|
بِسْمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحْمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ
Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla |
|
|
|
اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذ۪ي خَلَقَ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضَ وَجَعَلَ الظُّلُمَاتِ وَالنُّورَۜ ثُمَّ الَّذ۪ينَ كَفَرُوا بِرَبِّهِمْ يَعْدِلُونَ
Hamd, gökleri ve yeri yaratan, karanlıkları ve aydınlığı var eden Allah'a aittir. Gerçek anlamda övgü ve teşekkür, kâinatı yoktan var eden ve karanlık ile ışığın, gece ile gündüzün olağanüstü bir uyum ve ahenkle iç içe geçerek birbirlerini tamamladıkları harika bir sistem halinde düzenleyen Allah'a aittir. Dolayısıyla, kulluk ve ibadet de yalnızca O'na yapılmalıdır. Fakat inkârcılar, bunca yaratılış mucizesini gözleriyle gördükleri hâlde, hâlâ birtakım sahte ilâhları, efendileri, önderleri Rab'lerine denk tutuyorlar. Oysaki: |
1 |
|
|
هُوَ الَّذ۪ي خَلَقَكُمْ مِنْ ط۪ينٍ ثُمَّ قَضٰٓى اَجَلاًۜ وَاَجَلٌ مُسَمًّى عِنْدَهُ ثُمَّ اَنْتُمْ تَمْتَرُونَ
Sizi basit bir çamurdan yaratan, sonra da yeryüzünde bir süre yaşamanız için her birinize bir ömür tayin eden O'dur. Fakat dünyadaki ömrün sona ermesiyle her şey bitmeyecek. Bir de O'nun katında, O'nun plân ve programına göre tüm insanlık için belirlenmiş bir süre, bir Hesap Günü vardır. Fakat siz ey inkârcılar, hâlâ şüphe içinde bocalayıp duruyorsunuz! |
2 |
|
|
وَهُوَ اللّٰهُ فِي السَّمٰوَاتِ وَفِي الْاَرْضِۜ يَعْلَمُ سِرَّكُمْ وَجَهْرَكُمْ وَيَعْلَمُ مَا تَكْسِبُونَ
O göklerde de Allah'tır, yerde de. O'nun hükmü sadece göklerde değil, yeryüzünde de geçerlidir. Kâinatın her zerresine hükmeden Allah, elbette insanoğlunun hayatına da müdahale eder, onun için haram helal sınırları koyar ve bu sınırlara uyup uymadığı konusunda onu hesaba çeker. O sizin içinizi ve dışınızı bildiği gibi, hayır ve şer olarak kazandığınız şeyleri de bilmektedir. Hâl böyleyken: |
3 |
|
|
وَمَا تَأْت۪يهِمْ مِنْ اٰيَةٍ مِنْ اٰيَاتِ رَبِّهِمْ اِلَّا كَانُوا عَنْهَا مُعْرِض۪ينَ
Onlara ne zaman Rab'lerinden bir mesaj gelse, mutlaka ondan yüz çevirirler. |
4 |
|
|
فَقَدْ كَذَّبُوا بِالْحَقِّ لَمَّا جَٓاءَهُمْۜ فَسَوْفَ يَأْت۪يهِمْ اَنْبٰٓـؤُ۬ا مَا كَانُوا بِه۪ يَسْتَهْزِؤُ۫نَ
İşte, Kur'an vasıtasıyla kendilerine gelen bu hakikati de yalanladılar. Fakat yakında, o alay edip durdukları âhiret, hesap, cennet, cehennem gibi gerçeklerle yüz yüze gelecekler.
Yoksa onlar, sahip oldukları sınırlı güce mi güveniyorlar? |
5 |
|
|
اَلَمْ يَرَوْا كَمْ اَهْلَكْنَا مِنْ قَبْلِهِمْ مِنْ قَرْنٍ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْاَرْضِ مَا لَمْ نُمَكِّنْ لَكُمْ وَاَرْسَلْنَا السَّمَٓاءَ عَلَيْهِمْ مِدْرَاراًۖ وَجَعَلْنَا الْاَنْهَارَ تَجْر۪ي مِنْ تَحْتِهِمْ فَاَهْلَكْنَاهُمْ بِذُنُوبِهِمْ وَاَنْشَأْنَا مِنْ بَعْدِهِمْ قَرْناً اٰخَر۪ينَ
Kendilerinden önceki nice büyük medeniyetleri ve güçlü kudretli toplumları helak ettiğimizi görüp kendilerini de aynı akıbetin beklediğini düşünmüyorlar mı? Onlara, yeryüzünde size vermediğimiz imkân ve iktidarı vermiştik. Göğün yağmurlarla gelen nimetlerini üzerlerine cömertçe yağdırmış ve bereketli toprakları bağ ve bahçelerle donatarak, ağaçların altından çağıldayan ırmaklar akıtmıştık. Fakat bunca nimetlere nankörlükle karşılık vererek isyan ettiler. Biz de, günahları sebebiyle hepsini helâk ettik ve arkalarından başka toplumlar, başka nesiller yarattık. Şimdi bunlardan ibret alıp ilâhî çağrıya kulak vermeleri gerekirken, Kur'an'ın ortaya koyduğu dupduru hakikati görmezlikten gelerek, yersiz bahanelerle bu muhteşem çağrıyı reddedecekler. Mesela, Kur'an'ın sana yazılı bir metin olarak değil de, vahiy yoluyla gönderilişini itiraz konusu yaparak inkârlarına bir bahane arayacaklar: |
6 |
|
|
وَلَوْ نَزَّلْنَا عَلَيْكَ كِتَاباً ف۪ي قِرْطَاسٍ فَلَمَسُوهُ بِاَيْد۪يهِمْ لَقَالَ الَّذ۪ينَ كَفَرُٓوا اِنْ هٰذَٓا اِلَّا سِحْرٌ مُب۪ينٌ
Eğer sana kâğıt üzerine yazılmış bir kitap indirseydik ve ona kendi elleriyle dokunmuş olsalardı bile, yine de iman etmeyi çıkarlarına ters gören bu kâfirler, "Bu apaçık büyüden başka bir şey değildir!" diyeceklerdi. Hâlbuki gözlerini kör eden inat, kibir ve bencillik duygularından bir an için sıyrılıp Kur'an'ı dikkatli bir gözle incelemiş olsalardı, onun Allah'tan gelen en büyük mucize olduğunu göreceklerdi. |
7 |
|
|
وَقَالُوا لَوْلَٓا اُنْزِلَ عَلَيْهِ مَلَكٌۜ وَلَوْ اَنْزَلْنَا مَلَكاً لَقُضِيَ الْاَمْرُ ثُمَّ لَا يُنْظَرُونَ
Fakat onlar, "Madem Muhammed Peygamber olduğunu iddia ediyor, o hâlde ona bir melek indirilseydi ya!" dediler. Eğer biz öyle bir melek gönderseydik, o zaman imtihan süresi sona ermiş, işleri bitirilmiş olurdu ve artık kendilerine tövbe etmeleri için ikinci bir fırsat da verilmezdi. |
8 |
|
|
وَلَوْ جَعَلْنَاهُ مَلَكاً لَجَعَلْنَاهُ رَجُلاً وَلَلَبَسْنَا عَلَيْهِمْ مَا يَلْبِسُونَ
Kaldı ki, biz elçi olarak bir melek gönderseydik, onu bir insan şeklinde gönderirdik. Böylece o inkârcıları, şimdi düştükleri şüphelere yine düşürmüş olurduk. İnsan olduğu gerekçesiyle Peygamberi inkâr eden bu kâfirler, o zaman da insan suretindeki meleğe, "Senin melek olduğunu nereden bilelim?" diyerek ondan da mucize isteyecek ve aynı asılsız bahanelerle inkâr edeceklerdi. Buna karşılık melek, onlara Muhammed'in söylediğinden başkasını söylemeyecekti. Zira Allah, insanların böyle mucize ve kerametlerle değil, Kur'an'ı inceleyip vahyin ışığında düşünerek iman etmelerini istiyor. O hâlde, ey Peygamber! Sen onları Kur'an'a çağırmaya devam et. İnkârcıların çirkin davranışlarından dolayı da üzülme: |
9 |
|
|
وَلَقَدِ اسْتُهْزِئَ بِرُسُلٍ مِنْ قَبْلِكَ فَحَاقَ بِالَّذ۪ينَ سَخِرُوا مِنْهُمْ مَا كَانُوا بِه۪ يَسْتَهْزِؤُ۫نَ۟
Gerçek şu ki, senden önceki Peygamberlerle de alay edilmişti. Fakat onları alaya alan küstahları, sonunda alay ettikleri o korkunç azap çepeçevre sarıp helâk etmişti! |
10 |
|
|
قُلْ س۪يرُوا فِي الْاَرْضِ ثُمَّ انْظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّب۪ينَ
Onlara de ki: "Yeryüzünde gezip dolaşın ve geçmiş toplumları, medeniyetleri araştırın da, hakikati yalanlayanların sonu nice olmuş, bir görün!" |
11 |
|
|
قُلْ لِمَنْ مَا فِي السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِۜ قُلْ لِلّٰهِۜ كَتَبَ عَلٰى نَفْسِهِ الرَّحْمَةَۜ لَيَجْمَعَنَّكُمْ اِلٰى يَوْمِ الْقِيٰمَةِ لَا رَيْبَ ف۪يهِۜ اَلَّذ۪ينَ خَسِرُٓوا اَنْفُسَهُمْ فَهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ
De ki: "Kimindir, göklerde ve yerde olan bütün varlıklar? Onların da mecburen kabul edecekleri cevabı kendin vererek "Allah'ındır!" de. O Allah ki, kullarına merhamet etmeyi ve onlara daima sevgi ve şefkat göstermeyi kendisine ilke edinmiş, vazgeçilmez bir görev olarak yazmıştır. Fakat bu merhamet, adaleti engelleyecek bir merhamet değildir. Nitekim Allah, gerçekleşeceğinde asla şüphe olmayan Diriliş Günü hepinizi hesaba çekmek üzere huzurunda toplayacaktır. Fakat kendilerini felâkete sürükleyenler, bu hakikate iman etmezler. Hâlbuki: |
12 |
|
|
وَلَهُ مَا سَكَنَ فِي الَّيْلِ وَالنَّهَارِۜ وَهُوَ السَّم۪يعُ الْعَل۪يمُ
Gecenin ve gündüzün içinde barınan her şey O'nun kudret ve hükümranlığı altındadır ve O, her şeyi işitendir, bilendir. |
13 |
|
|
قُلْ اَغَيْرَ اللّٰهِ اَتَّخِذُ وَلِياًّ فَاطِرِ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِ وَهُوَ يُطْعِمُ وَلَا يُطْعَمُۜ قُلْ اِنّ۪ٓي اُمِرْتُ اَنْ اَكُونَ اَوَّلَ مَنْ اَسْلَمَ وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُشْرِك۪ينَ
De ki: "Gökleri ve yeri yoktan var eden, her canlıyı besleyen, fakat kendisi beslenmeye muhtaç olmayan Allah'tan başkasını kendime dost ve yardımcı edinir miyim ben?"
De ki: "Ben, Müslümanların ilki olmak ve Allah'tan başka hayata karışmaya yetkili otoriteler tanıyan o müşriklerden olmamakla emrolundum."
"Bu yüzden ben, yeryüzünde bir tek mümin kalmamış bile olsa ümitsizliğe ve yılgınlığa kapılmayacak, gerekirse tek başıma mücadeleye devam edeceğim. Benden önce birilerinin başlamasını beklemeden Rabb'imin buyruklarına boyun eğerek, sözlerimle, davranışlarımla, hayatımla ve ölümümle müminlere örneklik ve öncülük edeceğim. Ve asla Allah'tan başka otoriteler tanıyan o müşriklerin yanında yer almayacağım!" |
14 |
|
|
قُلْ اِنّ۪ٓي اَخَافُ اِنْ عَصَيْتُ رَبّ۪ي عَذَابَ يَوْمٍ عَظ۪يمٍ
De ki: "Doğrusu ben, inkârcıların arzu ve heveslerine uyup Rabb'imin emirlerine karşı gelecek olursam, tüm insanların hesaba çekileceği o dehşetli Gün başıma gelecek azaptan korkarım." |
15 |
|
|
مَنْ يُصْرَفْ عَنْهُ يَوْمَئِذٍ فَقَدْ رَحِمَهُۜ وَذٰلِكَ الْفَوْزُ الْمُب۪ينُ
O gün kim azaptan kurtarılırsa, Allah ona merhamet etmiş demektir. İşte gerçek kurtuluş budur.
Ebedî kurtuluşa giden yolda mücadele ederken, başıma ne gelir diye de korkma! |
16 |
|
|
وَاِنْ يَمْسَسْكَ اللّٰهُ بِضُرٍّ فَلَا كَاشِفَ لَهُٓ اِلَّا هُوَۜ وَاِنْ يَمْسَسْكَ بِخَيْرٍ فَهُوَ عَلٰى كُلِّ شَيْءٍ قَد۪يرٌ
Eğer Allah sana bir zarar verecek olsa, onu O'ndan başka hiç kimse önleyemez ve eğer sana bir iyilik nasip etse, bunu da O'ndan başka hiç kimse engelleyemez. Unutma ki, O'nun her şeye gücü yeter. |
17 |
|
|
وَهُوَ الْقَاهِرُ فَوْقَ عِبَادِه۪ۜ وَهُوَ الْحَك۪يمُ الْخَب۪يرُ
O, kullarının üzerinde mutlak hükümranlık ve otorite sahibidir. Bununla birlikte, O hakîmdir, sonsuz ilim ve hikmetiyle her şeyi yerince yapar, her şeyden haberdardır. |
18 |
|
|
قُلْ اَيُّ شَيْءٍ اَكْبَرُ شَهَادَةًۜ قُلِ اللّٰهُ شَه۪يدٌ بَيْن۪ي وَبَيْنَكُمْ وَاُو۫حِيَ اِلَيَّ هٰذَا الْقُرْاٰنُ لِاُنْذِرَكُمْ بِه۪ وَمَنْ بَلَغَۜ اَئِنَّكُمْ لَتَشْهَدُونَ اَنَّ مَعَ اللّٰهِ اٰلِهَةً اُخْرٰىۜ قُلْ لَٓا اَشْهَدُۚ قُلْ اِنَّمَا هُوَ اِلٰهٌ وَاحِدٌ وَاِنَّن۪ي بَر۪ٓيءٌ مِمَّا تُشْرِكُونَۢ
Ey Muhammed! Senin hak Peygamber olduğuna inanmak için Yahudi ve Hristiyanların tanıklığını şart koşan cahillere de ki: "Söyleyin, sözüne güvenilecek en büyük ve en adil şahit kimdir?" De ki: "Sizinle benim aramda, benim Peygamberliğime bizzat Allah şahittir."
"İlâhi şehadetin en açık kanıtı olan bu Kur'an bana vahy olundu ki, onunla sizi ve kıyamete kadar ulaştığı herkesi uyarayım."
"Şimdi siz, bütün bunlara rağmen Allah ile birlikte başka ilâhların varlığına şahitlik edebilir misiniz? Buna dair elinizde en küçük bir delil var mıdır?"
De ki: "Allah'tan korkmuyorsanız yalan şahitlikte bulunabilirsiniz, fakat ben böyle bir iftiraya asla şahitlik etmem!"
Artık o inkârcılara karşı açıkça tavrını ortaya koyarak de ki: "Allah, eşi ve ortağı olmayan bir tek ilâhtır. Şunu iyi bilin ki, ben, sizin Allah'a ortak koştuğunuz her şeyden uzak olduğumu ilan ediyorum!" |
19 |
|
|
اَلَّذ۪ينَ اٰتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَعْرِفُونَهُ كَمَا يَعْرِفُونَ اَبْنَٓاءَهُمْۢ اَلَّذ۪ينَ خَسِرُٓوا اَنْفُسَهُمْ فَهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ۟
Kendilerine daha önce Kitap verdiklerimiz, yani Yahudi ve Hristiyan bilginleri, aslında Muhammed'in gerçek bir Peygamber olduğunu pekâlâ bilir, hatta onu kendi öz evlatlarını tanıdıkları gibi tanırlar. Fakat bile bile kötülüğü tercih ederek kendilerine yazık edenler, çıkarlarına ters gördükleri için Kur'an'a inanmazlar. |
20 |
|
|
وَمَنْ اَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرٰى عَلَى اللّٰهِ كَذِباً اَوْ كَذَّبَ بِاٰيَاتِه۪ۜ اِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ
Kendi uydurduğu hükümleri kutsal kitaba nispet ederek Allah adına yalan uyduran yahut O'nun ayetlerini inkâr edenlerden daha zalim kim olabilir? Gerçek şu ki, zalimler asla kurtuluşa eremezler. Özellikle de Hesap Günü'nde: |
21 |
|
|
وَيَوْمَ نَحْشُرُهُمْ جَم۪يعاً ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذ۪ينَ اَشْرَكُٓوا اَيْنَ شُرَكَٓاؤُ۬كُمُ الَّذ۪ينَ كُنْتُمْ تَزْعُمُونَ
O gün onların hepsini bir araya toplayacağız, sonra da birtakım varlıkları, kişi ve kurumları yüceltip ilâhlaştırarak veya arzu ve heveslerini hayatın yegâne değer ölçüsü hâline getirerek Allah'a ortak koşanlara soracağız: "Söyleyin bakalım, emir ve otoritesine boyun eğilmesi gerektiğini iddia ettiğiniz ortaklarınız şimdi neredeler?" |
22 |
|
|
ثُمَّ لَمْ تَكُنْ فِتْنَتُهُمْ اِلَّٓا اَنْ قَالُوا وَاللّٰهِ رَبِّنَا مَا كُنَّا مُشْرِك۪ينَ
Bunun üzerine onların, sahte mazeretler öne sürerek, "Rabb'imiz Allah'a yemin olsun ki, biz O'na asla ortak koşmuş değiliz!" demekten başka bir çareleri kalmayacak. |
23 |
|
|
اُنْظُرْ كَيْفَ كَذَبُوا عَلٰٓى اَنْفُسِهِمْ وَضَلَّ عَنْهُمْ مَا كَانُوا يَفْتَرُونَ
Bak, Mahşer Günü hesap verirlerken kendi vicdanlarına karşı nasıl da yalan söylediler de, tanrı ve kurtarıcı diye uydurdukları şeyler onları nasıl da yüzüstü bırakıp gitti!
Onların bu hâle düşmesinin asıl sebebine gelince: |
24 |
|
|
وَمِنْهُمْ مَنْ يَسْتَمِعُ اِلَيْكَۚ وَجَعَلْنَا عَلٰى قُلُوبِهِمْ اَكِنَّةً اَنْ يَفْقَهُوهُ وَف۪ٓي اٰذَانِهِمْ وَقْراًۜ وَاِنْ يَرَوْا كُلَّ اٰيَةٍ لَا يُؤْمِنُوا بِهَاۜ حَتّٰٓى اِذَا جَٓاؤُ۫كَ يُجَادِلُونَكَ يَقُولُ الَّذ۪ينَ كَفَرُٓوا اِنْ هٰذَٓا اِلَّٓا اَسَاط۪يرُ الْاَوَّل۪ينَ
İçlerinde, sana Kur'an okurken kulak verenler de var. Ama biz onların kalplerine, Kur'an'ı sağlıklı olarak anlamalarına engel olacak perdeler geçirmiş, kulaklarına da sağırlık vermişizdir. Yani insanın özüne yerleştirdiğimiz fıtrî özellikler gereğince, Kur'an'a kibir, bencillik, inat, önyargı gibi saplantılarla yaklaşanlar, onu doğru ve sağlıklı bir şekilde değerlendiremez ve yol göstericiliğinden faydalanamazlar. Çünkü alışkanlık hâline getirdiği kötülükler, zamanla kalplerini iyi ve erdemli olan her şeye kapalı hâle getirmiş ve böylece kalpleri mühürlenmiştir. Bu sebep-sonuç ilişkisini bir yasa olarak koyan Allah olduğu için, kalpleri mühürleyen Allah'tır. Fakat bu mühürlemeye sebep insanın kendisi olduğu için, sorumluluk insana aittir. İşte, gerek günahkârca tutum ve davranışları alışkanlık hâline getiren, gerekse geleneksel anlayışlara, önyargılara körü körüne ve inatla sarılan kimseler, zamanla Kur'an'ın güzelliklerini göremez hâle gelirler:
Artık her türlü mucizeyi görseler bile, yine de ona inanmazlar.
