|
بِسْمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحْمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ
Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla |
|
|
|
يَٓا اَيُّهَا النَّبِيُّ اتَّقِ اللّٰهَ وَلَا تُطِعِ الْكَافِر۪ينَ وَالْمُنَافِق۪ينَۜ اِنَّ اللّٰهَ كَانَ عَل۪يماً حَك۪يماًۙ
Ey Peygamber! Sana bu surede, kâfirlerin ve münafıkların itiraz ve dedikodularına sebep olacak hükümler indirilecek. Fakat sen, onların kınamasından, iftirasından çekinme. Asıl Allah'tan ve O'nun hükümlerini çiğnemekten sakın. O'nun ayetlerini açıkça yalanlayan inkârcılara ve inkârlarını gizleyen münafıklara itaat etme. Onların sözlerine kulak verip de, görevini yerine getirmekten çekinme. Muhakkak Allah, sonsuz ilim ve hikmet sahibidir. |
1 |
|
|
وَاتَّبِعْ مَا يُوحٰٓى اِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَۜ اِنَّ اللّٰهَ كَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَب۪يراًۙ
Rabb'inden sana gönderilen emir ve direktifleri adım adım izle. Şüphesiz Allah, yaptığınız her şeyden haberdardır. |
2 |
|
|
وَتَوَكَّلْ عَلَى اللّٰهِۜ وَكَفٰى بِاللّٰهِ وَك۪يلاً
Ve görevini yaparken, yalnızca Allah'a güven. Unutma ki, her konuda güvenilir bir vekil olarak Allah yeter.
Öyleyse, ey müminler, yüreğinizde başka sevgilere, tutkulara yer vermeyin: |
3 |
|
|
مَا جَعَلَ اللّٰهُ لِرَجُلٍ مِنْ قَلْبَيْنِ ف۪ي جَوْفِه۪ۚ وَمَا جَعَلَ اَزْوَاجَكُمُ الّٰٓئ۪ تُظَاهِرُونَ مِنْهُنَّ اُمَّهَاتِكُمْۚ وَمَا جَعَلَ اَدْعِيَٓاءَكُمْ اَبْنَٓاءَكُمْۜ ذٰلِكُمْ قَوْلُكُمْ بِاَفْوَاهِكُمْۜ وَاللّٰهُ يَقُولُ الْحَقَّ وَهُوَ يَهْدِي السَّب۪يلَ
Allah hiç kimsenin göğsünde iki kalp yaratmamıştır. Dolayısıyla, bir kalpte hem Allah sevgisi, hem dünya tutkusu veya hem iman, hem inkâr olamaz.
Ayrıca, kendilerine Kur'an'ın indiği dönemde adet olan, "Sen bundan böyle, bana öz annem gibi haramsın! Yani benim gözümde, artık anam bacım gibisin! Bu yüzden, ömür boyu bir daha sana yaklaşmayacağım!" diyerek zıhar yaptığınız hanımlarınızı, Allah hiçbir zaman sizin gerçek anneleriniz kılmamıştır. Öte yandan, öz oğlunuz gibi gördüğünüz evlatlıklarınızı da hukuken öz oğullarınız yapmamıştır. Bu tür iddialar, ağızlarınızda dolaşan boş ve anlamsız sözlerden ibarettir. Oysa Allah, her zaman doğruyu söyler ve daima doğru yolu gösterir. Dolayısıyla: |
4 |
|
|
اُدْعُوهُمْ لِاٰبَٓائِهِمْ هُوَ اَقْسَطُ عِنْدَ اللّٰهِۚ فَاِنْ لَمْ تَعْلَمُٓوا اٰبَٓاءَهُمْ فَاِخْوَانُكُمْ فِي الدّ۪ينِ وَمَوَال۪يكُمْۜ وَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ ف۪يمَٓا اَخْطَأْتُمْ بِه۪ۙ وَلٰكِنْ مَا تَعَمَّدَتْ قُلُوبُكُمْۜ وَكَانَ اللّٰهُ غَفُوراً رَح۪يماً
Eğer evlat edindiğiniz çocuklarınız varsa, onları öz babalarının isimleri ile çağırın. Soylarını ve gerçek kimliklerini koruyun. İşte Allah nezdinde en doğru ve en adaletli davranış şekli budur. Eğer evlatlıklarınızın gerçek babalarının kim olduğunu bilmiyorsanız, yine de onları oğlunuz gibi çağırmayın. Çünkü onlar sizin oğlunuz değil, din kardeşleriniz ve arkadaşlarınızdır. Bununla birlikte, diliniz sürçer de, elinizde olmadan bir yanlışlık yaparsanız, örneğin, dalgınlıkla onları kendinize nispet eder yahut sadece sevginizden dolayı onları "oğlum" veya "kızım" diye çağırırsanız, bundan dolayı günaha girmiş olmazsınız. Ancak bilerek ve isteyerek yaptıklarınızdan sorumlusunuz.
Bununla birlikte, bilerek günah işlemiş olsanız bile, tövbe etmek için hiçbir zaman geç kalmış sayılmazsınız. Unutmayın ki, Allah çok affedici, çok merhametlidir. |
5 |
|
|
اَلنَّبِيُّ اَوْلٰى بِالْمُؤْمِن۪ينَ مِنْ اَنْفُسِهِمْ وَاَزْوَاجُهُٓ اُمَّهَاتُهُمْۜ وَاُو۬لُوا الْاَرْحَامِ بَعْضُهُمْ اَوْلٰى بِبَعْضٍ ف۪ي كِتَابِ اللّٰهِ مِنَ الْمُؤْمِن۪ينَ وَالْمُهَاجِر۪ينَ اِلَّٓا اَنْ تَفْعَلُٓوا اِلٰٓى اَوْلِيَٓائِكُمْ مَعْرُوفاًۜ كَانَ ذٰلِكَ فِي الْكِتَابِ مَسْطُوراً
Peygamber, müminlere kendi öz canlarından daha yakındır. Müminler onu dünyadaki herkesten ve her şeyden daha çok sevmeli, onun verdiği kararları kendi tercihlerinden üstün tutmalı ve her emrine boyun eğmelidirler. Çünkü bir müminin ailesi, eşi ve çocukları ona zarar verebilir, ona bencilce davranabilir, onu yanıltabilir, günah işlemesine sebep olabilir. Hatta onu cehenneme sürükleyebilir. Fakat Peygamber, sadece onların dünya ve âhirette kurtuluşları için çırpınır. Bu bakımdan Peygamber müminlerin babası durumunda olup, onun eşleri de müminlerin anneleri hükmündedir. Peygamberin ölümünden sonra bile onlarla evlenmek haramdır.
