oğulları'ndan, yani Musa'nın kavmindendi. Fakat servetini Firavunun hizmetinde kullanarak halkına ihanet etti ve onlara karşı zalimce davrandı. Oysa Biz ona öyle hazineler vermiştik ki, sadece anahtarlarını taşımak bile kalabalık ve güçlü bir topluluğa ağır gelirdi.

Karun'un gittikçe yoldan çıktığını gören soydaşları ona, "Ey Karun! Sakın şımarıp kibre kapılma!" demişlerdi, "Çünkü Allah, kibirlenenleri sevmez!"
76
وَابْتَغِ ف۪يمَٓا اٰتٰيكَ اللّٰهُ الدَّارَ الْاٰخِرَةَ وَلَا تَنْسَ نَص۪يبَكَ مِنَ الدُّنْيَا وَاَحْسِنْ كَمَٓا اَحْسَنَ اللّٰهُ اِلَيْكَ وَلَا تَبْغِ الْفَسَادَ فِي الْاَرْضِۜ اِنَّ اللّٰهَ لَا يُحِبُّ الْمُفْسِد۪ينَ
"Allah'ın sana bahşettiği bu servet ve zenginlik ile âhiret yurdunu kazanmaya çalış, fakat dünyadan payına düşeni de unutma. Harama ve israfa yönelmeden, dünyanın nimet ve güzelliklerinden yararlanabilirsin. Ayrıca, âhireti ancak bu dünyada yapacağın salih ameller sayesinde kazanacağını unutma. Bunun için, Allah sana bunca nimetler vererek nasıl iyilikte bulunduysa, sen de fakirlere, muhtaçlara öyle iyilikte bulun. Ve sakın yeryüzünde bozgunculuk çıkarmaya kalkışma! Çünkü Allah, bozgunculuk yapanları sevmez."
77
قَالَ اِنَّـمَٓا اُو۫ت۪يتُهُ عَلٰى عِلْمٍ عِنْد۪يۜ اَوَلَمْ يَعْلَمْ اَنَّ اللّٰهَ قَدْ اَهْلَكَ مِنْ قَبْلِه۪ مِنَ الْقُرُونِ مَنْ هُوَ اَشَدُّ مِنْهُ قُوَّةً وَاَكْثَرُ جَمْعاًۜ وَلَا يُسْـَٔلُ عَنْ ذُنُوبِهِمُ الْمُجْرِمُونَ
Arkadaşlarının bu öğütlerine karşılık Karun, "Bu servet bana, ancak sahip olduğum bilgi ve üstün yetenek sayesinde verilmiştir. O hâlde mal benim, mülk benim, dilediğim gibi harcarım!" diye karşılık verdi. Oysa bilmiyor muydu ki, o sahip olduğu bilgiyi, beceriyi kendisine bahşeden Allah, ondan önce çok daha büyük bir güce ve daha çok servete sahip olan nice nesilleri böyle nankörce davrandıkları için helâk etmişti. Suçluların günahları, kendilerine sorulmaz. Çünkü onlar, bu tür davranışların suç olduğunu gayet iyi bildikleri hâlde, hiçbir zaman suçlarını kabullenmez, yaptıkları işin iyi olduğunu iddia ederler.
78
فَخَرَجَ عَلٰى قَوْمِه۪ ف۪ي ز۪ينَتِه۪ۜ قَالَ الَّذ۪ينَ يُر۪يدُونَ الْحَيٰوةَ الدُّنْيَا يَا لَيْتَ لَنَا مِثْلَ مَٓا اُو۫تِيَ قَارُونُۙ اِنَّهُ لَذُو حَظٍّ عَظ۪يمٍ
Derken Karun, göz kamaştırıcı bir görkem ve gösteriş içinde soydaşlarının karşısına çıktı. Dünya hayatına düşkün olanlar ona imrenerek, "Ah, keşke Karun'a verilen şu servet ve nimetlerin bir benzeri bize de verilseydi. Gerçekten o, dünya nimetlerinden büyük pay sahibi." dediler.