O kadar ki, kendilerini inkâra şartlandırmış olan bu insanlar senin yanına geldiklerinde, "Bu Kur'an eskilerin efsane ve masallarından başka bir şey değildir!" diyerek seninle tartışmaya girişirler. |
25 |
|
|
وَهُمْ يَنْهَوْنَ عَنْهُ وَيَنْـَٔوْنَ عَنْهُۚ وَاِنْ يُهْلِكُونَ اِلَّٓا اَنْفُسَهُمْ وَمَا يَشْعُرُونَ
Kendileri Kur'an'dan yüz çevirdikleri gibi, başkalarını da ondan vazgeçirmeye çalışırlar. Oysa böyle yapmakla yalnızca kendilerini felâkete sürüklüyorlar, fakat bunun farkında değiller. |
26 |
|
|
وَلَوْ تَرٰٓى اِذْ وُقِفُوا عَلَى النَّارِ فَقَالُوا يَا لَيْتَنَا نُرَدُّ وَلَا نُكَذِّبَ بِاٰيَاتِ رَبِّنَا وَنَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِن۪ينَ
Onları, zincirlerle bağlanmış bir hâlde ateşin karşısında dururlarken, "Ah, keşke dünyaya geri gönderilseydik de, Rabb'imizin ayetlerini yalanlamayıp inananlardan olsaydık!" dedikleri zamanki içler acısı hâllerini bir görsen!
Ama zannediyor musunuz ki, bu kâfirlerin o zamanki pişmanlıkları ve iman etme arzuları ciddî ve samimî bir imanın belirtisidir? |
27 |
|
|
بَلْ بَدَا لَهُمْ مَا كَانُوا يُخْفُونَ مِنْ قَبْلُۜ وَلَوْ رُدُّوا لَعَادُوا لِمَا نُهُوا عَنْهُ وَاِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ
Hayır! Aslında, daha önce vicdanlarında örtbas ettikleri âhiret hayatıyla ilgili gerçekler, inkâr edemeyecekleri biçimde karşılarına çıkmıştır. Sızlanmalarının asıl sebebi budur. Yoksa eğer dünya hayatına geri gönderilmiş olsalardı, yine kendilerine yasak edilen şeyleri yapacaklardı. Zira onlar, kesinlikle yalan söylüyorlar.
Nitekim dünyada iken böyle defalarca başları sıkışmış ve aynı şekilde pişmanlık duyup Rab'lerine sığınmışlardı, fakat rahata kavuşur kavuşmaz sözlerinden dönmüş ve: |
28 |
|
|
وَقَالُٓوا اِنْ هِيَ اِلَّا حَيَاتُنَا الدُّنْيَا وَمَا نَحْنُ بِمَبْعُوث۪ينَ
"Şu dünyadaki hayatımızdan başka bir hayat yoktur ve bizler, asla yeniden diriltilecek değiliz!" demişlerdi. |
29 |
|
|
وَلَوْ تَرٰٓى اِذْ وُقِفُوا عَلٰى رَبِّهِمْۜ قَالَ اَلَيْسَ هٰذَا بِالْحَقِّۜ قَالُوا بَلٰى وَرَبِّنَاۜ قَالَ فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنْتُمْ تَكْفُرُونَ۟
Rab'lerinin huzuruna getirildikleri zaman hâllerini bir görsen: Allah, "Nasıl, bu âhiret hayatı gerçek miymiş?" diye soracak. Onlar da, "Evet, Rabb'imize yemin olsun ki, gerçeğin ta kendisiymiş!" diye cevap verecekler. Bunun üzerine Allah, "O hâlde, inkâr etmenize karşılık sonsuz azabı tadın!" diyecek. |
30 |
|
|
قَدْ خَسِرَ الَّذ۪ينَ كَذَّبُوا بِلِقَٓاءِ اللّٰهِۜ حَتّٰٓى اِذَا جَٓاءَتْهُمُ السَّاعَةُ بَغْتَةً قَالُوا يَا حَسْرَتَنَا عَلٰى مَا فَرَّطْنَا ف۪يهَاۙ وَهُمْ يَحْمِلُونَ اَوْزَارَهُمْ عَلٰى ظُهُورِهِمْۜ اَلَا سَٓاءَ مَا يَزِرُونَ
Evet, Allah'ın huzuruna varacaklarını inkâr edenler, gerçekten ziyana uğramışlardır: Bunlar dünyada kısa bir süre yaşayacaklar, nihayet son saat, yani kıyamet veya ecel saati ansızın gelip çatınca, sırtlarına günahlarını yüklenmiş bir vaziyette, "Yazıklar olsun bize, bunu nasıl da ihmal etmişiz!" diye feryat edecekler. Bakın, sırtlarında ne kötü bir yük taşıyorlar!
O hâlde, âhireti inkâr edenler şunu iyi bilsinler: |
31 |
|
|
وَمَا الْحَيٰوةُ الدُّنْيَٓا اِلَّا لَعِبٌ وَلَهْوٌۜ وَلَلدَّارُ الْاٰخِرَةُ خَيْرٌ لِلَّذ۪ينَ يَتَّقُونَۜ اَفَلَا تَعْقِلُونَ
Bu dünya hayatı, âhirete nazaran bir oyun ve eğlenceden başka bir şey değildir. Oysa âhiret yurdu, kötülüklerden sakınıp güzelliklere, iyiliklere ulaşmak için çabalayan o takva sahipleri için elbette daha hayırlıdır. Hâlâ aklınızı kullanmayacak mısınız? |
32 |
|
|
قَدْ نَعْلَمُ اِنَّهُ لَيَحْزُنُكَ الَّذ۪ي يَقُولُونَ فَاِنَّهُمْ لَا يُكَذِّبُونَكَ وَلٰكِنَّ الظَّالِم۪ينَ بِاٰيَاتِ اللّٰهِ يَجْحَدُونَ
Ey Peygamber! Onların söylediği sözlerin seni üzdüğünü elbette biliyoruz. Fakat üzülme, yılgınlığa ve ümitsizliğe de kapılma. Zira onların yalanladığı aslında sen değilsin, fakat bu zalimler, bile bile Allah'ın ayetlerini inkâr ediyorlar. O hâlde, onlar hakkındaki hükmü de Allah'a bırak. |
33 |
|
|
وَلَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِكَ فَصَبَرُوا عَلٰى مَا كُذِّبُوا وَاُو۫ذُوا حَتّٰٓى اَتٰيهُمْ نَصْرُنَاۚ وَلَا مُبَدِّلَ لِكَلِمَاتِ اللّٰهِۚ وَلَقَدْ جَٓاءَكَ مِنْ نَبَا۬ئِ الْمُرْسَل۪ينَ
Gerçek şu ki, senden önceki Peygamberler de tıpkı senin gibi yalanlanmıştı. Fakat her türlü yalanlama ve işkence karşısında yılmadan direndiler ve nihayet yardımımız onlara yetişti. Bu bir ilahi yasadır ve kıyamete kadar değiştirilmesi söz konusu değildir. Çünkü Allah'ın sözlerini değiştirebilecek hiçbir güç yoktur! O Peygamberlerin başından geçen bir kısım olaylar, Kur'an'da yer yer sana da anlatıldı. O hâlde, onları kendine örnek al ve kâfirleri inandıracağım diye mucizeler, kerametler peşinde koşma: |
34 |
|
|
وَاِنْ كَانَ كَبُرَ عَلَيْكَ اِعْرَاضُهُمْ فَاِنِ اسْتَطَعْتَ اَنْ تَبْتَغِيَ نَفَقاً فِي الْاَرْضِ اَوْ سُلَّماً فِي السَّمَٓاءِ فَتَأْتِيَهُمْ بِاٰيَةٍۜ وَلَوْ شَٓاءَ اللّٰهُ لَجَمَعَهُمْ عَلَى الْهُدٰى فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْجَاهِل۪ينَ
Eğer bu inkârcıların senin davetinden yüz çevirmeleri ağırına gittiyse, haydi gücün yetiyorsa yerin derinliklerine inebileceğin bir tünel aç yahut göğe yükseleceğin bir merdiven daya da, onlara bir mucize getir! Sakın böyle bir işe yeltenme! Zira toplumda zihinsel ve ahlâkî devrimin gerçekleşmesi için doğru yöntem bu değildir.
Allah dileseydi, insana verdiği irade ve tercih yeteneğini elinden alır ve inkâr edenlerin hepsini imana getirebilirdi. Fakat öyle yapmadı. Çünkü bu takdirde, insanın ahlâk ve erdemliliğinin hiçbir anlam ve değeri kalmaz, onun meleklerden ayrı bir varlık olarak yaratılmasının hikmeti ortadan kalkardı. Oysa Allah, insana özgür bir irade vermiş ve onu, dilediği inanç ve hayat tarzını seçme konusunda serbest bırakmıştır. Bu yüzden insan, ancak kendi özgür iradesiyle aklını kullanıp doğru yolu seçtiği takdirde gerçek anlamda ahlâk ve erdemliliğe ulaşabilir. O hâlde, sakın bu gerçeği göz ardı edip de cahillerden olma! Unutma ki: |
35 |
|
|
اِنَّمَا يَسْتَج۪يبُ الَّذ۪ينَ يَسْمَعُونَۜ وَالْمَوْتٰى يَبْعَثُهُمُ اللّٰهُ ثُمَّ اِلَيْهِ يُرْجَعُونَ
Kur'an çağrısını, kötü niyet ve eylemlerle aklını ve kalbini karartmış zalimler değil, yalnızca hak ve hakikate içtenlikle kulak verenler kabul eder. Akıl, vicdan ve sağduyu bakımından ölmüş olanlara gelince, onlar son nefeslerine kadar inkârdan vazgeçmeyeceklerdir. Sonra Allah onları diriltecek ve sonunda onlar, yaptıklarının hesabını vermek üzere O'nun huzuruna çıkarılacaklardır.
Hakikat karşısında tıpkı bir ölü gibi duyarsız kalan inkârcılar bunca ayetleri görmezlikten geliyorlar da: |
36 |
|
|
وَقَالُوا لَوْلَا نُزِّلَ عَلَيْهِ اٰيَةٌ مِنْ رَبِّه۪ۜ قُلْ اِنَّ اللّٰهَ قَادِرٌ عَلٰٓى اَنْ يُنَزِّلَ اٰيَةً وَلٰكِنَّ اَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ
"Madem Muhammed Peygamber olduğunu iddia ediyor, o hâlde ona Rabb'inden olağanüstü bir alâmet veya bizim istediğimiz türden bir mucize indirilseydi ya!" diyorlar. De ki: "Allah, elbette mucize göndermeye kâdirdir. Ve zaten, Kur'an gibi muhteşem bir mucize göndermiştir de." Fakat insanların çoğu, iman etmek için Kur'an'ı inceleyip onun üzerinde düşünmek gerektiğini, her attıkları adımda zaten binlerce mucize bulunduğunu bilmezler. İşte o mucizelerden biri: |
37 |
|
|
وَمَا مِنْ دَٓابَّةٍ فِي الْاَرْضِ وَلَا طَٓائِرٍ يَط۪يرُ بِجَنَاحَيْهِ اِلَّٓا اُمَمٌ اَمْثَالُكُمْۜ مَا فَرَّطْنَا فِي الْكِتَابِ مِنْ شَيْءٍ ثُمَّ اِلٰى رَبِّهِمْ يُحْشَرُونَ
Yeryüzünde yürüyen ve sürünen ne kadar hayvan ve gökyüzünde kanat çırparak uçan ne kadar kuş varsa, hepsi sizin gibi birer topluluktur. Hayvanların hayatına baktığınızda, her bir türün beden yapısının kendi ihtiyaç ve fonksiyonlarına ne kadar uygun tasarlandığını, onlara yaratılıştan bahşedilen içgüdüsel özellikler sayesinde tüm ihtiyaçlarını akıl almaz bir biçimde nasıl giderdiklerini, hepsinin üremesinin, beslenmesinin, ölümünün harika bir sistem çerçevesinde hiç aksamadan nasıl süregeldiğini görecek ve ilâhî kudret karşısında hayranlıkla secdeye kapanacaksınız. Rabb'inizi tanımak istiyorsanız, gözünüzdeki alışkanlık perdesini yırtmalı ve çevrenizdeki sayısız mucizelerin farkına vararak bunlar üzerinde düşünmelisiniz. Zira biz, evren kanunlarının yazılı olduğu o Kitapta hiçbir şeyi eksik bırakmadık. İşte, Allah'ın evrensel yasasının en önemli maddesi: Eninde sonunda bütün insanlar toplanıp Rab'lerinin huzuruna getirilecekler! |
38 |
|
|
وَالَّذ۪ينَ كَذَّبُوا بِاٰيَاتِنَا صُمٌّ وَبُكْمٌ فِي الظُّلُمَاتِۜ مَنْ يَشَأِ اللّٰهُ يُضْلِلْهُۜ وَمَنْ يَشَأْ يَجْعَلْهُ عَلٰى صِرَاطٍ مُسْتَق۪يمٍ
Ayetlerimizi yalanlayanlar, karanlıklar içinde bocalayan sağır ve dilsiz insanlar misali, akıl ve vicdanlarını kat kat cehalet, inat, kibir ve önyargı zincirleriyle prangaya vurmuş zavallı kimselerdir. Gerçek şu ki, Allah müstahak gördüğünü saptırır, lâyık gördüğünü de doğru yola iletir. Bile bile yanlışta direten inatçı zalimleri sapıklıkta bırakır, hakikate ulaşmak isteyen samimî kullarını ise doğru yola iletir. O'nun bu konudaki kararını sizin tercih ve davranışlarınız belirleyecektir. |
39 |
|
|
قُلْ اَرَاَيْتَكُمْ اِنْ اَتٰيكُمْ عَذَابُ اللّٰهِ اَوْ اَتَتْكُمُ السَّاعَةُ اَغَيْرَ اللّٰهِ تَدْعُونَۚ اِنْ كُنْتُمْ صَادِق۪ينَ
Allah'ın hükümlerine boyun eğmekten kaçınan o müşriklerin iç dünyalarına seslenerek de ki: "Eğer doğru sözlü iseniz söyleyin bakalım, size Allah'ın azabı veya Kıyamet Saati gelip çatıverse, Allah'tan başkasına mı yalvarırsınız? |
40 |
|
|
بَلْ اِيَّاهُ تَدْعُونَ فَيَكْشِفُ مَا تَدْعُونَ اِلَيْهِ اِنْ شَٓاءَ وَتَنْسَوْنَ مَا تُشْرِكُونَ۟
Bilakis, kendilerini ilâhlık makamına yücelterek Allah'a ortak koştuğunuz her şeyi unutur da, yalnızca O'na yalvarırsınız. O da dilerse, kaldırılması için kendisine yalvardığınız belâyı kaldırır! Bu da gösteriyor ki, bir tek Allah'a kulluk etme ve yalnızca O'nun hükümlerine boyun eğme inancı, doğuştan taşıdığınız, özünüzde var olan bir eğilimdir. |
41 |
|
|
وَلَقَدْ اَرْسَلْـنَٓا اِلٰٓى اُمَمٍ مِنْ قَبْلِكَ فَاَخَذْنَاهُمْ بِالْبَأْسَٓاءِ وَالضَّرَّٓاءِ لَعَلَّهُمْ يَتَضَرَّعُونَ
Doğrusu biz, senden önceki toplumlara da mesajımızı ileten elçiler gönderdik ve onları, acizliklerini anlayıp emrimize boyun eğmeleri için zaman zaman çeşitli belâ ve sıkıntılarla imtihan ettik. |
42 |
|
|
فَلَوْلَٓا اِذْ جَٓاءَهُمْ بَأْسُنَا تَضَرَّعُوا وَلٰكِنْ قَسَتْ قُلُوبُهُمْ وَزَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطَانُ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ
Hiç değilse, başlarına bu belâlar geldiği zaman tövbe edip boyun eğselerdi ya! Fakat tam aksine, iyice azgınlaştılar. Bu yüzden kalpleri kaskatı kesildi ve şeytan, yaptıkları çirkin işleri onlara güzel gösterdi. Kötülüğü alışkanlık hâline getirdikleri için, zamanla bu kötülüklerden etkilenmez oldular ve fenalığı iyilik, günahı sevap saymaya başladılar. Vicdanları dondu, akılları tutuldu, azıttıkça azıttılar. |
43 |
|
|
فَلَمَّا نَسُوا مَا ذُكِّرُوا بِه۪ فَتَحْنَا عَلَيْهِمْ اَبْوَابَ كُلِّ شَيْءٍۜ حَتّٰٓى اِذَا فَرِحُوا بِمَٓا اُو۫تُٓوا اَخَذْنَاهُمْ بَغْتَةً فَاِذَا هُمْ مُبْلِسُونَ
Onlar kendilerine yapılan bu öğüt ve uyarıları unutunca, biz de cezalarını vermek için, başlarındaki sıkıntı ve belâları kaldırdık ve önlerinde bütün nimet ve refah kapılarını ardına kadar açtık. Ve nihayet, kendilerine bahşedilen bu zenginlik ve nimetler yüzünden küstahlık edip şımardıkları ve Allah'ı, âhireti unutarak zevküsefaya daldıkları bir sırada, bir afet, bir deprem, bir kaza, bir hastalık, bir ölüm ile onları ansızın yakaladık ve işte o anda, bütün ümitleri sönüverdi! |
44 |
|
|
فَقُطِـعَ دَابِرُ الْقَوْمِ الَّذ۪ينَ ظَلَمُواۜ وَالْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ الْعَالَم۪ينَ
Böylece, zulüm ve haksızlık eden toplumların kökü kazındı ve tarih sahnesinden silinip gittiler. Öyleyse, zalimlere hak ettikleri cezayı veren ve iman eden kullarını kurtarıp yücelten Allah'a, o âlemlerin Rabb'ine hamd olsun! |
45 |
|
|
قُلْ اَرَاَيْتُمْ اِنْ اَخَذَ اللّٰهُ سَمْعَكُمْ وَاَبْصَارَكُمْ وَخَتَمَ عَلٰى قُلُوبِكُمْ مَنْ اِلٰهٌ غَيْرُ اللّٰهِ يَأْت۪يكُمْ بِهِۜ اُنْظُرْ كَيْفَ نُصَرِّفُ الْاٰيَاتِ ثُمَّ هُمْ يَصْدِفُونَ
Ey hak yolunun yolcusu! Allah'a kul olmaktan kaçınan o bedbahtlara seslenerek de ki: "Söyleyin bakalım, eğer Allah işitme ve görme yeteneklerinizi elinizden alsa ve kalplerinizi hiçbir hakikati idrak edemeyeceğiniz şekilde mühürlese, Allah'tan başka bunları size geri verebilecek bir ilâh var mı? Elbette yok! O hâlde, bu nimetler elinizden alınmadan Rabb'inize dönmek için daha ne bekliyorsunuz?
Bakın, hakikati tüm berraklığıyla ortaya koyan ayetlerimizi nasıl farklı açılardan zengin örneklerle tekrar ve tekrar açıklıyoruz. Onlar ise, hâlâ ısrarla yüz çeviriyorlar! |
46 |
|
|
قُلْ اَرَاَيْتَكُمْ اِنْ اَتٰيكُمْ عَذَابُ اللّٰهِ بَغْتَةً اَوْ جَهْرَةً هَلْ يُهْلَكُ اِلَّا الْقَوْمُ الظَّالِمُونَ
Yine o zalimlere de ki: "Söyleyin bakalım, Allah'ın azabı hiç beklemediğiniz bir sırada ansızın veya açıktan açığa gelip başınıza çökecek olsa, zalim toplumdan başka kim helâk edilecek? İşte bu felâketten, ancak Allah'ın kitabına yönelerek kurtulabilirsiniz, Peygamberden yetkisi dışında mucizeler ve kudret gösterileri bekleyerek değil. |
47 |
|
|
وَمَا نُرْسِلُ الْمُرْسَل۪ينَ اِلَّا مُبَشِّر۪ينَ وَمُنْذِر۪ينَۚ فَمَنْ اٰمَنَ وَاَصْلَحَ فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ
Çünkü biz Peygamberleri, ancak cennet nimetleriyle müjdelesinler ve cehennem azabıyla uyarsınlar diye göndeririz. Yoksa onların, kendiliklerinden mucize gösterme güç ve yetkileri yoktur. O hâlde, kim Allah'a ve âhiret gününe iman eder de günahlardan vazgeçip durumunu düzeltirse, işte onlar Hesap Günü'nde ne korkuya kapılacak, ne de üzülecekler. |
48 |
|
|
وَالَّذ۪ينَ كَذَّبُوا بِاٰيَاتِنَا يَمَسُّهُمُ الْعَذَابُ بِمَا كَانُوا يَفْسُقُونَ
Ayetlerimizi inkâr edenlere gelince, Allah'ın emrine başkaldırıp yoldan çıktıkları için, onlar da can yakıcı bir azaba uğrayacaklar. |
49 |
|
|
قُلْ لَٓا اَقُولُ لَكُمْ عِنْد۪ي خَزَٓائِنُ اللّٰهِ وَلَٓا اَعْلَمُ الْغَيْبَ وَلَٓا اَقُولُ لَكُمْ اِنّ۪ي مَلَكٌۚ اِنْ اَتَّبِعُ اِلَّا مَا يُوحٰٓى اِلَيَّۜ قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الْاَعْمٰى وَالْبَص۪يرُۜ اَفَلَا تَتَفَكَّرُونَ۟
Ey Peygamber! Hâlâ senden mucize göstermeni bekleyen o cahillere de ki: "Ben size, ‘Allah'ın hazineleri benim yanımdadır ve onları dilediğim şekilde kullanabilirim!' demiyorum. Allah'tan başka hiç kimsenin bilemeyeceği sırlar âlemi olan gayb'ı da bilemem. Size bir melek olduğumu da söylemiyorum. Ben ancak, bana Kur'an aracılığıyla bildirilen ilâhî emirlere uyarım."