Ancak bu hüküm, müminlerle onlar arasında miras hukukunu gerekli kılmaz. Gerçi İslâm inancı bütün müminleri birbirine kardeş yapmıştır, ancak bu kardeşlik bağı, onları birbirlerine mirasçı kılamaz. Çünkü Allah'ın kitabına göre yakın akrabalar, birbirlerine mirasçı olmaya diğer müminlerden ve hatta Allah için yurtlarını terk eden muhacirlerden daha uygundurlar. Bu yüzden, miras hukukunu gelenek ve göreneklere göre değil, Allah'ın kitabına göre belirlemeli ve yalnızca hak sahiplerine pay vermelisiniz. Ancak dostlarınıza malınızdan vasiyet ederek onlara bir iyilik yapmak isterseniz, o zaman başka. Çünkü aranızda hiçbir kan bağı olmayanlara da, malınızdan —üçte birini geçmemek şartıyla— vasiyet edebilirsiniz. Mirasın nasıl pay edileceğine dair bu hükümler, Kitapta (4. Nisa: 7–14 ve 176. ayetlerde) ayrıntılı olarak belirtilmiştir.
O hâlde, ey Peygamber! Kâfirlerin ve münafıkların itirazlarından, yıkıcı propagandalarından çekinip de Allah'ın hükümlerini yerine getirmekte tereddüde düşmemeli, karşına çıkabilecek tüm engellere rağmen, Allah'a verdiğin söze bağlı kalmalısın. |
6 |
|
|
وَاِذْ اَخَذْنَا مِنَ النَّبِيّ۪نَ م۪يثَاقَهُمْ وَمِنْكَ وَمِنْ نُوحٍ وَاِبْرٰه۪يمَ وَمُوسٰى وَع۪يسَى ابْنِ مَرْيَمَۖ وَاَخَذْنَا مِنْهُمْ م۪يثَاقاً غَل۪يظاًۙ
Biz, buyruklarımıza harfiyen uyacaklarına dair senden önceki Peygamberlerden söz aldığımız gibi, senden de aynı sözü aldık. Tıpkı Nuh'tan, İbrahim'den, Musa'dan ve Meryem oğlu İsa'dan sapasağlam söz aldığımız gibi. |
7 |
|
|
لِيَسْـَٔلَ الصَّادِق۪ينَ عَنْ صِدْقِهِمْۚ وَاَعَدَّ لِلْكَافِر۪ينَ عَذَاباً اَل۪يماً۟
O hâlde, ahdinize vefa gösterin. Çünkü Allah, bu sözleşmeyi kabul eden herkese, ona ne kadar sadık kaldıklarını Hesap Gününde mutlaka soracaktır. Kur'an'ın hükümlerini tanımayan inkârcılara gelince, onlara da can yakıcı bir azap hazırlamıştır!
Siz sözünüze bağlı kaldığınız sürece, Allah sizi asla yardımsız bırakmayacaktır. |
8 |
|
|
يَٓا اَيُّهَا الَّذ۪ينَ اٰمَنُوا اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللّٰهِ عَلَيْكُمْ اِذْ جَٓاءَتْكُمْ جُنُودٌ فَاَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ ر۪يحاً وَجُنُوداً لَمْ تَرَوْهَاۜ وَكَانَ اللّٰهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَص۪يراًۚ
Ey iman edenler! Allah'ın size Hendek savaşında bahşettiği nimetleri hatırlayın: Hani Arabistan'ın dört bir yanından toplanıp gelen güçlü ve kalabalık düşman orduları, Medine'yi kuşatarak her taraftan üzerine saldırmışlardı. Fakat bir aylık kuşatmanın ardından Biz onların üzerine, ortalığı darmadağın eden buz gibi bir fırtına salmış ve ayrıca, sizinle omuz omuza savaşan, fakat gözlerinizle göremediğiniz meleklerden ordular göndermiştik. Çünkü Allah, yaptığınız her şeyi görmekteydi. |
9 |
|
|
اِذْ جَٓاؤُ۫كُمْ مِنْ فَوْقِكُمْ وَمِنْ اَسْفَلَ مِنْكُمْ وَاِذْ زَاغَتِ الْاَبْصَارُ وَبَلَغَتِ الْقُلُوبُ الْحَنَاجِرَ وَتَظُنُّونَ بِاللّٰهِ الظُّنُونَا
Hani düşman orduları Medine'nin doğusundan ve batısından, yani üstünüzden ve alt tarafınızdan size aynı anda hücum ettiğinde, gözleriniz korku ve dehşetten yerinden fırlamış, yürekleriniz ağzınıza gelmişti. Öyle ki, bazılarınız, Allah'ın vaatleri hakkında yakışık almayan düşünceler beslemeye başlamıştınız. |
10 |
|
|
هُنَالِكَ ابْتُلِيَ الْمُؤْمِنُونَ وَزُلْزِلُوا زِلْزَالاً شَد۪يداً
İşte o anda, müminler müthiş bir sarsıntıya uğrayarak çetin bir imtihandan geçirilmişlerdi. |
11 |
|
|
وَاِذْ يَقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَالَّذ۪ينَ ف۪ي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ مَا وَعَدَنَا اللّٰهُ وَرَسُولُـهُٓ اِلَّا غُرُوراً
Hani, içten içe İslâm'ı inkâr eden münafıklar ve kalplerinde hastalık bulunan zayıf imanlı kimseler, "Artık bizi kimse kurtaramaz! Demek Allah ve Elçisinin bize verdiği sözler aldatmacadan başka bir şey değilmiş!" diyorlardı. |
12 |
|
|
وَاِذْ قَالَتْ طَٓائِفَةٌ مِنْهُمْ يَٓا اَهْلَ يَثْرِبَ لَا مُقَامَ لَكُمْ فَارْجِعُواۚ وَيَسْتَأْذِنُ فَر۪يقٌ مِنْهُمُ النَّبِيَّ يَقُولُونَ اِنَّ بُيُوتَنَا عَوْرَةٌ وَمَا هِيَ بِعَوْرَةٍۜ اِنْ يُر۪يدُونَ اِلَّا فِرَاراً