79
وَقَالَ الَّذ۪ينَ اُو۫تُوا الْعِلْمَ وَيْلَكُمْ ثَوَابُ اللّٰهِ خَيْرٌ لِمَنْ اٰمَنَ وَعَمِلَ صَالِحاًۚ وَلَا يُلَقّٰيهَٓا اِلَّا الصَّابِرُونَ
Fakat kendilerine sağlam bir iman ve derin bir ilim bahşedilmiş olan akıllı ve dirayetli kimseler bu şaşkınlara seslenerek, "Yazıklar olsun size!" dediler, "İman eden ve bu imana yaraşan güzel davranışlarda bulunanlar için Allah'ın vereceği ödül, dünyanın bütün zenginliklerinden daha iyidir. Fakat buna, fedakârlığın getireceği sıkıntılara sabredenlerden başkası erişemez."
80
فَخَسَفْنَا بِه۪ وَبِدَارِهِ الْاَرْضَ فَمَا كَانَ لَهُ مِنْ فِئَةٍ يَنْصُرُونَهُ مِنْ دُونِ اللّٰهِۗ وَمَا كَانَ مِنَ الْمُنْتَصِر۪ينَ
Karun, bir süre daha lüks ve refah içinde hayat sürdü. Fakat sonunda, hem kendisini hem de o görkemli sarayını helâk edip yerin dibine geçirdik! Öyle ki, ne o güçlü kuvvetli orduları ve adamları onu Allah'a karşı koruyabildi, ne de kendi kendini bu acıklı sondan kurtarabildi.
81
وَاَصْبَحَ الَّذ۪ينَ تَمَنَّوْا مَكَانَهُ بِالْاَمْسِ يَقُولُونَ وَيْكَاَنَّ اللّٰهَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَشَٓاءُ مِنْ عِبَادِه۪ وَيَقْدِرُۚ لَوْلَٓا اَنْ مَنَّ اللّٰهُ عَلَيْنَا لَخَسَفَ بِنَاۜ وَيْكَاَنَّهُ لَا يُفْلِحُ الْكَافِرُونَ۟
Ve daha düne kadar onun yerinde olmak için can atanlar, "Vay canına!" demeye başladılar, "Meğer Allah, imtihan için kullarından dilediğinin rızkını —bu kişi inkârcı bile olsa— bollaştırır, dilediğinin rızkını da kısarmış. Dünyevî refah ve servetin gerçek başarı olduğunu sanmakla ne büyük bir aptallık etmişiz! İyi ki, bizi zamanında uyaran ilim sahibi kardeşlerimize kulak vermişiz. Allah bize lütufta bulunup da bizi kurtarmasaydı, çoktan bizi de yerin dibine geçirmişti! Vay be, demek inkârcılar asla gerçek mutluluk ve başarıya ulaşamazlarmış!

Başarının yolu şudur:
82
تِلْكَ الدَّارُ الْاٰخِرَةُ نَجْعَلُهَا لِلَّذ۪ينَ لَا يُر۪يدُونَ عُلُواًّ فِي الْاَرْضِ وَلَا فَسَاداًۜ وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّق۪ينَ
İşte âhiret yurdu; Biz onu, yeryüzünde büyüklük taslamaktan ve bozgunculuk çıkarmaktan sakınan kimselere ebedî yurt kılacağız. O hâlde, müjdeler olsun size: Mutlu son, Allah'a karşı saygılı ve itaatkâr davranan kimselerin olacaktır! Şöyle ki;
83
مَنْ جَٓاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ خَيْرٌ مِنْهَاۚ وَمَنْ جَٓاءَ بِالسَّيِّئَةِ فَلَا يُجْزَى الَّذ۪ينَ عَمِلُوا السَّيِّـَٔاتِ اِلَّا مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ
Her kim Yargı Gününde Allah'ın huzuruna bir iyilikle gelirse, ona bundan daha iyi bir ödül verilecektir. Kim de oraya bir kötülük ile gelirse, şunu iyi bilsin ki, kötülük yapanlar sadece işledikleri günah kadar ceza çekeceklerdir. O hâlde, ey Peygamber! Sen üzerine düşeni yap ve ötesini Bana bırak! Unutma ki:
84
اِنَّ الَّذ۪ي فَرَضَ عَلَيْكَ الْقُرْاٰنَ لَـرَٓادُّكَ اِلٰى مَعَادٍۜ قُلْ رَبّ۪ٓي اَعْلَمُ مَنْ جَٓاءَ بِالْهُدٰى وَمَنْ هُوَ ف۪ي ضَلَالٍ مُب۪ينٍ
Sana bu Kur'an'ı insanlığa tebliğ etme ve hayatına uygulama görevini veren Allah, seni elbette öz yurdundan çıkaran zalimlerin hile ve tuzaklarından koruyarak ulaşman gereken yere ulaştıracak ve şimdi gözyaşlarıyla terk etmek zorunda kaldığın bu şehre, kısa bir zaman sonra muzaffer bir komutan olarak geri dönmeni sağlayacaktır. Ve görevlerini lâyıkıyla yaptıkları takdirde, tüm müminleri —hem bu dünyada, hem de âhirette— onlara vadedilen mutlu sona kavuşturacaktır. O hâlde, yalnızca Allah'a güven ve de ki: "Benim Rabb'im, kimin doğru yolu izlediğini ve kimin apaçık bir sapkınlık içinde olduğunu çok iyi bilmektedir ve her birine hak ettiği karşılığı muhakkak verecektir."
85
وَمَا كُنْتَ تَرْجُٓوا اَنْ يُلْقٰٓى اِلَيْكَ الْكِتَابُ اِلَّا رَحْمَةً مِنْ رَبِّكَ فَلَا تَكُونَنَّ ظَه۪يراً لِلْكَافِر۪ينَۘ
Ey Muhammed! Senin Peygamberliğini inkâr edenler şunu bir düşünsünler: Sen günün birinde bir Peygamber olacağını ve sana bu ilâhî Kitabın indirileceğini umuyor değildin. Mekke halkı içerisinde, senin bir Peygamber olmaya hazırlandığını veya böyle bir heves ve beklenti içinde olduğunu söyleyecek kimse yoktu. Ancak Rabb'inin lütuf ve rahmeti sayesinde sana Kitap ve Peygamberlik verildi. O hâlde, Rabb'inin sana verdiği bu görevi lâyıkıyla yerine getirmeye çalış ve sakın inkârcıların propagandalarına aldanıp da kâfirlere arka çıkma! Öyle ki:
86
وَلَا يَصُدُّنَّكَ عَنْ اٰيَاتِ اللّٰهِ بَعْدَ اِذْ اُنْزِلَتْ اِلَيْكَ وَادْعُ اِلٰى رَبِّكَ وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُشْرِك۪ينَۚ
Allah'ın ayetleri sana ulaştıktan sonra, artık hiç kimse ve hiçbir güç seni ondan alıkoymasın. Tam tersine, bıkıp usanmadan, ulaşabildiğin bütün insanları Rabb'ine kulluk ve ibadete çağır ve sakın O'ndan başka varlıkların egemenliğine boyun eğen o müşriklerden biri olma!
87
وَلَا تَدْعُ مَعَ اللّٰهِ اِلٰهاً اٰخَرَۢ لَٓا اِلٰهَ اِلَّا هُوَ۠ كُلُّ شَيْءٍ هَالِكٌ اِلَّا وَجْهَهُۜ لَهُ الْحُكْمُ وَاِلَيْهِ تُرْجَعُونَ
Yani, Allah ile beraber bir başka tanrıya el açıp yalvarma! Bil ki, O'ndan başka tanrı yoktur ve O'nun yüce Zatından başka her şey yok olup gitmeye mahkûmdur. Göklerin ve yerin hükümranlığı O'nun elinde olduğu gibi, Hesap Gününde de nihaî hüküm yalnızca O'na aittir ve hepiniz, yaptıklarınızın hesabını vermek üzere bir gün mutlaka O'nun huzuruna çıkarılacaksınız.
88

Sureler

Mealler
Neml Suresi
Önceki