İşte, bu zihinsel düzeye ulaşmış insanlara de ki: "Hiç kör ile gören bir olur mu? İlâhî vahyin ve aklın ışığında hakikati keşfeden aydın insan ile cehalet, kibir, nankörlük ve bencillik zindanlarında bocalayan dar kafalı insan hiç aynı neticeye ulaşır, aynı karşılığı hak eder mi? Hâlâ aklınızı kullanmayacak mısınız?"
Aklınızı kullanın ki, ilâhî çağrının muhatapları olabilesiniz: |
50 |
|
|
وَاَنْذِرْ بِهِ الَّذ۪ينَ يَخَافُونَ اَنْ يُحْشَرُٓوا اِلٰى رَبِّهِمْ لَيْسَ لَهُمْ مِنْ دُونِه۪ وَلِيٌّ وَلَا شَف۪يعٌ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ
Ey İslâm davetçisi! Rab'lerinin huzurunda hesaba çekilmek üzere toplanacakları korkusunu yüreklerinde duyan kimseleri bu Kur'an ile uyar. Şöyle ki: Onların Allah'tan başka ne bir dostları, ne de bir şefaatçileri vardır. Uyar ki, böylece iyi bir insan olmak için çaba göstererek her türlü fenalıktan titizlikle sakınsınlar! Bu uyarı vazifesini yaparken de, güç ve servet sahibi bazı kâfirleri İslâm'a kazandıracağım diye —son derece masumane niyetlerle bile olsa— dinin temel ilkelerinden taviz verme. Sözgelimi: |
51 |
|
|
وَلَا تَطْرُدِ الَّذ۪ينَ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَدٰوةِ وَالْعَشِيِّ يُر۪يدُونَ وَجْهَهُۜ مَا عَلَيْكَ مِنْ حِسَابِهِمْ مِنْ شَيْءٍ وَمَا مِنْ حِسَابِكَ عَلَيْهِمْ مِنْ شَيْءٍ فَتَطْرُدَهُمْ فَتَكُونَ مِنَ الظَّالِم۪ينَ
Rab'lerinin hoşnutluğunu kazanmak için sabah akşam O'na yalvaran o fakir, fakat tertemiz mümin kulları yanından kovma! Kendini beğenmiş inkârcılar bu müminleri yanından uzaklaştırmadın diye iman etmeyeceklerse, varsın iman etmesinler! Korkma, sen onlardan dolayı sorumlu değilsin, onlar da senden dolayı sorumlu değiller. Yani, sen onların bu tür saçma gerekçelerle inkâra saplanmalarından dolayı sorumlu tutulacak değilsin ve dediklerini yapıp fakir müminleri yanından kovacak olursan, onlar da seni azaptan kurtaracak değiller. O hâlde, ne diye onları yanından kovup da zalimlerden olasın ki? |
52 |
|
|
وَكَذٰلِكَ فَتَنَّا بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لِيَقُولُٓوا اَهٰٓؤُ۬لَٓاءِ مَنَّ اللّٰهُ عَلَيْهِمْ مِنْ بَيْنِنَاۜ اَلَيْسَ اللّٰهُ بِاَعْلَمَ بِالشَّاكِر۪ينَ
İşte biz, kimine diğerinden daha üstün nimetler bahşederek insanları bu şekilde birbirleriyle imtihan ederiz. Bu yüzden dünyevî nimetlere sahip olan kâfirler, bunlardan yoksun olan müminler hakkında, "Allah, aramızdan bula bula bunları mı lütfuna lâyık gördü?" diye sorarak alay edecekler. Onlara cevap olarak de ki: Fakirliklerinden dolayı sizin küçümsediğiniz, fakat birer ahlâk ve erdemlilik timsali olan bu insanların ilâhî nimetlere kavuşacağını bizzat Allah söylüyor. Öyle ya, kulları arasında kimlerin kendisine lâyıkıyla şükrettiğini ve kimlerin de nankörlük ettiğini en iyi bilen, Allah değil mi?
O hâlde bu müminleri yanından kovma, tam aksine: |
53 |
|
|
وَاِذَا جَٓاءَكَ الَّذ۪ينَ يُؤْمِنُونَ بِاٰيَاتِنَا فَقُلْ سَلَامٌ عَلَيْكُمْ كَتَبَ رَبُّكُمْ عَلٰى نَفْسِهِ الرَّحْمَةَۙ اَنَّهُ مَنْ عَمِلَ مِنْكُمْ سُٓوءاً بِجَهَالَةٍ ثُمَّ تَابَ مِنْ بَعْدِه۪ وَاَصْلَحَ فَاَنَّهُ غَفُورٌ رَح۪يمٌ
Ayetlerimize iman edenler senin yanına geldikleri zaman, onlara de ki: "Selâm sizlere! Müjde, Rabb'iniz kullarına merhamet etmeyi kendisine ilke edinmiş ve onlara daima sevgi ve şefkatle yönelmeyi kendisi için vazgeçilmez bir görev olarak yazmıştır. İçinizden her kim cahillik ederek bir kötülük işler, fakat hemen ardından tövbe eder de hâl ve hareketlerini düzeltirse, şunu iyi bilsin ki, Allah çok bağışlayıcı, pek merhametlidir!" |
54 |
|
|
وَكَذٰلِكَ نُفَصِّلُ الْاٰيَاتِ وَلِتَسْتَب۪ينَ سَب۪يلُ الْمُجْرِم۪ينَ۟
İşte biz, birçok hikmetlerinin yanı sıra, bir de suçluların gittiği yol müminlerin yolundan kesin çizgilerle ayrılıp iyice belirginleşsin ve hiç kimsenin öne sürebileceği bir mazereti kalmasın diye, ayetlerimizi böyle açıkça ortaya koyuyoruz: |
55 |
|
|
قُلْ اِنّ۪ي نُه۪يتُ اَنْ اَعْبُدَ الَّذ۪ينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللّٰهِۜ قُلْ لَٓا اَتَّبِـعُ اَهْوَٓاءَكُمْۙ قَدْ ضَلَلْتُ اِذاً وَمَٓا اَنَا۬ مِنَ الْمُهْتَد۪ينَ
İşte bu netliği sağlamak üzere, hakikati inkâr edenlere açıkça tavrını koyarak de ki: "Bakın, sizin Allah'tan başka yalvardığınız o sahte ilâhlara kulluk etmek, bana Allah tarafından kesinlikle yasaklanmıştır."
De ki: "Ben, sizin batıl arzu ve heveslerinize uyacak değilim. Aksi takdirde doğru yolu bırakmış ve sapıklığa düşmüş olurum." |
56 |
|
|
قُلْ اِنّ۪ي عَلٰى بَيِّنَةٍ مِنْ رَبّ۪ي وَكَذَّبْتُمْ بِه۪ۜ مَا عِنْد۪ي مَا تَسْتَعْجِلُونَ بِه۪ۜ اِنِ الْحُكْمُ اِلَّا لِلّٰهِۜ يَقُصُّ الْحَقَّ وَهُوَ خَيْرُ الْفَاصِل۪ينَ
Sözlerine devamla de ki: "Bakın, ey kâfirler! Ben, Rabb'im tarafından gönderilen apaçık bir delile, Kur'an'a dayanmışım. Fakat siz onu bile bile inkâr ediyorsunuz. Sizin alay ederek bir an önce gelmesini istediğiniz o ilâhî azabı getirmek benim elimde değildir. Zira her konuda olduğu gibi, bunda da karar verme ve hükmetme yetkisi, yalnızca Allah'a aittir. Allah ise, en doğru, en adilâne hükmü verir ve ancak hakikati dile getirir. Çünkü O, hüküm verenlerin en hayırlısıdır." |
57 |
|
|
قُلْ لَوْ اَنَّ عِنْد۪ي مَا تَسْتَعْجِلُونَ بِه۪ لَقُضِيَ الْاَمْرُ بَيْن۪ي وَبَيْنَكُمْۜ وَاللّٰهُ اَعْلَمُ بِالظَّالِم۪ينَ
Yine de ki: "Şayet sizin o çabucak gelmesini istediğiniz azabı getirmek benim elimde olsaydı, aramızdaki mesele çoktan halledilmiş olurdu. Zira nihayet ben de bir insanım. Bana kalsaydı, sizin alay ve işkencelerinize dayanamayıp mucizeler göstermek veya sizi azaba uğratmak isterdim. Fakat bana böyle bir güç ve yetki verilmiş değildir. Allah, zalimlerin kimler olduğunu ve onları ne zaman, ne şekilde cezalandıracağını çok iyi bilmektedir." Bunun da ötesinde: |
58 |
|
|
وَعِنْدَهُ مَفَاتِـحُ الْغَيْبِ لَا يَعْلَمُهَٓا اِلَّا هُوَۜ وَيَعْلَمُ مَا فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِۜ وَمَا تَسْقُطُ مِنْ وَرَقَةٍ اِلَّا يَعْلَمُهَا وَلَا حَبَّةٍ ف۪ي ظُلُمَاتِ الْاَرْضِ وَلَا رَطْبٍ وَلَا يَابِسٍ اِلَّا ف۪ي كِتَابٍ مُب۪ينٍ
Yaratılmışların idrak ve tecrübe sınırlarının ötesinde gizlilikler âlemi olan gayb'ın anahtarları O'nun elindedir, O'ndan başka hiç kimse gayb'ı bilemez. O gökte ve yerde, karada ve denizde ne varsa hepsini bilmektedir. O'nun bilgisi dışında ne dalından bir yaprak düşer, ne de toprağın derinliklerine bir tohum. Canlı ve cansız, yaş ve kuru hiçbir şey yoktur ki, varlık kanunlarının yazılı bulunduğu apaçık bir Kitapta kaydedilmiş olmasın. |
59 |
|
|
وَهُوَ الَّذ۪ي يَتَوَفّٰيكُمْ بِالَّيْلِ وَيَعْلَمُ مَا جَرَحْتُمْ بِالنَّهَارِ ثُمَّ يَبْعَثُـكُمْ ف۪يهِ لِيُقْضٰٓى اَجَلٌ مُسَمًّىۚ ثُمَّ اِلَيْهِ مَرْجِعُكُمْ ثُمَّ يُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ۟
Sizi geceleyin uykuya daldırıp ruhumuzu kabzederek bir anlamda öldüren ve gündüz vakti yapıp ettiğiniz her şeyi bilen O'dur. Daha sonra, belirlenmiş olan yaşam süresinin tamamlanması için sizi her sabah uyandırarak yeniden dirilten de O'dur.
Nihayet bir gün bu hayat sona erecek ve sonunda O'nun huzuruna varacaksınız. İşte o zaman, yaptığınız her şeyi size bir bir haber verecektir. |
60 |
|
|
وَهُوَ الْقَاهِرُ فَوْقَ عِبَادِه۪ وَيُرْسِلُ عَلَيْكُمْ حَفَظَةًۜ حَتّٰٓى اِذَا جَٓاءَ اَحَدَكُمُ الْمَوْتُ تَوَفَّتْهُ رُسُلُنَا وَهُمْ لَا يُفَرِّطُونَ
O, kulları üzerinde mutlak hükümranlık sahibidir. Size, tüm yaptıklarınızı kayda geçiren koruyucu melekler gönderir. Nihayet içinizden birinin ölüm vakti gelince, elçilerimiz onun canını alırlar ve emrimizi yerine getirirlerken, görevlerinde hiçbir kusur yapmazlar. |
61 |
|
|
ثُمَّ رُدُّٓوا اِلَى اللّٰهِ مَوْلٰيهُمُ الْحَقِّۜ اَلَا لَهُ الْحُكْمُ وَهُوَ اَسْرَعُ الْحَاسِب۪ينَ
Böylece ölen o insanlar hesaba çekilmek üzere, gerçek sahipleri ve Efendileri olan Allah'ın huzuruna getirilirler.
Öyleyse, şunu iyi bilin ki, her konuda hüküm verme ve egemenlik yetkisi yalnızca O'na aittir ve O, hesap görenlerin en hızlısıdır! |
62 |
|
|
قُلْ مَنْ يُنَجّ۪يكُمْ مِنْ ظُلُمَاتِ الْبَرِّ وَالْبَحْرِ تَدْعُونَهُ تَضَرُّعاً وَخُفْيَةًۚ لَئِنْ اَنْجٰينَا مِنْ هٰذِه۪ لَنَكُونَنَّ مِنَ الشَّاكِر۪ينَ
Ey İslâm davetçisi! Allah'ın mutlak egemenliğini tamamen veya kısmen reddeden o inkârcılara seslenerek de ki: "Başınıza bir belâ geldiği ve ‘Eğer Allah bizi bu felâketten kurtarırsa, kesinlikle O'na gerçek anlamda kulluk ederek şükredenlerden olacağız!' diye gizli gizli O'na yalvardığınız zaman, karanın ve denizin zifiri karanlıklarından ve türlü tehlikelerden sizi kurtaran kimdir?" |
63 |
|
|
قُلِ اللّٰهُ يُنَجّ۪يكُمْ مِنْهَا وَمِنْ كُلِّ كَرْبٍ ثُمَّ اَنْتُمْ تُشْرِكُونَ
Cevabı bizzat kendin vererek de ki: "Sizi hem bu belâdan, hem de diğer bütün sıkıntılardan kurtaran Allah'tır! Fakat siz, başınız belâdan kurtulur kurtulmaz birtakım varlıkları, kişi ve kurumları yahut kendi arzu ve heveslerinizi ilâhlaştırarak Allah'a ortak koşuyorsunuz!" Ve böylece hem dünyayı, hem de âhireti kaybediyorsunuz. |
64 |
|
|
قُلْ هُوَ الْقَادِرُ عَلٰٓى اَنْ يَبْعَثَ عَلَيْكُمْ عَذَاباً مِنْ فَوْقِكُمْ اَوْ مِنْ تَحْتِ اَرْجُلِكُمْ اَوْ يَلْبِسَكُمْ شِيَعاً وَيُذ۪يقَ بَعْضَكُمْ بَأْسَ بَعْضٍۜ اُنْظُرْ كَيْفَ نُصَرِّفُ الْاٰيَاتِ لَعَلَّهُمْ يَفْقَهُونَ
Başlarına gelecek felâketlere karşı onları uyararak de ki: "Allah, üzerinizden veya ayaklarınızın altından size bir azap göndermeye yahut ahlâkî değerlerin çökmesi sonucunda, toplumsal birlik ve beraberliğinizi paramparça ederek sizi birbirine düşman cephelere ayırmaya ve böylece bir kısmınızın hıncını diğerlerine tattırmaya elbette kâdirdir.
Bakın, insanların hakikati tüm berraklığıyla kavramaları için ayetlerimizi nasıl farklı açılardan ve zengin örneklerle tekrar tekrar açıklıyoruz. Böylece onları uyarıyoruz ki, yarın Hesap Gününde hiçbir mazeretleri kalmasın. Fakat bütün bu uyarılara rağmen: |
65 |
|
|
وَكَذَّبَ بِه۪ قَوْمُكَ وَهُوَ الْحَقُّۜ قُلْ لَسْتُ عَلَيْكُمْ بِوَك۪يلٍۜ
Ey Muhammed! Sana gönderilen bu kitap hakikatin ta kendisi olduğu hâlde, senin halkın onu yalanladı. Şu hâlde, onlara de ki: "Ben görevimi yaptım ve sizi uyardım. Artık tercih ve eylemlerinizden yalnızca kendiniz sorumlusunuz ve cezasını da yine siz çekeceksiniz. Zira ben, sizin vekiliniz değilim."
Azabın henüz gelmemiş olması, sakın sizi yanıltmasın: |
66 |
|
|
لِكُلِّ نَبَأٍ مُسْتَقَرٌّۘ وَسَوْفَ تَعْلَمُونَ
Her ilâhî vaadin gerçekleşeceği bir zaman vardır, yakında bunu bizzat görecek ve o zaman gerçeği anlayacaksınız. |
67 |
|
|
وَاِذَا رَاَيْتَ الَّذ۪ينَ يَخُوضُونَ ف۪ٓي اٰيَاتِنَا فَاَعْرِضْ عَنْهُمْ حَتّٰى يَخُوضُوا ف۪ي حَد۪يثٍ غَيْرِه۪ۜ وَاِمَّا يُنْسِيَنَّكَ الشَّيْطَانُ فَلَا تَقْعُدْ بَعْدَ الذِّكْرٰى مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِم۪ينَ
Ey Müslüman! Ayetlerimiz hakkında çirkin ve alaycı ifadelerle konuşmaya dalan kimselerle karşılaştığın zaman, onlar başka bir konuya geçinceye kadar, —şayet bir zorlama söz konusu değilse— onlardan hemen uzaklaş! Eğer şeytan yapman gerekeni sana unutturacak olursa, bu uyarıyı hatırlar hatırlamaz onların meclisi terk et, o zalim topluluk ile birlikte oturma! |
68 |
|
|
وَمَا عَلَى الَّذ۪ينَ يَتَّقُونَ مِنْ حِسَابِهِمْ مِنْ شَيْءٍ وَلٰكِنْ ذِكْرٰى لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ
Gerçi Allah'ın emirlerini güzelce uygulayan, günah işlemekten de titizlikle sakınan kimseler bu zalimlerle oturmaya devam etseler bile, onların yaptıklarından hiçbir şekilde sorumlu tutulmayacaklar. Fakat onları uyarmak amacıyla, İslâm'ı alay konusu yaptıkları anda derhâl meclislerini terk ederek bunu protesto etmek gerekir ki, belki akıllarını başlarına alırlar da bu tür çirkin davranışlardan artık sakınırlar! |
69 |
|
|
وَذَرِ الَّذ۪ينَ اتَّخَذُوا د۪ينَهُمْ لَعِباً وَلَهْواً وَغَرَّتْهُمُ الْحَيٰوةُ الدُّنْيَا وَذَكِّرْ بِه۪ٓ اَنْ تُبْسَلَ نَفْسٌ بِمَا كَسَبَتْۗ لَيْسَ لَهَا مِنْ دُونِ اللّٰهِ وَلِيٌّ وَلَا شَف۪يعٌۚ وَاِنْ تَعْدِلْ كُلَّ عَدْلٍ لَا يُؤْخَذْ مِنْهَاۜ اُو۬لٰٓئِكَ الَّذ۪ينَ اُبْسِلُوا بِمَا كَسَبُواۚ لَهُمْ شَرَابٌ مِنْ حَم۪يمٍ وَعَذَابٌ اَل۪يمٌ بِمَا كَانُوا يَكْفُرُونَ۟
Ey Müslüman! Kur'an'ın hükümlerini hafife alıp İslâm'ı alay konusu edinerek dinlerini oyun ve eğlence hâline getiren ve dünya hayatının lüks ve cazibesine aldanıp âhireti unutan kimseleri benim azabımla baş başa bırak! Sen şimdilik onları bu Kur'an ile uyar: İlâhî buyruklara başkaldıran insan, işlediği günahlar yüzünden Hesap Günü büyük bir felâketle yüz yüze gelecek ve kendisine Allah'tan başka ne bir dost bulabilecektir, ne de bir şefaatçi. Azaptan kurtulmak için yeryüzündeki her şeyi kurtuluş fidyesi olarak verse bile, ondan asla kabul edilmeyecektir.