İçlerinden bir grup, "Ey Yesrip (Medine) halkı, şehir dışında hendeği savunarak düşmana karşı koyamazsınız. Kendinizi korumak için evlerinize dönün!" diyorlardı. Bazıları da, evlerinin düşman saldırısına açık olduğunu söyleyerek Peygamberden izin istiyorlardı. Oysa evleri saldırıya açık değildi. Tek istedikleri, savaştan kaçıp canlarını kurtarmaktı. Öyle ki; |
13 |
|
|
وَلَوْ دُخِلَتْ عَلَيْهِمْ مِنْ اَقْطَارِهَا ثُمَّ سُئِلُوا الْفِتْنَةَ لَاٰتَوْهَا وَمَا تَلَبَّثُوا بِهَٓا اِلَّا يَس۪يراً
Eğer şehrin her köşesi bilfiil işgal edilseydi ve düşman tarafından bunlara, kendileriyle işbirliği yapıp Müslümanlara ihanet etmeleri teklif edilseydi, bunu yapmakta fazla gecikmezlerdi. |
14 |
|
|
وَلَقَدْ كَانُوا عَاهَدُوا اللّٰهَ مِنْ قَبْلُ لَا يُوَلُّونَ الْاَدْبَارَۜ وَكَانَ عَهْدُ اللّٰهِ مَسْؤُ۫لاً
Oysa daha önce, Peygamberin emrine sırt çevirip dönmeyeceklerine dair Allah'a söz vermişlerdi. Dikkat edin, Allah'a verilen sözün hesabı mutlaka sorulacaktır. |
15 |
|
|
قُلْ لَنْ يَنْفَعَكُمُ الْفِرَارُ اِنْ فَرَرْتُمْ مِنَ الْمَوْتِ اَوِ الْقَتْلِ وَاِذاً لَا تُمَتَّعُونَ اِلَّا قَل۪يلاً
Ey Peygamber! Küfre ve zulme karşı mücadeleyi terk edenlere de ki: "Allah yolunda ölmekten veya öldürülmekten kaçıyorsanız, bilin ki, bu kaçış size bir yarar sağlamayacaktır. Çünkü bugün ölümden kaçsanız bile, hayatın zevkini ancak çok kısa bir süre tadabileceksiniz. Madem bu dünyada ebedî bir hayat yaşamayacaksınız, o hâlde, ölümden kurtulma adına âhireti kaybetmenin ne anlamı var?" |
16 |
|
|
قُلْ مَنْ ذَا الَّذ۪ي يَعْصِمُكُمْ مِنَ اللّٰهِ اِنْ اَرَادَ بِكُمْ سُٓوءاً اَوْ اَرَادَ بِكُمْ رَحْمَةًۜ وَلَا يَجِدُونَ لَهُمْ مِنْ دُونِ اللّٰهِ وَلِياًّ وَلَا نَص۪يراً
Yine onlara de ki: "Allah size bir zarar vermek istese, sizi O'nun elinden kim kurtarabilir? Ya da size bir lütufta bulunmak istese, O'na kim engel olabilir?"
Evet, onlar kendilerine Allah'tan başka ne bir dost bulabileceklerdir, ne de bir yardımcı! |
17 |
|
|
قَدْ يَعْلَمُ اللّٰهُ الْمُعَوِّق۪ينَ مِنْكُمْ وَالْقَٓائِل۪ينَ لِاِخْوَانِهِمْ هَلُمَّ اِلَيْنَاۚ وَلَا يَأْتُونَ الْبَأْسَ اِلَّا قَل۪يلاًۙ
Ey inananlar! Allah sizin içinizden, müminleri cihada katılmaktan alıkoyan ve kendi halkına, "İman, dürüstlük, adalet gibi safsatalar uğrunda kendinizi perişan etmeyi bırakın da, bizim yanımıza gelip zevkü sefa içinde yaşayın!" diyen o ikiyüzlüleri çok iyi biliyor. İşte bunlar, sizinle birlikte savaşa pek az katılırlar. |
18 |
|
|
اَشِحَّةً عَلَيْكُمْۚ فَاِذَا جَٓاءَ الْخَوْفُ رَاَيْتَهُمْ يَنْظُرُونَ اِلَيْكَ تَدُورُ اَعْيُنُهُمْ كَالَّذ۪ي يُغْشٰى عَلَيْهِ مِنَ الْمَوْتِۚ فَاِذَا ذَهَبَ الْخَوْفُ سَلَقُوكُمْ بِاَلْسِنَةٍ حِدَادٍ اَشِحَّةً عَلَى الْخَيْرِۜ اُو۬لٰٓئِكَ لَمْ يُؤْمِنُوا فَاَحْبَطَ اللّٰهُ اَعْمَالَهُمْۜ وَكَانَ ذٰلِكَ عَلَى اللّٰهِ يَس۪يراً
Üstelik size karşı yüreklerinde anlamsız bir öfke ve kıskançlık beslerler. Bununla birlikte, bir tehlike ile karşılaşınca da, ölüm baygınlığı geçiren biri gibi, gözleri dönmüş bir hâlde sana baktıklarını ve senden yardım dilendiklerini görürsün. Fakat tehlike geçince, elde ettiğiniz başarıyı kıskandıkları için kılıç gibi keskin ve zehirli dilleriyle sizi incitmeye başlarlar.
Bu gibi insanlar, ne kadar iman iddiasında bulunsalar da, gerçekte iman etmiş değillerdir. Bu yüzden de Allah, onların bütün iyiliklerini geçersiz kılmış, bütün gayret ve çalışmalarını sonuçsuz bırakmıştır. Şüphesiz bu, Allah için çok kolaydır. |
19 |
|
|
يَحْسَبُونَ الْاَحْزَابَ لَمْ يَذْهَبُواۚ وَاِنْ يَأْتِ الْاَحْزَابُ يَوَدُّوا لَوْ اَنَّهُمْ بَادُونَ فِي الْاَعْرَابِ يَسْـَٔلُونَ عَنْ اَنْبَٓائِكُمْۜ وَلَوْ كَانُوا ف۪يكُمْ مَا قَاتَلُٓوا اِلَّا قَل۪يلاً۟
Savaştan kaçıp evlerine saklanan bu münafıklar, Medine'yi kuşatan düşman birliklerinin savaşı bırakıp çekildiğinin farkında bile değillerdi. Eğer düşman orduları geri dönecek olsaydı, bu ikiyüzlü korkaklar Medine'yi savunmak yerine, çölde, göçebe kabileler arasında bulunup da, gelip geçenlere sizin durumunuz hakkında soru soruyor olmayı tercih ederlerdi.