İşte onlar, işledikleri günahlar yüzünden ebedî felâkete mahkûm edilen kimselerdir: Allah'ın ayetlerini inkâr etmeleri sebebiyle, onlar için boğazı yakıp parçalayan kızgın bir içecek ve iliklere kadar işleyen can yakıcı bir azap vardır. |
70 |
|
|
قُلْ اَنَدْعُوا مِنْ دُونِ اللّٰهِ مَا لَا يَنْفَعُنَا وَلَا يَضُرُّنَا وَنُرَدُّ عَلٰٓى اَعْقَابِنَا بَعْدَ اِذْ هَدٰينَا اللّٰهُ كَالَّذِي اسْتَهْوَتْهُ الشَّيَاط۪ينُ فِي الْاَرْضِ حَيْرَانَۖ لَهُٓ اَصْحَابٌ يَدْعُونَهُٓ اِلَى الْهُدَى ائْتِنَاۜ قُلْ اِنَّ هُدَى اللّٰهِ هُوَ الْهُدٰىۜ وَاُمِرْنَا لِنُسْلِمَ لِرَبِّ الْعَالَم۪ينَۙ
Onlara de ki: "Allah'ı bırakıp da, bize herhangi bir fayda veya zarar verme kudretine sahip olmayan o sahte ilâhlara da mı yalvaralım? Allah bizi doğru yola iletmişken, gerisin geriye cehalet karanlıklarına yuvarlanarak yeniden inkâra ve şirke mi dönelim? Tıpkı, arkadaşları "Yanımıza gel!" diyerek kendisini doğru yola çağırırken, şeytanların ayartmasına kapılarak çöl ortasında şaşkın şaşkın dolaşıp duran akılsız kimsenin durumuna mı düşelim?
De ki: "Allah'ın gösterdiği yol, doğru yolun ta kendisidir. Allah tarafından gönderilen inanç sistemi ve hayat tarzı, insanı dünyada ve âhirette kurtuluşa iletecek yegâne inanç sistemidir. İşte Kur'an, bu hidayet yolunu apaçık ortaya koymak üzere gönderilmiştir. Buna göre, bize emredilen şudur: "Bütün varlıkların tek sahibi ve Efendisi olan Allah'ın hükümlerine gönülden boyun eğin!" |
71 |
|
|
وَاَنْ اَق۪يمُوا الصَّلٰوةَ وَاتَّقُوهُۜ وَهُوَ الَّـذ۪ٓي اِلَيْهِ تُحْشَرُونَ
"Namazı dosdoğru kılın, Allah'tan gelen ilkeler doğrultusunda yaşayarak kötülüğün ve günahın her çeşidinden titizlikle sakının. Unutmayın ki, hepiniz eninde sonunda hesaba çekilmek üzere O'nun huzurunda toplanacaksınız." |
72 |
|
|
وَهُوَ الَّذ۪ي خَلَقَ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضَ بِالْحَقِّۜ وَيَوْمَ يَقُولُ كُنْ فَيَكُونُۜ قَوْلُهُ الْحَقُّۜ وَلَهُ الْمُلْكُ يَوْمَ يُنْفَخُ فِي الصُّورِۜ عَالِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِۜ وَهُوَ الْحَك۪يمُ الْخَب۪يرُ
Gökleri ve yeri belli bir hikmet ve amaca göre, hak ve adalet üzere yaratan O'dur. Allah "Ol!" dediği an, olmasını dilediği şey derhâl oluverir. O'nun sözleri hakikatin ta kendisidir. Yeniden diriliş için sura üflendiği gün, kulların tercih ve iradeleri ellerinden alınacak ve hükümranlık, tamamen ve yalnızca O'nun olacaktır. Bugün otorite sahibiymiş gibi görünenlerin, gerçekte ne kadar zayıf ve aciz oldukları anlaşılacak ve hâkimiyetin yalnızca Allah'a ait olduğu apaçık ortaya çıkacaktır.
O, yaratılmışların idrak ve tecrübe sınırlarının ötesindeki sırlar âlemi olan gayb'ı da, duyularla kavranabilen şehâdet âlemini de bilendir. Evet, sonsuz hikmet sahibi olan ve her şeyi en mükemmel şekilde bilen, yalnızca O'dur.
İlahi daveti tebliğ konusunda güzel örnek olarak, İbrahim'in kıssasına kulak verin: |
73 |
|
|
وَاِذْ قَالَ اِبْرٰه۪يمُ لِاَب۪يهِ اٰزَرَ اَتَـتَّخِذُ اَصْنَاماً اٰلِهَةًۚ اِنّ۪ٓي اَرٰيكَ وَقَوْمَكَ ف۪ي ضَلَالٍ مُب۪ينٍ
Hani bir zamanlar İbrahim, babası Âzer'e demişti ki: "Babacığım, kendi ellerinle yaptığın putlara mı tapıyorsun? Görüyorum ki, sen ve halkın apaçık bir yanılgı içindesiniz!" |
74 |
|
|
وَكَذٰلِكَ نُر۪ٓي اِبْرٰه۪يمَ مَلَكُوتَ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِ وَلِيَكُونَ مِنَ الْمُوقِن۪ينَ
İşte böylece İbrahim'e, tam ve kesin bir imana ulaşabilmesi için göklerdeki ve yerdeki ilâhî hükümranlığı açıkça ortaya koyan delilleri gösteriyorduk: |
75 |
|
|
فَلَمَّا جَنَّ عَلَيْهِ الَّيْلُ رَاٰ كَوْكَباًۚ قَالَ هٰذَا رَبّ۪يۚ فَلَمَّٓا اَفَلَ قَالَ لَٓا اُحِبُّ الْاٰفِل۪ينَ
Halkına her fırsatta öğüt veren İbrahim, gecenin karanlığı üzerine çökünce, parlak bir yıldız gördü ve "Bakın ey insanlar, bu taptığınız yıldız benim Rabb'im olabilir mi?" dedi. Sonra sabah olup yıldız batınca, "Ben batanları sevmem. Çünkü böyle batıp yok olan bir şey ilâh olamaz!" dedi. |
76 |
|
|
فَلَمَّا رَاَ الْقَمَرَ بَازِغاً قَالَ هٰذَا رَبّ۪يۚ فَلَمَّٓا اَفَلَ قَالَ لَئِنْ لَمْ يَهْدِن۪ي رَبّ۪ي لَاَكُونَنَّ مِنَ الْقَوْمِ الضَّٓالّ۪ينَ
Başka bir zaman ay'ı doğarken görünce, "Peki, bu benim Rabb'im olabilir mi?" dedi. Daha sonra o da batınca, "Dinleyin ey insanlar! Eğer Rabb'im olan Allah beni doğru yola iletmemiş olsaydı, kesinlikle doğru yoldan sapan şu sapıklardan biri olurdum!" dedi. |
77 |
|
|
فَلَمَّا رَاَ الشَّمْسَ بَازِغَةً قَالَ هٰذَا رَبّ۪ي هٰذَٓا اَكْبَرُۚ فَلَمَّٓا اَفَلَتْ قَالَ يَا قَوْمِ اِنّ۪ي بَر۪ٓيءٌ مِمَّا تُشْرِكُونَ
Bir sabah vakti güneşi doğarken görünce, "Sizin iddianıza göre, benim Rabb'im bu olmalı. Çünkü taptığınız varlıklar içinde en büyüğü bu." dedi. Fakat o da batınca, "Ey halkım!" diye seslendi, "Bakın, ben sizin Allah'a ortak koştuğunuz her şeyden uzak olduğumu ilan ediyorum!" |
78 |
|
|
اِنّ۪ي وَجَّهْتُ وَجْهِيَ لِلَّذ۪ي فَطَرَ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضَ حَن۪يفاً وَمَٓا اَنَا۬ مِنَ الْمُشْرِك۪ينَۚ
"Çünkü ben, her türlü batıl inançtan uzaklaşıp tevhide yönelen bir hanif olarak, yüzümü gökleri ve yeri yaratan Allah'a çevirdim ve tüm benliğimle O'na yöneldim. Haberiniz olsun, ben Allah'ın yanı sıra başka varlıkları da ilâh edinen şu müşriklerden biri değilim ve asla olmayacağım!" |
79 |
|
|
وَحَٓاجَّهُ قَوْمُهُۜ قَالَ اَتُحَٓاجُّٓونّ۪ي فِي اللّٰهِ وَقَدْ هَدٰينِۜ وَلَٓا اَخَافُ مَا تُشْرِكُونَ بِه۪ٓ اِلَّٓا اَنْ يَشَٓاءَ رَبّ۪ي شَيْـٔاًۜ وَسِعَ رَبّ۪ي كُلَّ شَيْءٍ عِلْماًۜ اَفَلَا تَتَذَكَّرُونَ
Fakat İbrahim'in halkı, tahtlarının sallanmaya başladığını gören egemen güçlerin de kışkırtmasıyla, onunla tartışmaya başladı. Bunun üzerine İbrahim, tek başına hepsine meydan okuyarak dedi ki:
"Allah beni dosdoğru yola iletmişken, siz hâlâ benimle tartışıyor musunuz? Şunu iyi bilin ki, ben sizin cahilce Allah'a ortak koştuğunuz gerek putlar ve heykeller, gerek cinler ve diğer ruhanî varlıklar, gerek yıldızlar, ay ve güneş, gerekse azgın yöneticiler ve onlara dalkavukluk eden din adamları olsun, hiç kimseden ve hiçbir şeyden korkmuyorum! Şuna iman ediyorum ki, Rabb'imin izni ve iradesi olmadıkça, hiçbir varlık bana zarar veremez. Çünkü Rabb'im her şeyi sınırsız bilgisiyle kuşatmıştır. Ey halkım! Hâlâ öğüt alıp akıllanmayacak mısınız?" |
80 |
|
|
وَكَيْفَ اَخَافُ مَٓا اَشْرَكْتُمْ وَلَا تَخَافُونَ اَنَّكُمْ اَشْرَكْتُمْ بِاللّٰهِ مَا لَمْ يُنَزِّلْ بِه۪ عَلَيْكُمْ سُلْطَاناًۜ فَاَيُّ الْفَر۪يقَيْنِ اَحَقُّ بِالْاَمْنِۚ اِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَۢ
"Hem siz, kendilerine kulluk ve itaat edileceğine dair Allah'ın hiçbir delil göndermediği varlıkları O'na ortak koşmaktan korkmuyorsunuz da, ben sizin Allah'a ortak koştuğunuz sahte ilâhlarınızdan mı korkacağım? Eğer bilginiz varsa söyleyin bakalım, iki taraftan hangisi güven içinde olmaya daha lâyıktır? Bir tek Allah'a inanan müminler mi, yoksa O'na ortak koşan müşrikler mi?" |
81 |
|
|
اَلَّذ۪ينَ اٰمَنُوا وَلَمْ يَلْبِسُٓوا ا۪يمَانَهُمْ بِظُلْمٍ اُو۬لٰٓئِكَ لَهُمُ الْاَمْنُ وَهُمْ مُهْتَدُونَ۟
"Allah'a ve âhiret gününe yürekten inanan ve imanlarını şirk, inkâr, isyankârlık gibi herhangi bir zulüm ile kirletmeyenler var ya, işte her türlü tehlikeden kurtulup güvene kavuşmak onların hakkıdır, doğru yolda olanlar da yalnızca onlardır." |
82 |
|
|
وَتِلْكَ حُجَّتُنَٓا اٰتَيْنَاهَٓا اِبْرٰه۪يمَ عَلٰى قَوْمِه۪ۜ نَرْفَعُ دَرَجَاتٍ مَنْ نَشَٓاءُۜ اِنَّ رَبَّكَ حَك۪يمٌ عَل۪يمٌ
İşte bu akıl yürütme ve etkileyici tartışma yöntemi ile muhatabın iç dünyasına seslenerek gerçeği anlatma ve öğretme yeteneği, halkına karşı hakikati ispat edip onları eğitmesi için İbrahim'e bahşettiğimiz güçlü ve inandırıcı delillerimizdir. Biz, dilediğimizi böyle yüce derecelere eriştiririz. Hiç kuşkusuz Rabb'in, sonsuz hikmet ve ilim sahibidir. |
83 |
|
|
وَوَهَبْنَا لَهُٓ اِسْحٰقَ وَيَعْقُوبَۜ كُلاًّ هَدَيْنَاۚ وَنُوحاً هَدَيْنَا مِنْ قَبْلُ وَمِنْ ذُرِّيَّتِه۪ دَاوُ۫دَ وَسُلَيْمٰنَ وَاَيُّوبَ وَيُوسُفَ وَمُوسٰى وَهٰرُونَۜ وَكَذٰلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِن۪ينَۙ
Daha sonra İbrahim'e oğlu İshak'ı ve torunu Yakup'u armağan ettik ve onların her birini doğru yola ilettik. Nitekim vaktiyle Nuh'u da doğru yola iletmiştik. Onun neslinden gelen Davud'u, Süleyman'ı, Eyyub'u, Yusuf'u, Musa'yı ve Harun'u da hidayet rehberleri kıldık. İyilik yapanları işte böyle ödüllendiririz. |
84 |
|
|
وَزَكَرِيَّا وَيَحْيٰى وَع۪يسٰى وَاِلْيَاسَۜ كُلٌّ مِنَ الصَّالِح۪ينَۙ
Ayrıca Zekeriya'yı, Yahya'yı, İsa'yı ve İlyas'ı da doğru yolun öncüleri kıldık. Hepsi de dürüst ve iyiliksever kimselerdi. |
85 |
|
|
وَاِسْمٰع۪يلَ وَالْيَسَعَ وَيُونُسَ وَلُوطاًۜ وَكُلاًّ فَضَّلْنَا عَلَى الْعَالَم۪ينَۙ
İsmail'i, Elyesa'yı, Yunus'u ve Lut'u da... Her birini, yaşadıkları çağdaki bütün insanlardan üstün kılmıştık. |
86 |
|
|
وَمِنْ اٰبَٓائِهِمْ وَذُرِّيَّاتِهِمْ وَاِخْوَانِهِمْۚ وَاجْتَبَيْنَاهُمْ وَهَدَيْنَاهُمْ اِلٰى صِرَاطٍ مُسْتَق۪يمٍ
Bir de, onların atalarından, nesillerinden ve kardeşlerinden de nice Peygamberler göndermiştik. Onları tüm insanlar arasından süzüp seçmiş ve dosdoğru cennete götüren yola iletmiştik. |
87 |
|
|
ذٰلِكَ هُدَى اللّٰهِ يَهْد۪ي بِه۪ مَنْ يَشَٓاءُ مِنْ عِبَادِه۪ۜ وَلَوْ اَشْرَكُوا لَحَبِطَ عَنْهُمْ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ
İşte bu Allah'ın gösterdiği yoldur, kullarından dilediğini bu yola iletir. Ancak kulların da buna lâyık olmaları gerekir. Nitekim o Peygamberler bile şayet Allah'a ortak koşmuş olsalardı, bütün yaptıkları iyilikler boşa giderdi. |
88 |
|
|
اُو۬لٰٓئِكَ الَّذ۪ينَ اٰتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ وَالْحُكْمَ وَالنُّبُوَّةَۚ فَاِنْ يَكْفُرْ بِهَا هٰٓؤُ۬لَٓاءِ فَقَدْ وَكَّلْنَا بِهَا قَوْماً لَيْسُوا بِهَا بِكَافِر۪ينَ
Onlar, kendilerine kitap, hikmet ve Peygamberlik bahşettiğimiz kimselerdir. O hâlde, sen de o Peygamberlerin izinden gitmelisin. En yakınlarından başlayarak, çevrendeki insanları ve halkını imana davet etmelisin. Eğer gönderdiğimiz mesajı reddederek veya umursamayarak onu inkâr edecek olurlarsa, hiç önemli değil. Biz ayetlerimizi, onları inkâr etmeyecek sağlam bir topluluğa emanet etmişizdir. Çünkü bu din hiçbir ırkın, sınıfın ve cemaatin tekelinde değildir. Emaneti taşıyamayanlar, —hangi ırka veya topluma ait olursa olsunlar— bertaraf edilir ve yerlerine, İslâm sancağını lâyıkıyla taşıyabilecek yeni toplumlar gelir. |
89 |
|
|
اُو۬لٰٓئِكَ الَّذ۪ينَ هَدَى اللّٰهُ فَبِهُدٰيهُمُ اقْتَدِهْۜ قُلْ لَٓا اَسْـَٔلُكُمْ عَلَيْهِ اَجْراًۜ اِنْ هُوَ اِلَّا ذِكْرٰى لِلْعَالَم۪ينَ۟
İşte bunlar, Allah'ın yol gösterdiği Peygamberlerdir, o hâlde ey hakikat yolunun yolcusu, sen de onların izlediği yolu izle! Kur'an'ı tebliğ ettiğin kimselere de ki: "Ben sizden, bunun karşılığında herhangi bir ücret beklemiyorum! Bu çağrı, hiçbir dünyevî menfaat beklenmeden tüm insanlığa sunulmuş bir öğütten başka bir şey değildir."
Bu elçilerin izinden gittiğini öne süren bazı Yahudiler müminlere karşı düşmanlıkta o denli ileri gittiler ki, Kur'an'ı reddedelim derken, bütün kitap ve elçileri inkâr ediverdiler: |
90 |
|
|
وَمَا قَدَرُوا اللّٰهَ حَقَّ قَدْرِه۪ٓ اِذْ قَالُوا مَٓا اَنْزَلَ اللّٰهُ عَلٰى بَشَرٍ مِنْ شَيْءٍۜ قُلْ مَنْ اَنْزَلَ الْكِتَابَ الَّذ۪ي جَٓاءَ بِه۪ مُوسٰى نُوراً وَهُدًى لِلنَّاسِ تَجْعَلُونَهُ قَرَاط۪يسَ تُبْدُونَهَا وَتُخْفُونَ كَث۪يراًۚ وَعُلِّمْتُمْ مَا لَمْ تَعْلَمُٓوا اَنْتُمْ وَلَٓا اٰبَٓاؤُ۬كُمْۜ قُلِ اللّٰهُۙ ثُمَّ ذَرْهُمْ ف۪ي خَوْضِهِمْ يَلْعَبُونَ
Onlar sözleri ve davranışlarıyla, "Allah hiçbir insana vahiy olarak bir şey göndermemiştir!" diyerek, Allah'ı yücelik ve şanına yaraşır biçimde tanıyamadıklarını, O'nu adalet, kudret, ilim, hikmet gibi vasıflarıyla gereği gibi kavrayamadıklarını ortaya koydular.
Onlara de ki: "Peki, madem Allah hiçbir şey indirmedi de, Musa'nın insanlara yol gösterici bir ışık olarak getirdiği ve sonradan Tevrat adını alan ilâhî kitabı kim indirdi? Gerçi siz onu da pek ciddiye almıyorsunuz, Kutsal kitabın özü ve manasıyla ilgileneceğiniz yerde, onu gösterişli, yaldızlı kitaplar hâline getirerek suya sabuna dokunmayan bölümlerini açıklıyor, fakat birçoğunu da işinize gelmediği için gizliyorsunuz. Hâlbuki sizin ve atalarınızın bilmediği birçok şey, size bu kitap sayesinde öğretilmişti. Söyleyin, bunca bilgileri size öğreten kimdir?" Ve itiraf etmekten çekindikleri cevabı kendin ver: "Elbette ki, Tevrat'ı, İncil'i ve Kur'an'ı göndererek insanlığı eğiten Allah'tır!" de. Sonra bırak onları, içine saplandıkları inkâr ve cehalet bataklığında çırpınıp dursunlar!
Evet, Allah her devirde insanlığı eğitecek vahiyler göndermiştir: |
91 |
|
|
وَهٰذَا كِتَابٌ اَنْزَلْنَاهُ مُبَارَكٌ مُصَدِّقُ الَّذ۪ي بَيْنَ يَدَيْهِ وَلِتُنْذِرَ اُمَّ الْقُرٰى وَمَنْ حَوْلَهَاۜ وَالَّذ۪ينَ يُؤْمِنُونَ بِالْاٰخِرَةِ يُؤْمِنُونَ بِه۪ وَهُمْ عَلٰى صَلَاتِهِمْ يُحَافِظُونَ
Ve işte bu da, asıl adı Mekke olan ve içindeki Kâbe sayesinde bütün yeryüzünün merkezi konumunda bulunan Anakent halkını ve aşama aşama çevresindeki şehirleri, toplumları, ülkeleri ve tüm insanlığı uyarman için gönderdiğimiz ve kendisinden önceki kutsal metinleri —değiştirilmiş kısımlarını düzelterek— onaylayan mübarek bir kitaptır.
Ahiretin varlığına inananlar, doğal olarak bu Kur'an'ın hak olduğuna da inanırlar ve onlar, Rab'leriyle aralarındaki gönül bağını sürekli canlı tutan namaz konusunda son derece titiz ve dikkatli davranırlar.
Âhirete inanmayanlara gelince: |
92 |
|
|
وَمَنْ اَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرٰى عَلَى اللّٰهِ كَذِباً اَوْ قَالَ اُو۫حِيَ اِلَيَّ وَلَمْ يُوحَ اِلَيْهِ شَيْءٌ وَمَنْ قَالَ سَاُنْزِلُ مِثْلَ مَٓا اَنْزَلَ اللّٰهُۜ وَلَوْ تَرٰٓى اِذِ الظَّالِمُونَ ف۪ي غَمَرَاتِ الْمَوْتِ وَالْمَلٰٓئِكَةُ بَاسِطُٓوا اَيْد۪يهِمْۚ اَخْرِجُٓوا اَنْفُسَكُمْۜ اَلْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُونِ بِمَا كُنْتُمْ تَقُولُونَ عَلَى اللّٰهِ غَيْرَ الْحَقِّ وَكُنْتُمْ عَنْ اٰيَاتِه۪ تَسْتَكْبِرُونَ
Allah adına yalan sözler uyduran, ya da kendisine hiçbir vahiy indirilmediği hâlde "Bana da vahiy gönderiliyor!" iddiasında bulunan ve "Allah'ın indirdiğinin bir benzerini ben de indirebilirim! Ben de hayatı düzenleyecek kanun ve kurallar koyabilir, Allah'ın yol göstericiliğine ihtiyaç duymaksızın, insanı mutluluğa ulaştıracak hayat sistemi oluşturabilirim." diyenden daha zalim kim vardır?
O zalimleri, ölümün pençeleri arasında çırpınırlarken bir görsen! O zaman melekler, yakalarına yapışarak diyecekler ki: "Haydi, çıkarın bakalım canlarınızı! Allah adına gerçek dışı sözler söylediğiniz ve O'nun ayetlerine karşı kibirlenerek yüz çevirdiğiniz için, bugün küçük düşürücü bir azapla cezalandırılacaksınız!" |
93 |
|
|
وَلَقَدْ جِئْتُمُونَا فُرَادٰى كَمَا خَلَقْنَاكُمْ اَوَّلَ مَرَّةٍ وَتَرَكْتُمْ مَا خَوَّلْنَاكُمْ وَرَٓاءَ ظُهُورِكُمْۚ وَمَا نَرٰى مَعَكُمْ شُفَعَٓاءَكُمُ الَّذ۪ينَ زَعَمْتُمْ اَنَّهُمْ ف۪يكُمْ شُرَكٰٓؤُ۬اۜ لَقَدْ تَقَطَّعَ بَيْنَكُمْ وَضَلَّ عَنْكُمْ مَا كُنْتُمْ تَزْعُمُونَ۟
Ve o zaman Allah buyuracak: "İşte, size dünyada iken bahşettiğim bütün nimetleri arkanızda bıraktınız ve tıpkı sizi ilk yarattığımızda olduğu gibi, huzuruma yapayalnız geldiniz! Sizin hayatınız, ölümünüz ve âhirette "şefaate" nail olup cennete girmeniz ile ilgili konularda Allah'ın yetki ve egemenliğine ortak olduğunu iddia ettiğiniz şefaatçilerinizi yanınızda göremiyoruz, neredeler onlar! Evet, aranızdaki tüm bağlar kopmuş ve sizi kurtaracaklarını iddia ettiğiniz sahte ilâhlarınız, efendileriniz, önderleriniz kaybolup gitmiştir!"
İşte bunları göz önüne getirin de, Rabb'inizi iyi tanıyın: |
94 |
|
|
اِنَّ اللّٰهَ فَالِقُ الْحَبِّ وَالنَّوٰىۜ يُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَمُخْرِجُ الْمَيِّتِ مِنَ الْحَيِّۜ ذٰلِكُمُ اللّٰهُ فَاَنّٰى تُؤْفَكُونَ
Tohumu ve çekirdeği parçalayıp içinden yemyeşil filizler çıkaran Allah'tır. Ölüden diriyi çıkarır, diriden de ölüyü çıkarandır. İşte sizin Rabb'iniz Allah budur. Hâl böyleyken, nasıl oluyor da O'nun ayetlerinden yüz çeviriyorsunuz? |
95 |
|
|
فَالِقُ الْاِصْبَاحِۚ وَجَعَلَ الَّيْلَ سَكَناً وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ حُسْبَاناًۜ ذٰلِكَ تَقْد۪يرُ الْعَز۪يزِ الْعَل۪يمِ
Karanlıkları parçalayıp sabahı ortaya çıkaran O'dur. Geceyi bir huzur ve sükûnet kaynağı, Güneş ile Ay'ı da birer hesap ölçüsü yapmıştır. Bütün bunlar, sonsuz kudret ve ilim sahibi olan Allah tarafından mükemmel bir ölçüyle tayin ve takdir edilmiştir. |
96 |
|
|
وَهُوَ الَّذ۪ي جَعَلَ لَكُمُ النُّجُومَ لِتَهْتَدُوا بِهَا ف۪ي ظُلُمَاتِ الْبَرِّ وَالْبَحْرِۜ قَدْ فَصَّلْنَا الْاٰيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ
Karanın ve denizin zifiri karanlıklarında yolculuk yaparken doğru yönü bulabilmeniz için yıldızları size doğal bir pusula yapan O'dur.
İşte biz, aklını kullanan bilinçli bir toplum için ayetlerimizi açık ve net bir şekilde böyle ortaya koyuyoruz: |
97 |
|
|
وَهُوَ الَّـذ۪ٓي اَنْشَاَكُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ فَمُسْتَقَرٌّ وَمُسْتَوْدَعٌۜ قَدْ فَصَّلْنَا الْاٰيَاتِ لِقَوْمٍ يَفْقَـهُونَ
Âdem'i balçıktan yaratıp ondan eşini var eden ve bu ikisinden insan neslini türeterek sizi bir tek candan yaratan O'dur. Sonra ilk yaratılıştan itibaren, babanızın belinden anne rahmine, rahimden dünyaya, dünyadan kabre, kabirden mahşere, mahşerden cennet veya cehenneme varıncaya kadar sürekli bir yolculuk hâlinde olacaksınız ve bu yolculuğunuzda, daima yerleşeceğiniz bir yer ve emanet kalacağınız bir yer olacaktır.
Gerçekten biz, hakikati idrak edebilen bir toplum için ayetlerimizi böyle açık ve net olarak ortaya koyuyoruz. |
98 |
|
|
وَهُوَ الَّـذ۪ٓي اَنْزَلَ مِنَ السَّمَٓاءِ مَٓاءًۚ فَاَخْرَجْنَا بِه۪ نَبَاتَ كُلِّ شَيْءٍ فَاَخْرَجْنَا مِنْهُ خَضِراً نُخْرِجُ مِنْهُ حَباًّ مُتَرَاكِباًۚ وَمِنَ النَّخْلِ مِنْ طَلْعِهَا قِنْوَانٌ دَانِيَةٌ وَجَنَّاتٍ مِنْ اَعْنَابٍ وَالزَّيْتُونَ وَالرُّمَّانَ مُشْتَبِهاً وَغَيْرَ مُتَشَابِهٍۜ اُنْظُـرُٓوا اِلٰى ثَمَرِه۪ٓ اِذَٓا اَثْمَرَ وَيَنْعِه۪ۜ اِنَّ ف۪ي ذٰلِكُمْ لَاٰيَاتٍ لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ
Gökten sağanak yağmurlar hâlinde su indiren O'dur. Böylece, yeryüzündeki bütün bitkileri bu suyla yetiştiriyor ve mevsimi geldiğinde, o bitkilerin tohumlarından yemyeşil filizler yeşertiyoruz. Onlardan da, buğday başakları ve meyve salkımları hâlinde birbiri üstüne binmiş taneler, hurma ağacının tomurcuğundan salınan hurma salkımları, üzüm bağları, zeytin ve nar ağaçlarından oluşan bahçeler yetiştiriyoruz. Tadı ve görüntüsüyle kimileri birbirine benzer, kimileriyse bambaşka bir tat ve lezzettedir.
Çiçekler meyveye durduğu ve iyice olgunlaştıkları zaman, meyvelerine ibretle bir bakın! Doğrusu bütün bunlarda, inanmaya gönlü olan insanlar için Allah'ın varlığını, birliğini, kudret ve merhametini gösteren nice alâmetler, mucizeler, ibretler ve ayetler vardır. |
99 |
|
|
وَجَعَلُوا لِلّٰهِ شُرَكَٓاءَ الْجِنَّ وَخَلَقَهُمْ وَخَرَقُوا لَهُ بَن۪ينَ وَبَنَاتٍ بِغَيْرِ عِلْمٍۜ سُبْحَانَهُ وَتَعَالٰى عَمَّا يَصِفُونَ۟
Fakat bunca açık delillere rağmen bazı cahiller, melek, şeytan, İblis gibi esrarengiz varlıkları ve birtakım ruhanî kuvvetleri ve cinleri kendilerine kurtarıcı ve koruyucu edinip ilâhlık makamına yücelterek Allah'a ortak koştular. Oysa gerek kendileri, gerek o tapındıkları varlıklar olsun, hepsini yaratan Allah'tır. Nitekim müşriklerin çoğu bunu itiraf ederler. Şu hâlde, yaratılanı yaratana ortak ve rakip görmeye kalkışmanın veya onları kâinatın idaresinde ve insanın kaderinde güç ve yetki sahibi saymanın ne derece ahmaklık ve sapıklık olduğu açıkça ortadadır.
Bir de, "Melekler Allah'ın kızlarıdır." diyen Arap müşrikleri, "Hürmüz ve Ehrimen Allah'ın oğullarıdır." diyen Mecusiler ve "İsa Mesih, Allah'ın oğludur." diyen Hristiyanların yaptığı gibi, cahillikleri yüzünden Allah'a oğullar ve kızlar yakıştırdılar. Oysa Allah, onların uydurduğu bu gibi acziyet ve noksanlık ifade eden bütün niteliklerden uzaktır, yücedir! |
100 |
|
|
بَد۪يعُ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِۜ اَنّٰى يَكُونُ لَهُ وَلَدٌ وَلَمْ تَكُنْ لَهُ صَاحِبَةٌۜ وَخَلَقَ كُلَّ شَيْءٍۚ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَل۪يمٌ
Gökleri ve yeri yoktan var eden O'dur. O'nun eşinin olması düşünülemeyeceğine göre, bir çocuğunun varlığı nasıl iddia edilebilir? Hayır, Allah her şeyin yaratıcısıdır ve O, her şeyi en mükemmel biçimde bilmektedir. |
101 |
|
|
ذٰلِكُمُ اللّٰهُ رَبُّكُمْۚ لَٓا اِلٰهَ اِلَّا هُوَۚ خَالِقُ كُلِّ شَيْءٍ فَاعْبُدُوهُۚ وَهُوَ عَلٰى كُلِّ شَيْءٍ وَك۪يلٌ
İşte ey insanlar, sizin kulluk etmeniz gereken biricik sahibiniz, efendiniz ve Rabb'iniz olan Allah budur, O'ndan başka ilâh yoktur. O her şeyin yaratıcısıdır. O hâlde, yalnızca O'na kulluk ve itaat edin! Zira O, her şeye vekildir. Kâinatı idare eden, her şeyi görüp gözeten ve gerçek anlamda güvenilmeye lâyık olan yalnızca O'dur. |
102 |
|
|
لَا تُدْرِكُهُ الْاَبْصَارُۘ وَهُوَ يُدْرِكُ الْاَبْصَارَۚ وَهُوَ اللَّط۪يفُ الْخَب۪يرُ
O Allah ki, hiçbir akıl O'nu tüm hakikatiyle kavrayamaz, hiçbir tasavvur O'nu kuşatamaz ve hiçbir göz O'nu idrak edemez. Fakat O, bütün idrakleri, bütün akılları ve bütün gözleri çepeçevre kuşatır. Zira O latiftir, zatına asla nüfuz edilemez, fakat O'nun ilmi her şeye nüfuz eder ve O, her şeyden haberdardır. |
103 |
|
|
قَدْ جَٓاءَكُمْ بَصَٓائِرُ مِنْ رَبِّكُمْۚ فَمَنْ اَبْصَرَ فَلِنَفْسِه۪ۚ وَمَنْ عَمِيَ فَعَلَيْهَاۜ وَمَٓا اَنَا۬ عَلَيْكُمْ بِحَف۪يظٍ
"Ey insanlar! İşte Rabb'inizden size, hakikati tüm berraklığıyla ortaya koyan apaçık deliller gelmiş bulunuyor. Şu hâlde, her kim ilâhî vahye kulak verip gerçeği görürse, bu onun kendi yararınadır, kim de bunca ayet ve delilleri görmezlikten gelerek hakikate karşı kör kalırsa, bu da yine kendi zararınadır. Benim görevim sizi zorla inandırmak değildir. Zira ben, sizin başınızda bekçi değilim." |
104 |
|
|
وَكَذٰلِكَ نُصَرِّفُ الْاٰيَاتِ وَلِيَقُولُوا دَرَسْتَ وَلِنُبَيِّنَهُ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ
İşte biz, ayetlerimizi böyle farklı açılardan ve zengin örneklerle tekrar tekrar dile getiriyoruz ki, bilinçli bir toplum için onu güzelce açıklayalım. Fakat ey Muhammed! İnkâra şartlanmış olanlar senin hayatını çok yakından tanıdıkları ve doğruluğundan asla şüphe duymadıkları hâlde, kibir ve inatlarından dolayı, "Senin bu muhteşem ayetleri uydurmana imkân yok. Çünkü bu sözlerde insanı aşan bambaşka bir güzellik var. Onun için sen bunları, son derece bilgili ve hikmet sahibi birinden öğrenmiş olmalısın! Bu da olsa olsa, Yahudilik ve Hristiyanlık hakkında bilgisi olan kölelerimizden birisidir. Nitekim Muhammed'in, zaman zaman bu kölelerle konuştuğunu görüyoruz." diyeceklerdir. Oysa onlar da gayet iyi biliyorlardı ki, Ehli Kitabın dine karıştırdıkları hurafeleri ayıklayarak hak dini yeniden ve tüm berraklığıyla ortaya koyan, insan ve evren hakkında en doğru bilgileri veren, erişilmez ifade güzelliğiyle insan ruhunu büyüleyip derinden etkileyen, hikmetli öğütleriyle insanı mükemmel ahlâk ve olgunluk seviyesine ulaştıran, geçmiş ve gelecek hakkında beşer takatinin çok üzerinde gaybî haberler veren, ilmî ve edebî üstünlüğüyle en usta şairleri, filozofları acze düşüren böyle bir kitabı, Allah'tan başka hiçbir güç meydana getirmiş olamazdı. O hâlde: |
105 |
|
|
اِتَّبِعْ مَٓا اُو۫حِيَ اِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَۚ لَٓا اِلٰهَ اِلَّا هُوَۚ وَاَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِك۪ينَ
Sen onların saçma arzularına değil, Rabb'inden sana vahiy yoluyla gönderilenlere uy! Zira O'ndan başka hükmüne boyun eğilecek hiçbir otorite, hiçbir ilâh yoktur! Ve gerekçeleri ne olursa olsun, Allah'tan başka ilâhlara itaat eden o müşriklerden uzak dur! Bununla birlikte, hakikati anlatmaktan da geri durma. Fakat iman etmiyorlar diye kendini heder etme. Unutma ki: |
106 |
|
|
وَلَوْ شَٓاءَ اللّٰهُ مَٓا اَشْرَكُواۜ وَمَا جَعَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ حَف۪يظاًۚ وَمَٓا اَنْتَ عَلَيْهِمْ بِوَك۪يلٍ
Eğer Allah onların zorla imana gelmelerini dileseydi, hiç birisi zaten müşrik olmazdı. Ancak Allah, akıllarını kullanarak kendi özgür iradeleriyle iman etmelerini istiyor. Fakat onlar, gerçeği anlama konusunda en ufak bir gayret göstermiyorlar. O hâlde, bırak onları, ne hâlleri varsa görsünler. Çünkü biz seni onların başına bekçi göndermedik ve sen, onların yaptıklarından sorumlu değilsin. Senin görevin, hakikati onlara ulaştırmaktan ibarettir. Bu arada, onlarla yer yer tartışmalara girebilir, gerekirse inançlarını eleştirebilirsiniz. Fakat bunu yaparken son derece dikkatli olmalısınız: |
107 |
|
|
وَلَا تَسُبُّوا الَّذ۪ينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللّٰهِ فَيَسُبُّوا اللّٰهَ عَدْواً بِغَيْرِ عِلْمٍۜ كَذٰلِكَ زَيَّنَّا لِكُلِّ اُمَّةٍ عَمَلَهُمْ ثُمَّ اِلٰى رَبِّهِمْ مَرْجِعُهُمْ فَيُنَبِّئُهُمْ بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ
Müşriklerin Allah'tan başka yalvardıkları ve kutsal saydıkları putlarına, önderlerine, ilâhlarına sövmeyin ki, onlar da cahillikle taşkınlık edip Allah'a sövmesinler. Çünkü onlar, doğruyu yanlışı birbirinden ayırt edemeyen kimselerdir.
İşte biz her topluma, kendi yaptıklarını böyle güzel gösterdik. Allah tarafından insanın doğasına yerleştirilen psikolojik yasalar gereğince, insanlar sürekli yaptıkları kötü davranışları zamanla doğal ve olağan davranışlar olarak algılamaya, hatta bir süre sonra onları savunmaya başlarlar. O hâlde, güzel bir imana sahip olmak isteyenlerin güzel davranışlar göstermeleri gerekir. Bunun için de, şu hakikatin çok iyi idrak edilmesi şarttır: Her insan eninde sonunda ölümü tadacaktır. Sonra hepsi Rab'lerinin huzuruna çıkacak ve o zaman Allah, bütün yaptıklarını onlara haber verecektir.
İşte bunu idrak edemeyen kâfirler, Kur'an gibi muhteşem bir mucizeyi görmezlikten geliyorlar da, sırf bahaneler öne sürebilmek için: |
108 |
|
|
وَاَقْسَمُوا بِاللّٰهِ جَهْدَ اَيْمَانِهِمْ لَئِنْ جَٓاءَتْهُمْ اٰيَةٌ لَيُؤْمِنُنَّ بِهَاۜ قُلْ اِنَّمَا الْاٰيَاتُ عِنْدَ اللّٰهِ وَمَا يُشْعِرُكُمْۙ اَنَّـهَٓا اِذَا جَٓاءَتْ لَا يُؤْمِنُونَ
Kendilerine Safa tepesinin altına dönüşmesi veya gökten meleklerin inmesi gibi istedikleri türden bir mucize gösterilmiş olsa, kesinlikle iman edeceklerine dair olanca güçleriyle Allah'a yemin ediyorlar. Ve bazı müminler de, belki bu inkârcılar imana gelirler ümidiyle, böyle olağanüstü hâdiselerin gerçekleşmesini arzu ediyorlar.
Onlara de ki: "Mucizeler, yalnızca Allah'ın katındadır. Onu ne zaman, nerede, nasıl göndereceğine ancak O karar verir. Unutmayın ki, Allah sizi imtihan ediyor, siz Allah'ı değil!"
Hem siz nereden bileceksiniz, o istedikleri mucizeler onlara gelseydi bile, haksız önyargıları, kibir ve inatları yüzünden yine de iman etmeyeceklerdi. |
109 |
|
|
وَنُقَلِّبُ اَفْـِٔدَتَهُمْ وَاَبْصَارَهُمْ كَمَا لَمْ يُؤْمِنُوا بِه۪ٓ اَوَّلَ مَرَّةٍ وَنَذَرُهُمْ ف۪ي طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ۟
Biz de, başlangıçta Kur'an mesajını ilk duyduklarında onu nasıl bile bile inkâr ettilerse, yine kalplerini imandan çevirecek ve onları azgınlıkları içinde bocalar bir hâlde bırakacaktık. Göklerdeki ve yerdeki sayısız mucizeleri görmezlikten gelen bu insanlar, sizin elinizle gerçekleşecek mucizelerle imana gelecek değillerdi. Öyle ki: |
110 |
|
|
وَلَوْ اَنَّـنَا نَزَّلْـنَٓا اِلَيْهِمُ الْمَلٰٓئِكَةَ وَكَلَّمَهُمُ الْمَوْتٰى وَحَشَرْنَا عَلَيْهِمْ كُلَّ شَيْءٍ قُبُلاً مَا كَانُوا لِيُؤْمِنُٓوا اِلَّٓا اَنْ يَشَٓاءَ اللّٰهُ وَلٰكِنَّ اَكْثَرَهُمْ يَجْهَلُونَ
Şayet dedikleri gibi onlara melekleri gönderseydik veya ölüler mezarlarından kalkıp kendileriyle konuşsaydı ve hatta onların mucize dediği her şeyi toplayıp senin Peygamberliğinin şahidi olarak önlerine koymuş olsaydık bile, Allah iradelerini ellerinden alıp zorla Müslüman olmalarını dilemedikçe, hiç birisi imana gelmeyecekti. Zira onların hakikati keşfetmek gibi bir niyetleri yoktur. Çünkü onların çoğu, özgür ve bilinçli bir seçimle gönüllerini hakikate açmadıkları takdirde, böyle mucizelerin zorlamasıyla imanın mümkün olamayacağını bilmezler. Fakat sizler, bu tip insanların asla iman etmeyeceğini, bu yüzden kıyamete kadar onlarla mücadelenin kaçınılmaz olduğunu bileceksiniz: |
111 |
|
|
وَكَذٰلِكَ جَعَلْنَا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُواًّ شَيَاط۪ينَ الْاِنْسِ وَالْجِنِّ يُوح۪ي بَعْضُهُمْ اِلٰى بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُوراًۜ وَلَوْ شَٓاءَ رَبُّكَ مَا فَعَلُوهُ فَذَرْهُمْ وَمَا يَفْتَرُونَ
İşte böylece biz, hem insanlar hem de cinler arasından azgın kâfirleri, yani şeytanları, gelmiş geçmiş bütün Peygamberlerin ve onların izleyicileri olan müminlerin can düşmanı yaptık!