Bu yüzden, sizinle birlikte savaşa geleceklerini hiç beklemeyin. Zaten size katılmış olsalardı bile, doğru dürüst savaşmazlardı. |
20 |
|
|
لَقَدْ كَانَ لَكُمْ ف۪ي رَسُولِ اللّٰهِ اُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كَانَ يَرْجُوا اللّٰهَ وَالْيَوْمَ الْاٰخِرَ وَذَكَرَ اللّٰهَ كَث۪يراًۜ
Ey iman edenler! Allah'ı ve âhiret gününü arzulayan ve O'nu sürekli anıp yücelten kimseler için Allah'ın Elçisi, o sarsılmayan imanı, tertemiz ahlâkı, fedakârlığı, cömertliği, cesareti, kararlılığı ve çalışkanlığı kısaca bir hayat boyu yaşadığı kulluğu ile gerçekten size mükemmel bir örnektir. Şahıs olarak Peygamberi, toplum olarak da onun arkadaşlarını kendinize örnek almalısınız: |
21 |
|
|
وَلَمَّا رَاَ الْمُؤْمِنُونَ الْاَحْزَابَۙ قَالُوا هٰذَا مَا وَعَدَنَا اللّٰهُ وَرَسُولُهُ وَصَدَقَ اللّٰهُ وَرَسُولُهُۘ وَمَا زَادَهُمْ اِلَّٓا ا۪يمَاناً وَتَسْل۪يماًۜ
Gerçek müminler, Peygamberin kendilerine önceden haber verdiği düşman ordularını karşılarında görünce, "İşte bu, Allah'ın ve Elçisinin bize Kur'an'da (61. Saff: 8, 9) vadettiği şeydir. Allah ve Elçisi elbette doğru söylemiştir!" dediler. Ve münafıkları yoldan çıkaran bu durum, onların sadece Allah'a iman ve bağlılıklarını pekiştirdi. |
22 |
|
|
مِنَ الْمُؤْمِن۪ينَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللّٰهَ عَلَيْهِۚ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضٰى نَحْبَهُ وَمِنْهُمْ مَنْ يَنْتَظِرُۘ وَمَا بَدَّلُوا تَبْد۪يلاًۙ
İnananlar arasında, Allah'a verdiği söze sonuna kadar sadık kalan nice kahramanlar, nice yiğitler var. Kimileri kanının son damlasına kadar savaşarak sözünü yerine getirdi, kimileri de şehâdet şerbetini içeceği günü sabırsızlıkla beklemektedir. Fakat hepsinin ortak yanı şu: Onlar, verdikleri sözü hiçbir zaman bozup değiştirmediler. Böylece, imtihanı başarıyla tamamladılar. |
23 |
|
|
لِيَجْزِيَ اللّٰهُ الصَّادِق۪ينَ بِصِدْقِهِمْ وَيُعَذِّبَ الْمُنَافِق۪ينَ اِنْ شَٓاءَ اَوْ يَتُوبَ عَلَيْهِمْۜ اِنَّ اللّٰهَ كَانَ غَفُوراً رَح۪يماًۚ
Evet, Allah sizi de böyle imtihanlarla yüz yüze getirecek ki, sözünde duranları doğruluklarından dolayı ödüllendirsin; ikiyüzlüleri de dilerse cezalandırsın ya da tövbe ederlerse bağışlasın. Gerçekten Allah çok bağışlayıcı, çok merhametlidir. |
24 |
|
|
وَرَدَّ اللّٰهُ الَّذ۪ينَ كَفَرُوا بِغَيْظِهِمْ لَمْ يَنَالُوا خَيْراًۜ وَكَفَى اللّٰهُ الْمُؤْمِن۪ينَ الْقِتَالَۜ وَكَانَ اللّٰهُ قَوِياًّ عَز۪يزاًۚ
Nitekim Allah, müminlere verdiği sözü yerine getirdi ve Medine'ye saldıran kâfirleri, hiçbir başarı kazanamadan bütün öfke ve nefretleriyle birlikte ülkelerine geri gönderdi. Evet, Allah her konuda olduğu gibi, savaş konusunda da müminlere kendisinin yeterli olduğunu gösterdi. Nitekim müminlerin savaşmasına bile gerek kalmadan, aniden ortaya çıkan soğuk hava ve fırtına sayesinde müşrikler savaşı bırakıp gitmek zorunda kaldılar. Unutmayın, Allah çok güçlüdür, mutlak üstünlük ve otorite sahibidir. |
25 |
|
|
وَاَنْزَلَ الَّذ۪ينَ ظَاهَرُوهُمْ مِنْ اَهْلِ الْكِتَابِ مِنْ صَيَاص۪يهِمْ وَقَذَفَ ف۪ي قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ فَر۪يقاً تَقْتُلُونَ وَتَأْسِرُونَ فَر۪يقاًۚ
Müminlerle yaptıkları ittifak sözleşmesine ihanet ederek müşriklere arka çıkan ve müminleri arkadan vurmaya hazırlanan Kitap Ehlinden Beni Kureyza Yahudilerini ise, kalplerine korku salarak o sağlam kalelerinden söküp çıkardı. Öyle ki, onların bir kısmını öldürüyor, bir kısmını da esir alıyordunuz. |
26 |
|
|
وَاَوْرَثَكُمْ اَرْضَهُمْ وَدِيَارَهُمْ وَاَمْوَالَهُمْ وَاَرْضاً لَمْ تَطَؤُ۫هَاۜ وَكَانَ اللّٰهُ عَلٰى كُلِّ شَيْءٍ قَد۪يراً۟
Böylece Allah, onların topraklarını, evlerini, mallarını ve henüz ayak basmadığınız Medine dışındaki onlara ait bağ, bahçe ve arazileri onlardan alıp size verdi. Hiç kuşkusuz, Allah'ın her şeye gücü yeter.
Böylece İslâm toplumu yavaş yavaş zenginleşti, refah seviyesinde gözle görülür bir artış oldu. Fakat Peygamberin evinde aynı sade hayat olduğu gibi devam ediyordu. Peygamberin hanımları ise bu zenginlikten pay almak istiyor, bunun için onu sürekli sıkıştırıyorlardı. Bunun üzerine, aşağıdaki ayetler nazil oldu: |
27 |
|
|
يَٓا اَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِاَزْوَاجِكَ اِنْ كُنْتُنَّ تُرِدْنَ الْحَيٰوةَ الدُّنْيَا وَز۪ينَتَهَا فَتَعَالَيْنَ اُمَتِّعْكُنَّ وَاُسَرِّحْكُنَّ سَرَاحاً جَم۪يلاً
Ey Peygamber! Senin yaşadığın sade ve mütevazı hayata ayak uyduramayan ve diğer mümin ailelerin yaşadığı hayat seviyesini senden isteyen eşlerine de ki: "Eğer siz bu dünya hayatını ve onun gelip geçici güzelliklerini istiyorsanız, gelin size evlilik bedeli olan mehirlerinizi vereyim ve sonra da sizi güzelce boşayayım!" |
28 |
|
|
وَاِنْ كُنْتُنَّ تُرِدْنَ اللّٰهَ وَرَسُولَهُ وَالدَّارَ الْاٰخِرَةَ فَاِنَّ اللّٰهَ اَعَدَّ لِلْمُحْسِنَاتِ مِنْكُنَّ اَجْراً عَظ۪يماً
"Yok eğer Allah'ı, Elçisini ve âhiret yurdunu tercih ediyorsanız, bilin ki Allah, içinizden güzel davrananlara büyük bir mükâfat hazırlamıştır." |
29 |
|
|
يَا نِسَٓاءَ النَّبِيِّ مَنْ يَأْتِ مِنْكُنَّ بِفَاحِشَةٍ مُبَيِّنَةٍ يُضَاعَفْ لَهَا الْعَذَابُ ضِعْفَيْنِۜ وَكَانَ ذٰلِكَ عَلَى اللّٰهِ يَس۪يراً
Ey Peygamber hanımları! Sizler, müminlerin anneleri konumunda bulunan örnek insanlarsınız. Bu yüzden, içinizden her kim açık bir edepsizlik yapacak olursa, âhirette ona diğer kadınlara göre iki kat azap edilecektir. Şüphesiz bu, Allah için çok kolaydır. |
30 |
|
|
وَمَنْ يَقْنُتْ مِنْكُنَّ لِلّٰهِ وَرَسُولِه۪ وَتَعْمَلْ صَالِحاً نُؤْتِهَٓا اَجْرَهَا مَرَّتَيْنِۙ وَاَعْتَدْنَا لَهَا رِزْقاً كَر۪يماً
Ve içinizden her kim de Allah'a ve Elçisine yürekten itaat eder ve güzel işler yaparsa, ona da diğer kadınlara verilenin iki katı ödül vereceğiz. Ve onun için cennette muhteşem bir rızık ve göz alıcı nimetler hazırlamışızdır. |
31 |
|
|
يَا نِسَٓاءَ النَّبِيِّ لَسْتُنَّ كَاَحَدٍ مِنَ النِّسَٓاءِ اِنِ اتَّقَيْتُنَّ فَلَا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَيَطْمَعَ الَّذ۪ي ف۪ي قَلْبِه۪ مَرَضٌ وَقُلْنَ قَوْلاً مَعْرُوفاًۚ
Ey Peygamber hanımları! Siz diğer mümin kadınlardan herhangi biri gibi değilsiniz. Dolayısıyla, Kur'an'ın hükümlerini uygulama konusunda çok daha titiz ve dikkatli davranmalısınız. Onun için, eğer Allah'a karşı sorumluluğunuzu tam olarak yerine getirmek istiyorsanız, namahrem kişilerle tatlı ve cilveli bir edayla konuşmayın ki, kalbinde kötü niyet taşıyan biri şeytanî bir ümide kapılmasın. Fakat bu, kadın sesinin erkeklere tamamen haram olduğu anlamına gelmez. İnsanlarla ağırbaşlı, ölçülü, yerinde ve uygun şekilde konuşun, daima doğru ve güzel sözler söyleyin. |
32 |
|
|
وَقَرْنَ ف۪ي بُيُوتِكُنَّ وَلَا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِيَّةِ الْاُو۫لٰى وَاَقِمْنَ الصَّلٰوةَ وَاٰت۪ينَ الزَّكٰوةَ وَاَطِعْنَ اللّٰهَ وَرَسُولَهُۜ اِنَّمَا يُر۪يدُ اللّٰهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ اَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْه۪يراًۚ
Ey Peygamber hanımları! İffet ve edebinizle, vakar içinde evlerinizde oturun. Çünkü kadının asıl faaliyet alanı evidir. Bununla birlikte, bir ihtiyaç için dışarı çıkmanız gerektiğinde, İslâm öncesi o eski cahiliye kadınlarının yaptığı gibi süs ve cazibenizi göstererek sokağa çıkmayın. Namazı güzelce kılın, zekâtı verin. Allah'a ve Elçisine gönülden itaat edin. Ey Peygamber hanımları, ey Fatıma, ey Ali, ey Hasan, ey Hüseyin! Kısacası, ey Peygamberin ev halkı, Allah size bunları emretmekle, ancak, şan ve şerefinize leke getirme ihtimali bulunan günah ve kirlerden sizi arındırıp tertemiz kılmak istiyor. |
33 |
|
|
وَاذْكُرْنَ مَا يُتْلٰى ف۪ي بُيُوتِكُنَّ مِنْ اٰيَاتِ اللّٰهِ وَالْحِكْمَةِۜ اِنَّ اللّٰهَ كَانَ لَط۪يفاً خَب۪يراً۟
Ey Peygamber ailesi! Evlerinizde gece gündüz okunmakta olan Allah'ın ayetlerini ve bu ayetlerin canlı ve mükemmel bir örneği olan Peygamberin hikmet dolu öğüt ve tavsiyelerini düşünün. Şüphesiz Allah, sonsuz lütuf ve merhamet sahibidir, her şeyden hakkıyla haberdardır.