Bu şeytanlar, hakikati tersyüz ederek insanları aldatmak amacıyla, birbirlerine görünüşte son derece çekici ve baştan çıkarıcı olan yaldızlı sözler ve şeytanî fikirler ilham ederler.
Gerçi Rabb'in dileseydi, iradelerini ellerinden alırdı da, bunların hiçbirini yapamazlardı. Fakat Allah, imtihan hikmeti gereğince onlara biraz mühlet veriyor. Demek ki Allah, onları zorla imana getirmeyi dilememiş ve özgür iradeleriyle hakikate teslim olmadıkları sürece onları imana lâyık görmemiştir! O hâlde, ey Müslüman! Onları uydurdukları saçma gelenek ve hurafeleri ile baş başa bırak. İnkârda direten o kâfirleri imana getireceğim diye kendini yiyip bitireceğine, bu çağrıya kulak verecek tertemiz gönüllere ulaşıncaya dek bıkıp usanmadan tebliğine devam et!
Şeytanların, birbirlerine bu yaldızlı sözleri ne amaçla ilham ettiklerine gelince: |
112 |
|
|
وَلِتَصْغٰٓى اِلَيْهِ اَفْـِٔدَةُ الَّذ۪ينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْاٰخِرَةِ وَلِيَرْضَوْهُ وَلِيَقْتَرِفُوا مَا هُمْ مُقْتَرِفُونَ
Zulüm sisteminin önderleri, böyle süslü ve aldatıcı propagandalarla her çeşit kötülüğü telkin etmeye çalışırlar ki, âhirete inanmayanların kalpleri o yaldızlı sözlere yavaş yavaş meyletsin, zamanla ondan iyice hoşlansınlar ve gücü elinde bulunduran zalimler, halkı kandırıp kendi saflarına çekerek öteden beri yapageldikleri o çirkin işleri yapmaya devam edebilsinler.
O hâlde ey Müslüman! İnkârcıların, bu yaldızlı propagandanın bir parçası olarak, ancak Yahudi ve Hristiyanların onaylaması şartıyla Kur'an'a inanacakları iddiasına karşılık onlara de ki: |
113 |
|
|
اَفَغَيْرَ اللّٰهِ اَبْتَغ۪ي حَكَماً وَهُوَ الَّـذ۪ٓي اَنْزَلَ اِلَيْكُمُ الْكِتَابَ مُفَصَّلاًۜ وَالَّذ۪ينَ اٰتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَعْلَمُونَ اَنَّهُ مُنَزَّلٌ مِنْ رَبِّكَ بِالْحَقِّ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُمْتَر۪ينَ
"Allah size neyin doğru, neyin yanlış olduğunu bildiren bu Kitabı tüm ayrıntılarıyla mükemmel şekilde açıklanmış olarak gönderdiği ve hükmünü kesin bir biçimde ortaya koyduğu hâlde, ben şimdi hayatıma yön verecek ilkeleri belirlemek için O'ndan başka bir hakem mi arayacakmışım?
Kaldı ki, kendilerine daha önce Tevrat, Zebur, İncil gibi kutsal Kitap verdiğimiz kimseler de, içlerinden birçoğu Kur'an'ın Allah kelamı olduğunu itiraf etmekten çekinseler de, onun Rabb'inden gelen bir hakikat olduğunu pekâlâ bilirler. O hâlde, sakın kuşkuya kapılanlardan olma!
Bu kitap hakkında nasıl kuşkuya kapılabilirsin ki: |
114 |
|
|
وَتَمَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ صِدْقاً وَعَدْلاًۜ لَا مُبَدِّلَ لِكَلِمَاتِه۪ۚ وَهُوَ السَّم۪يعُ الْعَل۪يمُ
Rabb'inin sözleri, hem doğruluk hem de adalet bakımından tamamlanmıştır. Aklını kullanan her insan, bu kitabın yalnızca doğruları dile getirdiğini ve ortaya koyduğu hayat tarzının insanlığın kurtuluşunu sağlayacak tek çözüm yolu olduğunu görecektir. Ve bu kitap, insanlık var oldukça güneş gibi parlamaya devam edecektir! Zira hiçbir güç, O'nun sözlerini bozup değiştiremeyecektir! O her şeyi işitmekte, her şeyi bilmektedir.
O hâlde, ey hakikat yolunun yolcusu! Allah yolunda tek başına kalmış bile olsan, asla yılgınlığa düşme, kararlılıkla yoluna devam et! Unutma ki: |
115 |
|
|
وَاِنْ تُطِـعْ اَكْثَرَ مَنْ فِي الْاَرْضِ يُضِلُّوكَ عَنْ سَب۪يلِ اللّٰهِۜ اِنْ يَتَّبِعُونَ اِلَّا الظَّنَّ وَاِنْ هُمْ اِلَّا يَخْرُصُونَ
Yeryüzünde bulunan insanların çoğu, kendilerine itaat edip gösterdikleri yolu izlediğin takdirde, seni Allah'ın yolundan çevirirler. Zira onlar vahyin ve aklın gereklerine göre değil, ancak keyif ve zanlarına göre hareket eder ve yalan söylemekten başka bir şey yapmazlar. |
116 |
|
|
اِنَّ رَبَّكَ هُوَ اَعْلَمُ مَنْ يَضِلُّ عَنْ سَب۪يلِه۪ۚ وَهُوَ اَعْلَمُ بِالْمُهْتَد۪ينَ
Ama Allah, kimlerin kendi yolundan saptığını ve kimlerin doğru yolda olduğunu çok iyi bilmektedir. Ve bunun ölçülerini Kur'an'da açıkça ortaya koymuştur. Dolayısıyla, doğru yanlış, helâl haram, güzel çirkin gibi değer yargılarını Allah'ın kitabına göre belirlemeli ve hayatınızı ilâhî hükümler doğrultusunda şekillendirmelisiniz: |
117 |
|
|
فَكُلُوا مِمَّا ذُكِرَ اسْمُ اللّٰهِ عَلَيْهِ اِنْ كُنْتُمْ بِاٰيَاتِه۪ مُؤْمِن۪ينَ
O hâlde, Allah'ın ayetlerine gerçekten inanıyorsanız, O'nun adı anılarak boğazlanan hayvanların etlerinden yiyin. Size helâl kılınan güzel nimetlerden kendinizi mahrum etmeyin. Ayrıca, Allah'ın açıkça haram kılmadığı hiçbir şeyi haram ve yasak olarak nitelendirmeyin. |
118 |
|
|
وَمَا لَكُمْ اَلَّا تَأْكُلُوا مِمَّا ذُكِرَ اسْمُ اللّٰهِ عَلَيْهِ وَقَدْ فَصَّلَ لَكُمْ مَا حَرَّمَ عَلَيْكُمْ اِلَّا مَا اضْطُرِرْتُمْ اِلَيْهِۜ وَاِنَّ كَث۪يراً لَيُضِلُّونَ بِاَهْوَٓائِهِمْ بِغَيْرِ عِلْمٍۜ اِنَّ رَبَّكَ هُوَ اَعْلَمُ بِالْمُعْتَد۪ينَ
Allah, yenilmesini haram kıldığı her şeyi ve mecburen yemek zorunda kalacağınız durumları size ayrıntılarıyla açıklamışken, O'nun adı anılarak boğazlanmış olan hayvanların etinden niçin yemeyeceksiniz ki? Doğrusu insanların çoğu, hiçbir doğru bilgiye dayanmaksızın sırf keyiflerine uyarak cahil insanları kendi çıkarları doğrultusunda saptırmaktadır. Fakat Allah, Kur'an'ın ortaya koyduğu hak ve adalet sınırlarını kimlerin çiğnediğini çok iyi bilmektedir ve cezalarını da verecektir. Öyleyse: |
119 |
|
|
وَذَرُوا ظَاهِرَ الْاِثْمِ وَبَاطِنَهُۜ اِنَّ الَّذ۪ينَ يَكْسِبُونَ الْاِثْمَ سَيُجْزَوْنَ بِمَا كَانُوا يَقْتَرِفُونَ
Günahın açığından da gizlisinden de uzak durun! Zira günah işleyenler, bir gün mutlaka yaptıklarının cezasını çekecekler. |
120 |
|
|
وَلَا تَأْكُلُوا مِمَّا لَمْ يُذْكَرِ اسْمُ اللّٰهِ عَلَيْهِ وَاِنَّهُ لَفِسْقٌۜ وَاِنَّ الشَّيَاط۪ينَ لَيُوحُونَ اِلٰٓى اَوْلِيَٓائِهِمْ لِيُجَادِلُوكُمْۚ وَاِنْ اَطَعْتُمُوهُمْ اِنَّكُمْ لَمُشْرِكُونَ۟
Ayrıca, kesilirken veya avlanılırken üzerinde Allah'ın adı kasten anılmayan hayvanların etlerinden yemeyin! Çünkü bu, kesinlikle Allah'ın emrine karşı gelmektir.
Şunu da iyi bilin ki, tıpkı şeytanlar gibi İslâm mesajının karşısına dikilen Yahudi, Hristiyan ve müşrik toplumların din ve siyaset önderleri, sizinle daha etkin biçimde mücadele edebilsinler diye kendi müttefik ve dostlarına yeni taktik ve stratejiler öğreterek şeytanca fikirler ilham edeceklerdir. Dikkat edin; eğer verdikleri hükmü benimseyerek onlara gönülden itaat edecek olursanız, kesinlikle siz de Allah'tan başka varlıkların otoritesine boyun eğen birer müşrik konumunda olursunuz! Ve sonuçta Allah'ın gazabına uğrar, dünyada da âhirette de zillet ve perişanlığa mahkûm olursunuz.
Nitekim şu misal, bakın bu durumu ne güzel anlatıyor: |
121 |
|
|
اَوَمَنْ كَانَ مَيْتاً فَاَحْيَيْنَاهُ وَجَعَلْنَا لَهُ نُوراً يَمْش۪ي بِه۪ فِي النَّاسِ كَمَنْ مَثَلُهُ فِي الظُّلُمَاتِ لَيْسَ بِخَارِجٍ مِنْهَاۜ كَذٰلِكَ زُيِّنَ لِلْكَافِر۪ينَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ
İnanç bakımından ölü iken, kendisine hayat bahşettiğimiz ve halkın içinde rahatça gezip dolaşmasını sağlayacak bir ışıkla yolunu aydınlattığımız mümin, zifiri karanlıklara gömülen ve oradan asla çıkış yolu bulamayan inkârcı ile bir olur mu?
Fakat inkârcılar bu ayrımı idrak edemez, iyiyi kötü, kötüyü iyi olarak nitelendirirler. Hakikati bile bile reddeden bu kâfirlere, yapmakta oldukları çirkin davranışlar —ilâhî yasalar gereğince— işte böyle güzel ve çekici gösterilmiştir.
Ve bu yasalar, yalnızca Mekke'de ve Arabistan'da yaşayanlara özgü de değildir: |
122 |
|
|
وَكَذٰلِكَ جَعَلْنَا ف۪ي كُلِّ قَرْيَةٍ اَكَابِرَ مُجْرِم۪يهَا لِيَمْكُرُوا ف۪يهَاۜ وَمَا يَمْكُرُونَ اِلَّا بِاَنْفُسِهِمْ وَمَا يَشْعُرُونَ
Böylece her ülkenin büyüklük taslayan varlıklı ve şımarık insanlarını, orada hile ve entrikalar çevirip duran günahkârlar haline getiririz. Böyle kibirli ve zalim yöneticiler yaptıkları her işin doğru olduğunu zanneder, öğüt ve uyarılara kulak vermezler. İktidarlarını devam ettirebilmek için de sürekli fesat çıkarır, entrikalar çevirip dururlar. Oysa bu yaptıkları hile ve entrikalarla ancak kendi kuyularını kazmış olurlar, ama bunu idrak etmezler. Zira yaptıkları her kötülük, Hesap Gününde cehennem azabı olarak karşılarına çıkacaktır. Üstelik halka ve ülkeye verilen zarar, herkesten önce oranın yönetici ve zenginlerine verilmiş zarar demektir. |
123 |
|
|
وَاِذَا جَٓاءَتْهُمْ اٰيَةٌ قَالُوا لَنْ نُؤْمِنَ حَتّٰى نُؤْتٰى مِثْلَ مَٓا اُو۫تِيَ رُسُلُ اللّٰهِۜ اَللّٰهُ اَعْلَمُ حَيْثُ يَجْعَلُ رِسَالَتَهُۜ سَيُص۪يبُ الَّذ۪ينَ اَجْرَمُوا صَغَارٌ عِنْدَ اللّٰهِ وَعَذَابٌ شَد۪يدٌ بِمَا كَانُوا يَمْكُرُونَ
Onlara kendilerini imana davet eden bir ayet tebliğ edilince derler ki: "Allah'ın elçilerine verilen vahiy, Peygamberlik, mucize gibi ilâhî nimetlerin aynısı bize de verilmedikçe, asla iman etmeyeceğiz! Bu dünyada güç ve servet bizde olduğuna göre, Peygamberliğe de bizim lâyık olmamız gerekir." Oysa Allah, elçilik görevini kime vereceğini gayet iyi bilmektedir.
Böyle suç işlemeyi alışkanlık hâline getirenler, kibir ve küstahlıklarına denk bir ceza olarak Hesap Günü Allah'ın huzurunda aşağılık bir duruma düşecekler ve kurdukları hileler sebebiyle şiddetli bir azaba mahkûm edilecekler.
O hâlde, zulüm ve haksızlıklardan uzak durarak Allah'ın hoşnutluğunu kazanıp O'nun sevgisine lâyık kullar olmaya bakın: |
124 |
|
|
فَمَنْ يُرِدِ اللّٰهُ اَنْ يَهْدِيَهُ يَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلْاِسْلَامِۚ وَمَنْ يُرِدْ اَنْ يُضِلَّهُ يَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَيِّقاً حَرَجاً كَاَنَّمَا يَصَّعَّدُ فِي السَّمَٓاءِۜ كَذٰلِكَ يَجْعَلُ اللّٰهُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذ۪ينَ لَا يُؤْمِنُونَ
Allah kimi hidayete lâyık görerek doğru yola iletmeyi dilerse, onun gönlünü İslâm'a açar. Kimi de günahlarından dolayı saptırmak isterse, onun kalbini daraltır ve âdeta göklere tırmanıyormuş gibi, sıkıştırdıkça sıkıştırır.
Allah, imandan yüz çevirenlerin başına işte böyle belâ ve sıkıntılar yağdırır. Bir toplumda Yaratıcı hakkıyla tanınmıyorsa, insanın ve evrenin yaratılış amacı idrak edilemiyorsa ve bu hayatın sonunda insanoğlunu nasıl bir akıbetin beklediği bilinmiyorsa, orada ahlâkî değerlerin aşınıp yavaş yavaş kaybolması ve bunun sonucunda zulüm ve haksızlığın, ruhsal bunalımların, toplumsal çalkantıların yaygınlaşması kaçınılmazdır. Bütün bu sıkıntıların çaresi ise, Allah'ın gönderdiği bu Kitabın ışığında hakikati anlamak ve ona teslim olmaktır. |
125 |
|
|
وَهٰذَا صِرَاطُ رَبِّكَ مُسْتَق۪يماًۜ قَدْ فَصَّلْنَا الْاٰيَاتِ لِقَوْمٍ يَذَّكَّرُونَ
İşte ey insan, Rabb'inin sana gösterdiği dosdoğru yolu budur. Doğrusu biz, ibret ve öğüt alabilen insanlara hakikati gösterecek birer alâmet olan bu ayetleri, herkesin rahatlıkla anlayabileceği zengin örneklerle ve ince ayrıntılarıyla açıkladık. Bu yolda yürüyenlerin mükâfatına gelince: |
126 |
|
|
لَهُمْ دَارُ السَّلَامِ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَهُوَ وَلِيُّهُمْ بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ
Onlara, Rab'lerinin katında huzur ve esenlik yurdu olan cennet vardır. Ve hepsinden de önemlisi, yaptıkları iyi işlerden dolayı Allah onların yardımcısı ve en yakın dostudur. |
127 |
|
|
وَيَوْمَ يَحْشُرُهُمْ جَم۪يعاًۚ يَا مَعْشَرَ الْجِنِّ قَدِ اسْتَكْثَرْتُمْ مِنَ الْاِنْسِۚ وَقَالَ اَوْلِيَٓاؤُ۬هُمْ مِنَ الْاِنْسِ رَبَّـنَا اسْتَمْتَعَ بَعْضُنَا بِبَعْضٍ وَبَلَغْنَٓا اَجَلَنَا الَّـذ۪ٓي اَجَّلْتَ لَنَاۜ قَالَ النَّارُ مَثْوٰيكُمْ خَالِد۪ينَ ف۪يهَٓا اِلَّا مَا شَٓاءَ اللّٰهُۜ اِنَّ رَبَّكَ حَك۪يمٌ عَل۪يمٌ
Allah insanların hepsini huzurunda hesaba çekmek üzere topladığı gün, cin şeytanlarına:
"Ey cin topluluğu, siz insanların çoğunu yoldan çıkardınız!" diyecek. Onların insanlar arasındaki dostları olan kâfirler suçlarını itiraf ederek, "Evet ya Rab!" diyecekler, "Bizler şeytanlarla karşılıklı yardımlaşarak birbirimizden faydalandık. Böylece zulüm ve haksızlıklarla dolu bir hayat sürdük ve işte sonunda, bizim için belirlediğin yaşam süremizin sonuna geldik. Fakat şimdi, ne büyük bir yanılgı içine olduğumuzu anlıyoruz."
Bunun üzerine Allah, "Ama son pişmanlığınız size fayda vermeyecek. Bu yüzden varacağınız yer cehennem olacak ve ben aksini dilemedikçe, sonsuza dek orada kalacaksınız!" diyerek en adil hükmü verecektir. Gerçekten Rabb'in, sonsuz ilim ve hikmet sahibidir. |
128 |
|
|
وَكَذٰلِكَ نُوَلّ۪ي بَعْضَ الظَّالِم۪ينَ بَعْضاً بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ۟
İşte biz zalimleri, kazandıkları günahlar yüzünden böyle birbirlerinin dostları ve suç ortakları yaparız.
O gün Allah zalimlere soracak: |
129 |
|
|
يَا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَالْاِنْسِ اَلَمْ يَأْتِكُمْ رُسُلٌ مِنْكُمْ يَقُصُّونَ عَلَيْكُمْ اٰيَات۪ي وَيُنْذِرُونَكُمْ لِقَٓاءَ يَوْمِكُمْ هٰذَاۜ قَالُوا شَهِدْنَا عَلٰٓى اَنْفُسِنَا وَغَرَّتْهُمُ الْحَيٰوةُ الدُّنْيَا وَشَهِدُوا عَلٰٓى اَنْفُسِهِمْ اَنَّهُمْ كَانُوا كَافِر۪ينَ
"Ey cinler ve insanlar topluluğu! Size ayetlerimi okuyup anlatan ve böyle dehşet verici bir günle karşılaşacağınızı haber vererek sizi uyaran kendi içinizden elçiler gelmedi mi?"