Fakat bu talimatlar, yalnızca Peygamberin ev halkına özgü sanılmasın: |
34 |
|
|
اِنَّ الْمُسْلِم۪ينَ وَالْمُسْلِمَاتِ وَالْمُؤْمِن۪ينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَالْقَانِت۪ينَ وَالْقَانِتَاتِ وَالصَّادِق۪ينَ وَالصَّادِقَاتِ وَالصَّابِر۪ينَ وَالصَّابِرَاتِ وَالْخَاشِع۪ينَ وَالْخَاشِعَاتِ وَالْمُتَصَدِّق۪ينَ وَالْمُتَصَدِّقَاتِ وَالصَّٓائِم۪ينَ وَالصَّٓائِمَاتِ وَالْحَافِظ۪ينَ فُرُوجَهُمْ وَالْحَافِظَاتِ وَالذَّاكِر۪ينَ اللّٰهَ كَث۪يراً وَالذَّاكِرَاتِ اَعَدَّ اللّٰهُ لَهُمْ مَغْفِرَةً وَاَجْراً عَظ۪يماً
Gerçek şu ki, Allah'ın hükmüne kayıtsız şartsız teslim olup esenliğe ulaşan erkekler ve kadınlar, Allah'a ve âhiret gününe yürekten inanan erkekler ve kadınlar, bu imanın gereği olarak Rabb'lerine gönülden boyun eğen erkekler ve kadınlar, her zaman doğruyu söyleyen, verdikleri söze bağlı kalan erkekler ve kadınlar, bu yolda başlarına gelebilecek belâ ve sıkıntılar karşısında sabreden erkekler ve kadınlar, Allah'a içtenlikle saygı duyan alçakgönüllü erkekler ve kadınlar, gerektiğinde servetini İslâm'ın yücelmesi uğrunda seve seve harcayabilen, yardıma muhtaç kimselere yardım eli uzatan erkekler ve kadınlar, oruç tutarak kendilerine hâkim olmasını bilen erkekler ve kadınlar, iffet ve namuslarını titizlikle koruyan erkekler ve kadınlar ve Allah'ı sürekli yüreklerinde hissederek anan, O'na kulluğu gündemde tutan erkekler ve kadınlar var ya, Allah onlara günahlarını bağışlama sözü vermiş ve onlar için cennette büyük bir mükâfat hazırlamıştır. İşte bunun içindir ki: |
35 |
|
|
وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ وَلَا مُؤْمِنَةٍ اِذَا قَضَى اللّٰهُ وَرَسُولُهُٓ اَمْراً اَنْ يَكُونَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ مِنْ اَمْرِهِمْۜ وَمَنْ يَعْصِ اللّٰهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالاً مُب۪يناً
Allah ve dolayısıyla, O'nun emirlerini sizlere ulaştıran Elçisi herhangi bir konuda kesin ve bağlayıcı bir hüküm vermişse, artık inanan bir erkek ve kadının, kendi görüşüne dayanarak aksi yönde bir tercihte bulunması kesinlikle söz konusu olamaz. Şunu iyi bilin ki, her kim kendisinde böyle bir hak görerek Allah'a ve Elçisine başkaldıracak olursa, muhakkak apaçık bir sapıklığa düşmüş demektir.
Hz. Muhammed (s) Peygamber olmadan yıllar önce eşi Hatice, kabile savaşlarında esir edilen çocuk yaşta bir köleyi ona hediye etmişti. Muhammed, Zeyd adındaki bu genç köleyi alır almaz özgürlüğüne kavuşturdu ve ona öz evladı gibi davrandı. Yıllar sonra Zeyd'in babası, kaçırılıp köle yapılan çocuğunun izini süre süre Mekke'ye kadar geldi ve ücretini ödemek şartıyla çocuğunu Muhammed'den istedi. O da kararı Zeyd'e bıraktı ve eğer babasıyla gitmek isterse, hiçbir ücret istemeden onu ailesine vereceğini söyledi. Fakat Zeyd, Muhammed'i babasına tercih ederek onun yanında kaldı. Muhammed (s) de onu evlat edinerek yanına aldı. Muhammed'e Peygamberlik verildiğinde, ona ilk inananlardan biri de Zeyd olmuştu. Müslümanlar Medine'ye hicret ettikten sonra Peygamber, halasının kızı Zeynep ile azatlı kölesi Zeyd'i evlendirmek istedi. Zeynep önce bunu kabul etmek istemediyse de, Peygamberi kıramayıp Zeyd ile evlendi. Fakat bu evlilik, eşler arasındaki uyumsuzluk sebebiyle sağlıklı yürüyemedi. Bu arada Allah, bu evliliğin sona ereceğini ve ardından, —evlatlığın boşadığı kadınla evliliği haram gören anlayışı yıkmak için— Peygamberin Zeynep ile evleneceğini ona vahiy yoluyla bildirmişti. Fakat bu emir Peygambere o kadar ağır gelmişti ki, eşini boşamak için kendisine danışmaya gelen evlatlığı Zeyd'e, her defasında bunu yapmamasını söyleyerek işi geciktirmeye çalışıyordu. Kâfirlerin bunu fırsat bilip İslâm aleyhinde propaganda yapacakları endişesi bir yana, Müslümanların bile bu evliliği yadırgayacağından korkuyordu. O günkü geleneklere göre, bir kişinin evlatlığı aynen öz evladı gibi kabul ediliyor, bu yüzden de evlatlığın boşadığı kadınla evlenmek çirkin bir davranış olarak görülüyordu. Oysa Allah, helâli haram kılan bu geleneği kökünden kaldırmak istiyordu. Bunun için Peygambere, evlatlığının boşadığı bu kadınla evlenmesini —Kur'an haricînde bir vahiy ile— emretti: |
36 |
|
|
وَاِذْ تَقُولُ لِلَّـذ۪ٓي اَنْعَمَ اللّٰهُ عَلَيْهِ وَاَنْعَمْتَ عَلَيْهِ اَمْسِكْ عَلَيْكَ زَوْجَكَ وَاتَّقِ اللّٰهَ وَتُخْف۪ي ف۪ي نَفْسِكَ مَا اللّٰهُ مُبْد۪يهِ وَتَخْشَى النَّاسَۚ وَاللّٰهُ اَحَقُّ اَنْ تَخْشٰيهُۜ فَلَمَّا قَضٰى زَيْدٌ مِنْهَا وَطَراً زَوَّجْنَاكَهَا لِكَيْ لَا يَكُونَ عَلَى الْمُؤْمِن۪ينَ حَرَجٌ ف۪ٓي اَزْوَاجِ اَدْعِيَٓائِهِمْ اِذَا قَضَوْا مِنْهُنَّ وَطَراًۜ وَكَانَ اَمْرُ اللّٰهِ مَفْعُولاً
Ey Muhammed! Hatırla, hani Allah'ın İslâm nimetiyle şereflendirerek lütufta bulunduğu ve senin de kölelikten kurtarıp evlatlık edinerek kendisine iyilik ettiğin ve daha sonra Kureyş soylularından olan halanın kızı Zeynep binti Cahş ile evlendirdiğin Zeyd bin Harise'ye, o ne zaman eşini boşamak için sana danışsa, "Ey Zeyd, Allah'ın razı olmayacağı bir iş yapmaktan sakın; bana kalırsa, hanımını boşama!" diyordun. Oysa bu evliliğin yürümeyeceğini gayet iyi biliyordun. Üstelik Allah, evlatlığın boşadığı bir kadınla evlenmeyi haram sayan bir geleneği kökünden söküp atmak için, Zeyd'in boşayacağı kadınla evlenmen gerektiğini sana bildirmişti. Fakat sen, Allah'ın yakında açıklayacağı şeyi içinde gizliyordun. Çünkü evlatlığın boşadığı kadınla evlenmeyi çok çirkin bir davranış olarak gören toplumun tepkisinden ve seni yıpratmak için fırsat kollayan kötü niyetli insanların dedikodularından çekiniyordun. Oysa asıl Allah'tan çekinmen ve sana ne kadar da ağır gelse, O'nun hükmünü uygulaman gerekiyordu.