Onlar da "Evet, geldiler ya Rab! Fakat biz onları dinlemedik. Haksız olduğumuza bizzat kendimiz şahidiz!" diyecekler. Onlar zaten dünyada iken de kâfir olduklarını vicdanlarında hissediyor, fakat bilerek inkârı tercih ediyorlardı. Çünkü bu dünya hayatının geçici zevk ve nimetleri gözlerini kör ederek onları aldatmıştı. Fakat sonunda, Allah'ın nimetlerine karşı nankörce davranarak kâfir olduklarını kendi ağızlarıyla itiraf ettiler. Demek ki, Allah insanlara elçiler aracılığıyla hakikati bildirmedikçe, onları sorumlu tutmayacaktır. |
130 |
|
|
ذٰلِكَ اَنْ لَمْ يَكُنْ رَبُّكَ مُهْلِكَ الْقُرٰى بِظُلْمٍ وَاَهْلُهَا غَافِلُونَ
Çünkü Rabb'in, halkı ilâhî uyarılardan habersiz hiçbir ülkeyi, onlara doğru yolu gösteren uyarıcılar göndermeden, öyle haksız yere helâk edecek değildir. Ceza veya mükâfat, ancak adil bir imtihandan sonra verilir. Bunun neticesi olarak da: |
131 |
|
|
وَلِكُلٍّ دَرَجَاتٌ مِمَّا عَمِلُواۜ وَمَا رَبُّكَ بِغَافِلٍ عَمَّا يَعْمَلُونَ
Her insanın, bilinçli olarak yaptığı işlere göre kulluk mertebeleri içinde farklı bir derecesi vardır. Unutma ki, Rabb'in onların yaptığı hiçbir şeyden habersiz değildir. |
132 |
|
|
وَرَبُّكَ الْغَنِيُّ ذُوالرَّحْمَةِۜ اِنْ يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ وَيَسْتَخْلِفْ مِنْ بَعْدِكُمْ مَا يَشَٓاءُ كَمَٓا اَنْشَاَكُمْ مِنْ ذُرِّيَّةِ قَوْمٍ اٰخَر۪ينَۜ
Rabb'in sınırsız zenginlik sahibi ve çok merhametlidir. Yoksa, dilerse sizi yok eder ve sizi nasıl başkalarının soyundan meydana getirdiyse, yerinize dilediği bir başka toplumu getirir. |
133 |
|
|
اِنَّ مَا تُوعَدُونَ لَاٰتٍۙ وَمَٓا اَنْتُمْ بِمُعْجِز۪ينَ
Hiç şüpheniz olmasın ki, size vadedilen o Kıyamet Günü kesinlikle gelecektir ve siz buna asla engel de olamayacaksınız. |
134 |
|
|
قُلْ يَا قَوْمِ اعْمَلُوا عَلٰى مَكَانَتِكُمْ اِنّ۪ي عَامِلٌۚ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَۙ مَنْ تَكُونُ لَهُ عَاقِبَةُ الدَّارِۜ اِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ
O hâlde, ey İslâm davetçisi! Allah'a başkaldırma cüretini gösteren bu inkârcılara meydan okuyarak de ki: "Ey halkım, haydi Allah'ın nurunu söndürmek için elinizden geleni yapın, ama şunu iyi bilin ki, ben de sizin zulmünüze son vermek için elimden geleni yapacağım! Bekleyin, kimlerin mutlu sona ulaştığını yakında göreceksiniz. Gerçek şu ki, zalimler asla kurtuluşa eremezler. |
135 |
|
|
وَجَعَلُوا لِلّٰهِ مِمَّا ذَرَاَ مِنَ الْحَرْثِ وَالْاَنْعَامِ نَص۪يباً فَقَالُوا هٰذَا لِلّٰهِ بِزَعْمِهِمْ وَهٰذَا لِشُرَكَٓائِنَاۚ فَمَا كَانَ لِشُرَكَٓائِهِمْ فَلَا يَصِلُ اِلَى اللّٰهِۚ وَمَا كَانَ لِلّٰهِ فَهُوَ يَصِلُ اِلٰى شُرَكَٓائِهِمْۜ سَٓاءَ مَا يَحْكُمُونَ
Müşrikler, Allah'ın yarattığı tarım ürünlerinden ve evcil hayvanlardan bir kısmını putlarının, bir kısmını da Allah'ın payı olarak ayırırlar ve kendi batıl iddialarına dayanarak, "Bunlar Allah'ın, bunlar da O'nun yetki ve tasarrufuna ortak olan diğer ilâhlarımızın payıdır!" derler.
Üstelik ilâhları için ayırdıkları, Allah'ın payına —ki fakir fukaraya harcanmak üzere ayrılmıştır— asla karışmaz. Kazara karışsa da, "Allah'ın buna ihtiyacı yoktur." diyerek hemen alıp yerine koyarlar. Fakat Allah için ayırdıkları, ilâhlarının payına kolayca karışır. Bunu da ilâhlarının nasibi sayıp putların bakımında harcanmak üzere onların payına katarlar. Bakın, ne kötü hüküm veriyorlar! |
136 |
|
|
وَكَذٰلِكَ زَيَّنَ لِكَث۪يرٍ مِنَ الْمُشْرِك۪ينَ قَتْلَ اَوْلَادِهِمْ شُرَكَٓاؤُ۬هُمْ لِيُرْدُوهُمْ وَلِيَلْبِسُوا عَلَيْهِمْ د۪ينَهُمْۜ وَلَوْ شَٓاءَ اللّٰهُ مَا فَعَلُوهُ فَذَرْهُمْ وَمَا يَفْتَرُونَ
Yine bunun gibi, akıllarını kullanmayan bu müşriklerin Allah'a ortak koştukları varlıklar hakkındaki batıl inançları, onların çoğuna fakirlik korkusu, nüfus plânlaması, namus temizleme gibi ahmakça bahanelerle kendi çocuklarını öldürmeyi güzel bir davranış olarak gösterir. Ki böylece, hem onları toplumsal belâlara uğratarak mahvetsinler, hem de Hz. İbrahim'den miras aldıkları inançlarını karıştırıp iyice bozsunlar.
Gerçi Allah dileseydi, onların iradelerini ellerinden alırdı da, bunların hiçbirini yapamazlardı. Fakat Allah, onları zorla doğru yola iletmeyi dilememiştir. Dolayısıyla, kendi özgür iradeleriyle hakikati benimsemedikleri sürece, onlara imanı lâyık görmemiştir. O hâlde, iman etmiyorlar diye üzülme. Tebliğ ve davetine devam etmekle birlikte, onları şimdilik uydurdukları saçma gelenekler, batıl inançlar, bidat ve hurafeler ile baş başa bırak! |
137 |
|
|
وَقَالُوا هٰذِه۪ٓ اَنْعَامٌ وَحَرْثٌ حِجْرٌۘ لَا يَطْعَمُهَٓا اِلَّا مَنْ نَشَٓاءُ بِزَعْمِهِمْ وَاَنْعَامٌ حُرِّمَتْ ظُهُورُهَا وَاَنْعَامٌ لَا يَذْكُرُونَ اسْمَ اللّٰهِ عَلَيْهَا افْتِرَٓاءً عَلَيْهِۜ سَيَجْز۪يهِمْ بِمَا كَانُوا يَفْتَرُونَ
Bir de o müşrikler, kendi batıl iddialarına dayanarak, "Şu hayvanlar ve tarım ürünleri kutsaldır. Bizim izin verdiklerimizden başka hiç kimse onlardan yiyemez!" diyorlar.
"Ayrıca, putlara adanan şu hayvanların sırtına binilmesi ve yük vurulması da yasaklanmıştır!" diyorlar. Bir kısım hayvanlar da var ki, onları kurban ederken üzerinde Allah'ın adını anmazlar. Hem de bütün bunları, Allah böyle emretmiştir diye O'nun adına yalanlar uydurarak yapıyorlar. Ama Allah, uydurdukları bu yalanların cezasını elbette verecektir! |
138 |
|
|
وَقَالُوا مَا ف۪ي بُطُونِ هٰذِهِ الْاَنْعَامِ خَالِصَةٌ لِذُكُورِنَا وَمُحَرَّمٌ عَلٰٓى اَزْوَاجِنَاۚ وَاِنْ يَكُنْ مَيْتَةً فَهُمْ ف۪يهِ شُرَكَٓاءُۜ سَيَجْز۪يهِمْ وَصْفَهُمْۜ اِنَّهُ حَك۪يمٌ عَل۪يمٌ
Yine onlar, "Şu hayvanların karnındaki yavruları, şayet canlı doğarlarsa yalnızca erkeklerimiz için helâldir, kadınlarımıza ise yasaktır. Fakat ölü doğacak olursa, o zaman erkek-kadın herkes onda eşittir, o hayvanın etinden yiyebilir." diyorlar. Allah, uydurdukları bu yakıştırmaların cezasını elbette verecektir! Kuşkusuz Allah, sonsuz ilim ve hikmet sahibidir. |
139 |
|
|
قَدْ خَسِرَ الَّذ۪ينَ قَتَلُٓوا اَوْلَادَهُمْ سَفَهاً بِغَيْرِ عِلْمٍ وَحَرَّمُوا مَا رَزَقَهُمُ اللّٰهُ افْتِرَٓاءً عَلَى اللّٰهِۜ قَدْ ضَلُّوا وَمَا كَانُوا مُهْتَد۪ينَ۟
Bilgisizlik ve ahmaklıkları yüzünden kendi çocuklarını öldüren ve "Rabb'imiz bize böyle emretti!" diyerek Allah adına yalanlar uydurup O'nun bağışladığı nimetlerden insanlığı mahrum bırakanlar, kelimenin tam anlamıyla ziyana uğramışlardır! Onlar öyle bir sapıklığa düştüler ki, bir daha doğru yolu bulamadılar! Hâlbuki insanın çevresinde kendisini doğru yola çağıran o kadar mucizeler, ibret verici güzellikler var ki: |
140 |
|
|
وَهُوَ الَّـذ۪ٓي اَنْشَاَ جَنَّاتٍ مَعْرُوشَاتٍ وَغَيْرَ مَعْرُوشَاتٍ وَالنَّخْلَ وَالزَّرْعَ مُخْتَلِفاً اُكُلُهُ وَالزَّيْتُونَ وَالرُّمَّانَ مُتَشَابِهاً وَغَيْرَ مُتَشَابِهٍۜ كُلُوا مِنْ ثَمَرِه۪ٓ اِذَٓا اَثْمَرَ وَاٰتُوا حَقَّهُ يَوْمَ حَصَادِه۪ۘ وَلَا تُسْرِفُواۜ اِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِف۪ينَۙ
Asmalı ve asmasız üzüm bağlarını, tatları ve meyveleri birbirinden farklı hurmaları, ekinleri, zeytinleri ve narları –hem birbirine benzer, hem de bambaşka renk, koku ve lezzette— yaratan O'dur.
Meyve verdikleri zaman meyvelerinden yiyin, ürünlerinin toplanacağı hasat günü fakirlerin hakkını da verin. Sakın meşru olmayan yerlere harcama yaparak veya yoksulun hakkını çiğneyerek yahut ihtiyaçtan fazlasını harcayıp aşırı lükse kaçarak bu nimetleri israf etmeyin. Çünkü Allah, israf edenleri sevmez. |
141 |
|
|
وَمِنَ الْاَنْعَامِ حَمُولَةً وَفَرْشاًۜ كُلُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللّٰهُ وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِۜ اِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُب۪ينٌۙ
Gerek yük taşıyıcı olarak, gerek derisinden, yününden ve tüyünden sergi, döşek, minder gibi ev eşyaları yapıp yaygı olarak kullandığınız ve etinden, sütünden faydalandığınız evcil hayvanları yaratıp emrinize amade kılan da O'dur. O hâlde, Allah'ın size bahşettiği nimetlerden yiyin için, fakat sakın harama yönelerek yahut Allah'ın helâl kıldığı bu tertemiz nimetleri yasaklayarak (7. A'râf: 31) şeytanın izinden gitmeyin. Çünkü o, sizin apaçık düşmanınızdır.
Şeytanın izinden gidenler, bakın ne kötü hâllere düşüyorlar: |
142 |
|
|
ثَمَانِيَةَ اَزْوَاجٍۚ مِنَ الضَّأْنِ اثْنَيْنِ وَمِنَ الْمَعْزِ اثْنَيْنِۜ قُلْ آٰلذَّكَرَيْنِ حَرَّمَ اَمِ الْاُنْثَيَيْنِ اَمَّا اشْتَمَلَتْ عَلَيْهِ اَرْحَامُ الْاُنْثَيَيْنِۜ نَبِّؤُ۫ن۪ي بِعِلْمٍ اِنْ كُنْتُمْ صَادِق۪ينَۙ
Müşrik Araplar, bazı hayvanları putlarına adayıp kutsal ilan ediyorlar. Bunlar da dört cins olup, dişileriyle birlikte toplam sekiz çift hayvandan ibarettir: Koyun cinsinden bir çift, keçi cinsinden bir çift... Geri kalan iki çift, bir sonraki ayette belirtilecektir. Müşrikler, Allah tarafından helâl kılınan bu hayvanların bazen erkeğini, bazen dişisini, bazen de yavrularını —hiçbir makul gerekçeye dayanmadan— haram sayıyorlar. Üstelik bunun Allah'ın emri olduğunu iddia ediyorlar (5. Mâide: 103).
Ey Peygamber! Allah'ın nimetlerini bilgisizce haram kılan bu insanlara de ki: "Söyleyin ey müşrikler, Allah bu hayvanların erkeklerini mi haram kıldı, dişilerini mi? Yoksa dişilerin rahimlerinde olan yavruları mı? Sizce bunların haram kılınma sebebi nedir? Erkek olmaları mı, dişi olmaları mı, yoksa yavru olmaları mı? Eğer öyle olsaydı, bütün erkek, dişi ve yavru hayvanların haram olması gerekmez miydi? Fakat siz, bazen bunların erkeğini, bazen dişisini, bazen de yavrusunu haram kılarak çelişkiye düşüyorsunuz. Eğer iddianızda samimî iseniz, bunların haram veya zararlı olduğunu ispatlayacak ilâhî kaynaklı bir bilgiye dayanarak bana cevap verin. |
143 |
|
|
وَمِنَ الْاِبِلِ اثْنَيْنِ وَمِنَ الْبَقَرِ اثْنَيْنِۜ قُلْ آٰلذَّكَرَيْنِ حَرَّمَ اَمِ الْاُنْثَيَيْنِ اَمَّا اشْتَمَلَتْ عَلَيْهِ اَرْحَامُ الْاُنْثَيَيْنِۜ اَمْ كُنْتُمْ شُهَدَٓاءَ اِذْ وَصّٰيكُمُ اللّٰهُ بِهٰذَاۚ فَمَنْ اَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرٰى عَلَى اللّٰهِ كَذِباً لِيُضِلَّ النَّاسَ بِغَيْرِ عِلْمٍۜ اِنَّ اللّٰهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِم۪ينَ۟
Yine erkeği ve dişisiyle deve cinsinden bir çift, sığır cinsinden bir çift hayvanı bazen helâl, bazen haram sayıyorlar.
Yukarıdaki soruyu aynen tekrarlayarak de ki: "Allah bu hayvanların erkeklerini mi haram kıldı, dişilerini mi? Yoksa dişilerin rahimlerinde olan yavruları mı? Allah'ın size bunu emrettiğine bizzat şahit mi oldunuz ki, böyle cüretkâr iddialarda bulunabiliyorsunuz?
Hiçbir doğru bilgiye dayanmaksızın, sırf insanları saptırmak için Allah'a karşı yalan uydurandan daha zalim kim olabilir? İyi bilin ki, Allah zalim bir toplumu asla doğru yola iletmez!
Peki, gerçekten hangi tür yiyecekler haramdır? |
144 |
|
|
قُلْ لَٓا اَجِدُ ف۪ي مَٓا اُو۫حِيَ اِلَيَّ مُحَرَّماً عَلٰى طَاعِمٍ يَطْعَمُهُٓ اِلَّٓا اَنْ يَكُونَ مَيْتَةً اَوْ دَماً مَسْفُوحاً اَوْ لَحْمَ خِنْز۪يرٍ فَاِنَّهُ رِجْسٌ اَوْ فِسْقاً اُهِلَّ لِغَيْرِ اللّٰهِ بِه۪ۚ فَمَنِ اضْطُرَّ غَيْرَ بَاغٍ وَلَا عَادٍ فَاِنَّ رَبَّكَ غَفُورٌ رَح۪يمٌ
Ey Peygamber! Yiyeceklerdeki helâl haram sınırını belirlemek üzere de ki: "Bana gönderilen Kur'an ayetleri ve diğer ilâhî direktifler arasında, leş, akıtılmış kan, domuz eti —ki o gerçekten pistir— ve Allah'tan başkası adına kesilmiş olan hayvanlar dışında, haram dediklerinizden yemek isteyen bir kimseye haram kılınmış bir şey göremiyorum.
Leş: İslâmî usullere göre boğazlanmadan ölmüş olan hayvandır. Ancak çekirge gibi böcek cinsinden küçük canlılar ve devamlı suda yaşayan hayvanlar boğazlanmadan ölmüş olsalar bile leş kapsamına girmezler.
Kan: Haram olan, akıcı kandır. Ete, dalağa, ciğere sinmiş olan kan ise helâldir.
Domuz eti: Domuzun sadece eti değil, yağı, kemiği, iliği vb. diğer bütün uzuvları da haramdır.
Allah'tan başkası adına kesilenler: Allah'tan başka bir varlık adına kurban edilen hayvanın eti yenmez. Aynı şekilde, Allah'ın adı kasten terk edilerek yahut O'nun adıyla olsa bile putların ve kendisine tapınılan diğer varlıkların önünde kesilenleri yemek de haramdır.
Fakat her kim yiyecek başka bir şey bulamama veya başkasının zorlaması gibi sebeplerle bunlardan yemeye mecbur kalırsa, insan hayatını tehlikeye düşürecek biçimde başkalarının hakkına saldırmamak ve yemek zorunda kaldığı ölçüyü aşmamak şartıyla, ona da günah yoktur. Çünkü Rabb'in çok bağışlayıcı, çok merhametlidir.
Bunların dışında haram kılınmış yiyecekler olduğunu öne sürenlere inanmayın. |
145 |
|
|
وَعَلَى الَّذ۪ينَ هَادُوا حَرَّمْنَا كُلَّ ذ۪ي ظُفُرٍۚ وَمِنَ الْبَقَرِ وَالْغَنَمِ حَرَّمْنَا عَلَيْهِمْ شُحُومَهُمَٓا اِلَّا مَا حَمَلَتْ ظُهُورُهُمَٓا اَوِ الْحَوَايَٓا اَوْ مَا اخْتَلَطَ بِعَظْمٍۜ ذٰلِكَ جَزَيْنَاهُمْ بِبَغْيِهِمْۘ وَاِنَّا لَصَادِقُونَ
Gerçi Yahudilere bütün pençeli, keskin tırnaklı ve keskin gagalı hayvanları haram kılmıştık. Daha önceki ümmetlere helal olan aslan, kaplan, kedi, köpek gibi kesici tırnağı olan; kartal, akbaba, baykuş, çaylak gibi kesici gagası olan bütün yırtıcı hayvanları Yahudilere yasaklamıştık. Bir de, inek ve koyunların içyağlarını —sırt ve bağırsaklarına yapışmış yahut kemiğe karışmış yağlar hariç— onlara haram kılmıştık.
Fakat bu haramlar, bütün zamanları ve mekânları kapsayan evrensel haramlar değildi. Bilakis bu, azgınlıkları yüzünden onlara verdiğimiz bir cezadan ibaretti. Elbette biz doğruyu söylüyoruz! |
146 |
|
|
فَاِنْ كَذَّبُوكَ فَقُلْ رَبُّكُمْ ذُورَحْمَةٍ وَاسِعَةٍۚ وَلَا يُرَدُّ بَأْسُهُ عَنِ الْقَوْمِ الْمُجْرِم۪ينَ
Eğer "Öyle şey mi olur? O merhametli Allah, hiç insanları böyle cezalandırır mı?" diyerek senin yalan söylediğini iddia edecek olurlarsa, onlara de ki:
"Evet; Rabb'inizin merhameti sonsuzdur, fakat suç işleyenlere vadettiği cezanın kaldırılması da söz konusu değildir! O hâlde, Allah'ın merhametine güvenip de zulüm ve haksızlık yapmaya kalkmayın!"
Bunun ezelden belirlenmiş ilâhî bir yazgı olduğunu öne sürerek sorumluluktan kurtulmaya çalışanlara gelince: |
147 |
|
|
سَيَقُولُ الَّذ۪ينَ اَشْرَكُوا لَوْ شَٓاءَ اللّٰهُ مَٓا اَشْرَكْنَا وَلَٓا اٰبَٓاؤُ۬نَا وَلَا حَرَّمْنَا مِنْ شَيْءٍۜ كَذٰلِكَ كَذَّبَ الَّذ۪ينَ مِنْ قَبْلِهِمْ حَتّٰى ذَاقُوا بَأْسَنَاۜ قُلْ هَلْ عِنْدَكُمْ مِنْ عِلْمٍ فَتُخْرِجُوهُ لَنَاۜ اِنْ تَتَّبِعُونَ اِلَّا الظَّنَّ وَاِنْ اَنْتُمْ اِلَّا تَخْرُصُونَ
Allah'a inanmakla birlikte, birtakım varlıkları, kişi ve kurumları yüceltip ilâhlaştırarak veya arzu ve heveslerini hayatın yegâne değer ölçüsü hâline getirerek Allah'a ortak koşanlar, günahlarını mazur göstermek için diyecekler ki: "Eğer Allah dileseydi irademizi elimizden alırdı da, ne biz O'na ortak koşabilirdik, ne de atalarımız. Ve herhangi bir şeyi haram da kılamazdık. Mademki bunları yapıyoruz, öyleyse Allah buna izin vermiştir." Buraya kadar söyledikleri doğru. Fakat buradan yola çıkarak vardıkları sonuç yanlış: "O hâlde, yaptıklarımız doğrudur ve O'nun rızasına uygundur. Öyle ya, Allah bizzat kendisinin izin verdiği şeyi niçin yasaklasın?"