Nihayet Zeyd eşini boşayınca, o kadınla evlenmeni sana vahiy yoluyla emrettik ki, evlatlıklarının boşadığı kadınlarla evlenme konusunda müminlerin zihninde en ufak bir şüphe ve tereddüt kalmasın ve böyle bir evlilik yapanlar, bundan dolayı herhangi bir suçlamaya maruz kalıp sıkıntı yaşamasınlar.
Unutmayın, Allah'ın emri mutlaka yerine getirilir. İşte bu yüzden Peygamber, Allah'ın emrini yerine getirerek Zeynep'le evlendi. Nitekim: |
37 |
|
|
مَا كَانَ عَلَى النَّبِيِّ مِنْ حَرَجٍ ف۪يمَا فَرَضَ اللّٰهُ لَهُۜ سُنَّةَ اللّٰهِ فِي الَّذ۪ينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلُۜ وَكَانَ اَمْرُ اللّٰهِ قَدَراً مَقْدُوراًۙ
Allah'ın kendisine emrettiği şeyleri yapmasından dolayı Peygambere hiçbir sorumluluk yoktur ve asla bundan dolayı suçlanamaz. Tam tersine, asıl bunu yapmadığı zaman günah işlemiş olur. Bu, Allah'ın daha önceki Peygamberler arasında da geçerli kıldığı değişmez bir yasasıdır. Zaten Allah'ın emri, bir hikmete göre plânlanmış ve ezelden takdir edilip hükme bağlanmıştır. O hâlde, Allah Peygamberine bir şey emrettiği zaman bütün dünya ona karşı çıksa bile, Peygamber bu emri yerine getirmelidir. |
38 |
|
|
اَلَّذ۪ينَ يُبَلِّغُونَ رِسَالَاتِ اللّٰهِ وَيَخْشَوْنَهُ وَلَا يَخْشَوْنَ اَحَداً اِلَّا اللّٰهَۜ وَكَفٰى بِاللّٰهِ حَس۪يباً
Çünkü Peygamberler kendi arzu ve istekleri doğrultusunda iş yapmazlar. Onlar Allah'ın mesajını insanlığa iletirler ve sadece O'ndan korkar, O'ndan başka hiç kimseden ve hiçbir şeyden çekinmezler. Bilirler ki, kendilerinden hesap soracak tek yetkili Allah'tır. Çünkü hesap görücü olarak Allah yeter. |
39 |
|
|
مَا كَانَ مُحَمَّدٌ اَبَٓا اَحَدٍ مِنْ رِجَالِكُمْ وَلٰكِنْ رَسُولَ اللّٰهِ وَخَاتَمَ النَّبِيّ۪نَۜ وَكَانَ اللّٰهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَل۪يماً۟
Şunu iyi bilin ki, Muhammed içinizden hiç kimsenin babası değildir, fakat o, Allah'ın Elçisi ve bütün Peygamberlerin sonuncusudur.
Öyleyse, ne Zeyd Muhammed'in oğludur ve ne de Zeynep onun gelinidir. Dolayısıyla, Zeyd'in boşadığı kadınla evlenmesi kesinlikle haram değildir. Tam tersine, helâli haram kılan gelenekleri yıkmak üzere Allah'ın görevlendirdiği bir Peygamber olması hasebiyle, Allah'ın emri olan bu evliliği yapmak ona farzdır. O bunu yapmadığı takdirde, bu gelenek kıyamete kadar şöyle veya böyle sürüp gidecektir. Çünkü o Son Elçidir, kendisinden sonra yeni bir kitap, yeni bir Peygamber gelmeyecektir.
Ayrıca, bir kişinin hasbelkader onun soyundan gelmiş olması ona Allah katında herhangi bir ayrıcalık veya üstünlük kazandırmaz. Çünkü Peygamberin ailesi, diğer bir deyişle Ehli Beyt'i onun soyundan gelenler değil, ona iman eden ve izinden yürüyen müminlerdir. Bu bakımdan o, bütün müminlerin babası hükmündedir. Nitekim onun hanımları da müminlerin anneleri konumundadır (33. Ahzab: 6).
Hiç kuşkusuz Allah, her şeyi en mükemmel şekilde bilmektedir.