Onlardan öncekiler de böyle saçma gerekçelerle hakikati yalanlamaya kalkmış, fakat sonunda azabımızı tatmışlardı!
Ey Müslüman! Onlara de ki: "Elinizde, bu yaptıklarınızı Allah'ın emrettiğine dair önümüze koyabileceğiniz herhangi bir delil, bir bilgi var mı? Hayır! Siz ne bu Kur'an'ın, ne de aklın ve bilimin yolundan değil, ancak keyif ve zanlarınızın peşinden gidiyor ve sadece yalan söylüyorsunuz! Evet, gerçekten de Allah imtihan hikmeti uyarınca size akıl ve irade vermiş ve yaptığınız kötülüklere derhâl müdahale etmeyerek bunları yapmanıza izin vermiştir. Fakat Allah'ın bir şeye izin vermesi, ondan razı olduğu anlamına gelmez. O'nun razı olduğu şeyleri öğrenmek için "nelere izin verdiğine" değil, "neleri emredip neleri yasakladığına" bakmanız gerekir." |
148 |
|
|
قُلْ فَلِلّٰهِ الْحُجَّةُ الْبَالِغَةُۚ فَلَوْ شَٓاءَ لَهَدٰيكُمْ اَجْمَع۪ينَ
Sözlerine devamla de ki: "En üstün ve en mükemmel delil, Allah'ın katından gelen bu Kur'an'dır. Ve Kur'an diyor ki: Allah dileseydi, elbette iradenizi elinizden alır ve hepinizi doğru yola iletirdi. Fakat O, özgür iradenizle doğruyu seçip iman etmenizi dilemiştir. Aksi hâlde, insanı insan yapan ve meleklerden üstün kılan en büyük meziyeti ortadan kalkar, onun ahlâk ve erdemliliğinin hiçbir anlam ve değeri olmazdı. |
149 |
|
|
قُلْ هَلُمَّ شُهَدَٓاءَكُمُ الَّذ۪ينَ يَشْهَدُونَ اَنَّ اللّٰهَ حَرَّمَ هٰذَاۚ فَاِنْ شَهِدُوا فَلَا تَشْهَدْ مَعَهُمْۚ وَلَا تَتَّبِعْ اَهْوَٓاءَ الَّذ۪ينَ كَذَّبُوا بِاٰيَاتِنَا وَالَّذ۪ينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْاٰخِرَةِ وَهُمْ بِرَبِّهِمْ يَعْدِلُونَ۟
Ey Müslüman! O tertemiz nimetleri kendilerine haram kılan kâfirlere de ki: "Allah'ın bunları haram kıldığına tanıklık edecek şahitlerinizi getirin."
Eğer yalan yere şahitlik ederlerse, sakın onların bu sahte tanıklığını onaylama! Ayetlerimizi yalanlayanların, dolayısıyla âhiretin varlığını inkâr edenlerin ve bunun kaçınılmaz sonucu olarak, birtakım "yüce" şahsiyetleri veya esrarengiz güçleri Rab'lerine denk tutanların arzu ve heveslerine sakın uyma! Tam tersine, sen onları hakikate çağır: |
150 |
|
|
قُلْ تَعَالَوْا اَتْلُ مَا حَرَّمَ رَبُّكُمْ عَلَيْكُمْ اَلَّا تُشْرِكُوا بِه۪ شَيْـٔاًۜ وَبِالْوَالِدَيْنِ اِحْسَاناًۚ وَلَا تَقْتُلُٓوا اَوْلَادَكُمْ مِنْ اِمْلَاقٍۜ نَحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَاِيَّاهُمْۚ وَلَا تَقْرَبُوا الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَۚ وَلَا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّت۪ي حَرَّمَ اللّٰهُ اِلَّا بِالْحَقِّۜ ذٰلِكُمْ وَصّٰيكُمْ بِه۪ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ
Onlara de ki: "Gelin, Rabb'inizin asıl neleri haram kıldığını size Kur'an'dan okuyayım:"
Hiç kimseyi ve hiçbir şeyi ilâhlık makamına yüceltip de Allah'a ortak koşmayın! Ana babaya iyilik yapın ve onlara karşı son derece saygılı, edepli ve şefkatli davranın!
Fakirlikten dolayı çocuklarınızı —onlara bakamayız endişesiyle— öldürmeyin! Unutmayın ki, sizi de onları da besleyen biziz. O hâlde, ne Arap müşriklerinin yaptığı gibi çocukları diri diri toprağa gömerek, ne de bu cinayetin çağdaş versiyonu olan kürtaj yoluyla çocuklarınıza kıymayın!
İster açık ister gizli olsun, fuhşun ve ahlâksızlığın her çeşidinden uzak durun!
Haklı bir gerekçeye dayanmaksızın, Allah'ın dokunulmaz kıldığı bir cana kıymayın!
İşte Allah, aklınızı kullanasınız ve gerçek haramlardan kaçınabilesiniz diye size bunları emrediyor. |
151 |
|
|
وَلَا تَقْرَبُوا مَالَ الْيَت۪يمِ اِلَّا بِالَّت۪ي هِيَ اَحْسَنُ حَتّٰى يَبْلُغَ اَشُدَّهُۚ وَاَوْفُوا الْكَيْلَ وَالْم۪يزَانَ بِالْقِسْطِۚ لَا نُكَلِّفُ نَفْساً اِلَّا وُسْعَهَا وَاِذَا قُلْتُمْ فَاعْدِلُوا وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبٰىۚ وَبِعَهْدِ اللّٰهِ اَوْفُواۜ ذٰلِكُمْ وَصّٰيكُمْ بِه۪ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَۙ
Ergenlik çağlarına ulaşıncaya dek, korumanız altında bulunan yetimlerin mal varlığına —onu en adilane ve en güzel biçimde değerlendirmek amacıyla olmadıkça— yaklaşmayın! Size emanet edilmiş olan bu malları, onlar ergenlik çağına ulaşıncaya dek yatırıma dönüştürerek onlar adına değerlendirebilirsiniz. Fakat gerekli yaş ve olgunluğa ulaştıklarında, mallarını onlara geri vermelisiniz.
Ölçü ve tartıyı en adil biçimde yerine getirin. Hayatınızın her alanında, doğruluk ve adaleti temel ilke edinin. Öte yandan, ortam ve şartların zorlamasıyla farkında olmadan günaha gireriz endişesiyle evhamlara kapılıp ticaretten uzak da durmayın. Unutmayın ki, biz hiç kimseye taşıyamayacağı sorumluluğu yüklemeyiz.
Hüküm vermek, şahitlik etmek veya herhangi bir konuda görüş belirtmek üzere konuşacağınız zaman, yakınlarınızın menfaatleri aleyhine bile olsa, asla adaletten ayrılmayın.
Bir de, Allah'a ve Allah'ın adıyla insanlara verdiğiniz sözü mutlaka yerine getirin.
Bakın, düşünüp öğüt alasınız ve gereğini yerine getiresiniz diye, Allah size bunları emrediyor. |
152 |
|
|
وَاَنَّ هٰذَا صِرَاط۪ي مُسْتَق۪يماً فَاتَّبِعُوهُۚ وَلَا تَتَّبِعُوا السُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِكُمْ عَنْ سَب۪يلِه۪ۜ ذٰلِكُمْ وَصّٰيكُمْ بِه۪ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ
İşte ey insanlar, benim sizlere emir ve tavsiye ettiğim dosdoğru yolum budur! Öyleyse bu yolu izleyin, insanlığı felâketlere sürükleyecek batıl yollara yönelmeyin. Aksi hâlde, bunlar sizi paramparça edip Allah'ın yolundan ayırırlar.
Bakın, kötülüğün her çeşidinden korunabilesiniz ve gerçek mutluluğa ulaşabilesiniz diye, Allah size bunları emrediyor."
Biz bu emirleri, bir zamanlar İsrailoğulları'na da bildirmiştik. |
153 |
|
|
ثُمَّ اٰتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ تَمَاماً عَلَى الَّـذ۪ٓي اَحْسَنَ وَتَفْص۪يلاً لِكُلِّ شَيْءٍ وَهُدًى وَرَحْمَةً لَعَلَّهُمْ بِلِقَٓاءِ رَبِّهِمْ يُؤْمِنُونَ۟
Sonra da, güzel davranışlar göstererek iyilik yapan kullarımıza lütuf ve nimetlerimizi tamamlamak ve hem dünyada hem âhirette kurtuluşa ulaşmak için ihtiyaç duydukları her şeyi açıklamak üzere, tam bir hidayet ve rahmet kaynağı olan ve daha sonra Tevrat adıyla anılan Kitabı Musa'ya verdik ki, böylece müminler, hesap vermek üzere Rab'lerinin huzuruna çıkacaklarına şeksiz şüphesiz inansınlar. Ve bu iman sayesinde, vahyin egemen olduğu adalet ve huzur dolu bir dünya düzeni kursunlar. İşte bunun için, kutsal kitaplar zincirinin son halkası olarak: |
154 |
|
|
وَهٰذَا كِتَابٌ اَنْزَلْنَاهُ مُبَارَكٌ فَاتَّبِعُوهُ وَاتَّقُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَۙ
Ve işte bu Kur'an da, tüm insanlığa göndermiş olduğumuz feyiz ve bereket kaynağı bir kitaptır. O hâlde, onu adım adım izleyin ve emirlerine karşı gelmekten sakının ki, merhamete lâyık olabilesiniz. |
155 |
|
|
اَنْ تَقُولُٓوا اِنَّـمَٓا اُنْزِلَ الْكِتَابُ عَلٰى طَٓائِفَتَيْنِ مِنْ قَبْلِنَاۖ وَاِنْ كُنَّا عَنْ دِرَاسَتِهِمْ لَغَافِل۪ينَۙ
Biz bu kitabı indirdik ki, Mahşer Günü hesaba çekilirken "İlâhî kitap, yalnızca bizden önceki iki toplum olan Yahudi ve Hristiyanlara gönderilmişti. Onlar da zamanla değiştirilip özünden saptırılmıştı. Dolayısıyla, biz onların öğretilerinden habersizdik. Bu yüzden doğru yolu bulmamıza imkân yoktu!" demeyesiniz. |
156 |
|
|
اَوْ تَقُولُوا لَوْ اَنَّٓا اُنْزِلَ عَلَيْنَا الْكِتَابُ لَكُنَّٓا اَهْدٰى مِنْهُمْۚ فَقَدْ جَٓاءَكُمْ بَيِّنَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَهُدًى وَرَحْمَةٌۚ فَمَنْ اَظْلَمُ مِمَّنْ كَذَّبَ بِاٰيَاتِ اللّٰهِ وَصَدَفَ عَنْهَاۜ سَنَجْزِي الَّذ۪ينَ يَصْدِفُونَ عَنْ اٰيَاتِنَا سُٓوءَ الْعَذَابِ بِمَا كَانُوا يَصْدِفُونَ
Yahut "Şayet bize de böyle bir kitap gönderilmiş olsaydı, onlardan daha doğru bir yolda olurduk!" demeyesiniz diye.
İşte böyle bir itiraza meydan vermemek üzere, size Rabb'inizden apaçık bir delil, doğru yolu gösteren bir kılavuz ve bir rahmet kaynağı olan en son ve en mükemmel kitap, yani Kur'an gelmiştir.
Bu durumda, Allah'ın ayetlerini yalanlayan ve onlardan yüz çevirenden daha zalim kim olabilir? Ayetlerimizden yüz çevirenleri, bu davranışlarından dolayı en şiddetli azapla cezalandıracağız! |
157 |
|
|
هَلْ يَنْظُرُونَ اِلَّٓا اَنْ تَأْتِيَهُمُ الْمَلٰٓئِكَةُ اَوْ يَأْتِيَ رَبُّكَ اَوْ يَأْتِيَ بَعْضُ اٰيَاتِ رَبِّكَۜ يَوْمَ يَأْت۪ي بَعْضُ اٰيَاتِ رَبِّكَ لَا يَنْفَعُ نَفْساً ا۪يمَانُهَا لَمْ تَكُنْ اٰمَنَتْ مِنْ قَبْلُ اَوْ كَسَبَتْ ف۪ٓي ا۪يمَانِهَا خَيْراًۜ قُلِ انْتَظِرُٓوا اِنَّا مُنْتَظِرُونَ
O inkârcılar, tövbe edip Kur'an'a yönelmek için ille de gökten azap meleklerinin inmesini mi bekliyorlar? Ya da Rabb'inin karşılarına gelip gözlerine görünmesini mi? Yahut ölüm, kıyamet, Azrail gibi Rabb'inin azap alâmetlerinden birinin gelip çatmasını mı? Fakat şunu bilin ki, Rabb'inin herhangi bir alâmeti göründüğü gün, zamanında iman etmemiş veya iman ettiği hâlde inancı doğrultusunda yaşamadığı için imanında hayır kazanamamış olan hiç kimseye, o günkü imanı fayda vermeyecektir.
De ki: "Ya şimdiden iman edin, ya da başınıza gelecekleri bekleyin; doğrusu biz de beklemekteyiz!" |
158 |
|
|
اِنَّ الَّذ۪ينَ فَرَّقُوا د۪ينَهُمْ وَكَانُوا شِيَعاً لَسْتَ مِنْهُمْ ف۪ي شَيْءٍۜ اِنَّـمَٓا اَمْرُهُمْ اِلَى اللّٰهِ ثُمَّ يُنَبِّئُهُمْ بِمَا كَانُوا يَفْعَلُونَ
Bütün Peygamberlerin ortak çağrısı olan hak dini özünden saptırarak tanınmaz hâle getiren ve böylece dinlerini parça parça edip birbirine düşman mezheplere, gruplara ayrılan Yahudi ve Hristiyanlara gelince, senin onlarla hiçbir ilişkin yoktur. Ne onları izlemekle yükümlüsün, ne de yaptıklarından sorumlusun! Artık onların işi Allah'a kalmıştır. Zamanı gelince yaptıkları her şeyi onlara bildirecek ve cezalarını verecektir. |
159 |
|
|
مَنْ جَٓاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ اَمْثَالِهَاۚ وَمَنْ جَٓاءَ بِالسَّيِّئَةِ فَلَا يُجْزٰٓى اِلَّا مِثْلَهَا وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ
O gün her kim Rabb'inin huzuruna bir iyilik ile gelirse, kendisine bunun karşılığı olarak en az on katı verilecektir. Kim de bir kötülük ile gelirse, sadece kötülüğüne denk bir ceza görecek ve hiç kimseye zerre kadar haksızlık yapılmayacaktır. |
160 |
|
|
قُلْ اِنَّن۪ي هَدٰين۪ي رَبّ۪ٓي اِلٰى صِرَاطٍ مُسْتَق۪يمٍۚ د۪يناً قِيَماً مِلَّةَ اِبْرٰه۪يمَ حَن۪يفاًۚ وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِك۪ينَ
Dinlerini paramparça eden o gafillere de ki: "İşte Rabb'im, beni dosdoğru bir yola, sizin zamanla terk etmiş olduğunuz o mükemmel dine iletti. Yani tüm batıl yollardan uzaklaşıp tek Allah inancına yönelen İbrahim'in ve diğer bütün Peygamberlerin ortak mesajı olan gerçek inanç sistemine! Yahudi ve Hristiyanların birtakım Peygamberleri, azizleri ve din adamlarını yüceltip ilâhlaştırmasına karşılık, İbrahim hiçbir zaman Allah'a ortak koşmamış ve Allah'ın hiçbir kitabını veya elçisini yalanlamamıştı." |
161 |
|
|
قُلْ اِنَّ صَلَات۪ي وَنُسُك۪ي وَمَحْيَايَ وَمَمَات۪ي لِلّٰهِ رَبِّ الْعَالَم۪ينَۙ
Bu mükemmel tevhid inancının pratik hayata nasıl yansıtılacağını öğretmek üzere onlara de ki: "Benim dua ve yakarışlarım, namaz, zekât, oruç, hac ve kurban başta olmak üzere bütün ibadetlerim, kısacası hayatım ve ölümüm, yalnızca âlemlerin yegâne sahibi, efendisi ve Rabb'i olan Allah içindir!" Sadece O'nun rızasını kazanmak için ve yalnızca O'na yönelerek dua ve ibadet ederim. Ancak O'nun hükmüne boyun eğerek yaşar ve ancak O'nun uğrunda canımı veririm! Zira: |
162 |
|
|
لَا شَر۪يكَ لَهُۚ وَبِذٰلِكَ اُمِرْتُ وَاَنَا۬ اَوَّلُ الْمُسْلِم۪ينَ
"O'nun birtakım tanrısal güçler bahşederek seçkin kıldığı, yetki ve otoritesinde pay sahibi yaptığı herhangi bir yardımcısı veya ortağı yoktur!
İşte bana emredilen budur ve bu yüzden ben, doğru olanı yapmak için birilerini öne atılmasını beklemeyeceğim. Yeryüzünde bir tek mümin kalmamış bile olsa asla ümitsizliğe, yılgınlığa kapılmayacak, gerekirse tek başıma yoluma devam edeceğim. Tüm benliğimle Rabb'imin buyruklarına boyun eğerek ve sözlerimle, davranışlarımla, hayatımla, ölümümle müminlere örneklik ve öncülük ederek daima Müslümanların ilki ve öncüsü olacağım!"
Buna rağmen inkârcılar, "Gelin bizim hayat tarzımıza uyun, günahı varsa bizim boynumuza olsun!" diyerek (29. Ankebut: 12) seni hak dinden çevirmeye kalkışırlarsa: |
163 |
|
|
قُلْ اَغَيْرَ اللّٰهِ اَبْغ۪ي رَباًّ وَهُوَ رَبُّ كُلِّ شَيْءٍۜ وَلَا تَكْسِبُ كُلُّ نَفْسٍ اِلَّا عَلَيْهَاۚ وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ اُخْرٰىۚ ثُمَّ اِلٰى رَبِّكُمْ مَرْجِعُكُمْ فَيُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ ف۪يهِ تَخْتَلِفُونَ
Onlara de ki: "Kâinattaki her şeyin sahibi, efendisi ve Rabb'i Allah olduğu hâlde, ben O'ndan başka Rab mi arayacakmışım? Hiç olacak şey midir bu?
Kaldı ki, herkes ancak kendi kazandıklarından sorumludur. Ben size uyup dediklerinizi yapsam bile, siz günahlarımı yüklenip beni azaptan kurtaramazsınız. Çünkü hiçbir günahkâr, bir başkasının günah yükünü yüklenemez. İnsanları günaha teşvik eden, elbette bunun cezasını çekecektir. Fakat bu, herhangi bir baskı ve zorlama olmaksızın onun sözüne uyup günah işleyen kişiyi kurtaramayacaktır.
Ey insanlar! Hepiniz dönüp dolaşıp, sonunda Rabb'inizin huzuruna geleceksiniz. İşte o zaman, hakkında anlaşmazlığa düştüğünüz her şeyi Allah size bildirecektir. |
164 |
|
|
وَهُوَ الَّذ۪ي جَعَلَكُمْ خَلَٓائِفَ الْاَرْضِ وَرَفَعَ بَعْضَكُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجَاتٍ لِيَبْلُوَكُمْ ف۪ي مَٓا اٰتٰيكُمْۜ اِنَّ رَبَّكَ سَر۪يعُ الْعِقَابِۘ وَاِنَّهُ لَغَفُورٌ رَح۪يمٌ
Unutmayın ki, Allah önceki ümmetlerin ardından, şimdi de sizi yeryüzünde ilâhî adaleti gerçekleştirmekle görevli yöneticiler yapmış ve bahşettiği türlü nimetler ve verdiği belâlar çerçevesinde sizi imtihan etmek ve böylelikle her açıdan gelişip olgunlaşmanızı sağlamak için akıl, güç, zenginlik ve yetenek bakımından kiminizi diğerinden daha üstün derecelere yükseltmiştir.
Doğrusu Rabb'in, yeri ve zamanı geldiğinde ceza vermekte çok hızlıdır. Bahşettiği bunca nimetlere karşı nankörce davranan kâfirleri, istese anında yok edebilir. Fakat sonsuz merhameti sayesindedir ki, tövbe edip hakikate yönelmeleri için onlara mühlet veriyor. Çünkü O gerçekten çok bağışlayıcı, çok merhametlidir. |
165 |