İslâm düşmanlarının yıkıcı propagandaları karşısında ne yapmak gerektiğine gelince: |
40 |
|
|
يَٓا اَيُّهَا الَّذ۪ينَ اٰمَنُوا اذْكُرُوا اللّٰهَ ذِكْراً كَث۪يراًۙ
Ey iman edenler! Allah'ı kalbinizle, dilinizle ve davranışlarınızla sürekli anın. O'nu yegâne Rab ve İlâh olarak gündemde tutun. |
41 |
|
|
وَسَبِّحُوهُ بُكْرَةً وَاَص۪يلاً
Ve daima O'nun gözetim ve denetimi altında olduğunuz bilinciyle, O'nu sabah akşam en mükemmel sıfatlarla yücelterek tesbih edin. |
42 |
|
|
هُوَ الَّذ۪ي يُصَلّ۪ي عَلَيْكُمْ وَمَلٰٓئِكَتُهُ لِيُخْرِجَكُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ اِلَى النُّورِۜ وَكَانَ بِالْمُؤْمِن۪ينَ رَح۪يماً
O Allah ki, sizi inkâr ve cehalet karanlıklarından kurtarıp imanın aydınlığına ulaştırmak için üzerinize rahmet ve bereketler yağdırmaktadır; ve melekleri de müminlerin kurtuluşu için gece gündüz O'na yalvarıp yakarmaktadırlar. Unutmayın ki, O inananlara karşı çok şefkatli, çok merhametlidir. İşte bu merhametin tecellisi olarak: |
43 |
|
|
تَحِيَّتُهُمْ يَوْمَ يَلْقَوْنَهُ سَلَامٌۚ وَاَعَدَّ لَهُمْ اَجْراً كَر۪يماً
O'na kavuşacakları Gün, müminlere hoş geldin karşılaması olarak "Selâm sizlere! Ne mutlu size, girin cennete!" denilecektir. Ve Allah onlara, muhteşem bir ödül hazırlamıştır. |
44 |
|
|
يَٓا اَيُّهَا النَّبِيُّ اِنَّٓا اَرْسَلْنَاكَ شَاهِداً وَمُبَشِّراً وَنَذ۪يراًۙ
Ey şanlı Elçi! Sen inkârcıların dedikodularına aldırmadan tebliğine devam et! Unutma ki, Biz seni hakikate tanıklık eden bir şahit, ebedî saadeti muştulayan bir müjdeci ve cehennem azabını haber veren bir uyarıcı olarak gönderdik. |
45 |
|
|
وَدَاعِياً اِلَى اللّٰهِ بِـاِذْنِه۪ وَسِرَاجاً مُن۪يراً
Ve Allah'ın izniyle tüm insanlığı Allah'a çağıran bir davetçi ve gönülleri aydınlatan bir ışık kaynağı olarak. |
46 |
|
|
وَبَشِّرِ الْمُؤْمِن۪ينَ بِاَنَّ لَهُمْ مِنَ اللّٰهِ فَضْلاً كَب۪يراً
O hâlde, inananları şimdiden müjdele: Onlara, Allah tarafından vadedilen büyük bir ikram var. |
47 |
|
|
وَلَا تُطِـعِ الْكَافِر۪ينَ وَالْمُنَافِق۪ينَ وَدَعْ اَذٰيهُمْ وَتَوَكَّلْ عَلَى اللّٰهِۜ وَكَفٰى بِاللّٰهِ وَك۪يلاً
Bu ikramı hak etmek istiyorsan, O'nun ayetlerini açıkça yalanlayan inkârcılara ve inkârlarını gizleyen münafıklara sakın itaat etme. Onların engellemelerine, eziyet verici sözlerine aldırmadan yoluna devam et ve görevini yaparken yalnızca Allah'a güven. Unutma ki, her konuda güvenilir bir vekil olarak Allah yeter. |
48 |
|
|
يَٓا اَيُّهَا الَّذ۪ينَ اٰمَنُٓوا اِذَا نَكَحْتُمُ الْمُؤْمِنَاتِ ثُمَّ طَلَّقْتُمُوهُنَّ مِنْ قَبْلِ اَنْ تَمَسُّوهُنَّ فَمَا لَكُمْ عَلَيْهِنَّ مِنْ عِدَّةٍ تَعْتَدُّونَهَاۚ فَمَتِّعُوهُنَّ وَسَرِّحُوهُنَّ سَرَاحاً جَم۪يلاً
Ey iman edenler! Mümin veya Kitap Ehlinden olan bir kadınla evlenir, fakat henüz kendisine dokunmadan —yani gerdeğe girmeden— onu boşarsanız, evlilik o anda bitmiş olur. Artık kadın serbesttir, dilerse bir başkasıyla evlenir, dilerse yeni bir nikâh ve mehir ile eski kocasına geri döner (2. Bakara: 228–232). Bu kadın, —gerdeğe girmiş kadınların aksine— bir başkasıyla evlenmeden önce üç ay hâli beklemek zorunda değildir ve sizin de ondan bunu istemeye hakkınız yoktur. Bu durumda, evlilik bedeli olan mehir belirlenmiş ise, ona mehrin yarısını verin. Belirlenmemiş ise, maddî gücünüz ölçüsünde, onu teselli edici hediyelerle faydalandırın ve kendisini üzmeden, rencide etmeden ve yeni bir yuva kurmasını engellemeden, güzelce bırakın. Kendileriyle gerdeğe girdikten sonra boşadığınız kadınlara gelince, onlara mehir belirlemiş iseniz mehrin tamamını, değilse mehr-i misil, yani o günkü şartlarda verilen ortalama bir mehir verin. Bütün bu hükümler, Peygamber dışındaki müminler için geçerlidir. Peygambere gelince: |
49 |
|
|
يَٓا اَيُّهَا النَّبِيُّ اِنَّٓا اَحْلَلْنَا لَكَ اَزْوَاجَكَ الّٰـت۪ٓي اٰتَيْتَ اُجُورَهُنَّ وَمَا مَلَكَتْ يَم۪ينُكَ مِمَّٓا اَفَٓاءَ اللّٰهُ عَلَيْكَ وَبَنَاتِ عَمِّكَ وَبَنَاتِ عَمَّاتِكَ وَبَنَاتِ خَالِكَ وَبَنَاتِ خَالَاتِكَ الّٰت۪ي هَاجَرْنَ مَعَكَۘ وَامْرَاَةً مُؤْمِنَةً اِنْ وَهَبَتْ نَفْسَهَا لِلنَّبِيِّ اِنْ اَرَادَ النَّبِيُّ اَنْ يَسْتَنْكِحَهَاۗ خَالِصَةً لَكَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِن۪ينَۜ قَدْ عَلِمْنَا مَا فَرَضْنَا عَلَيْهِمْ ف۪ٓي اَزْوَاجِهِمْ وَمَا مَلَكَتْ اَيْمَانُهُمْ لِكَيْلَا يَكُونَ عَلَيْكَ حَرَجٌۜ وَكَانَ اللّٰهُ غَفُوراً رَح۪يماً
Ey şanlı Elçi! Biz sana, —sayıları dördü geçse bile— mehirlerini vermiş olduğun bütün hanımlarını, Allah'ın sana savaş esiri olarak bahşettiği cariyelerini ve seninle birlikte Mekke'den Medine'ye hicret etmek suretiyle İslâm'a bağlılıklarını ispat etmiş olan amca kızlarını, hala kızlarını, dayı kızlarını ve teyze kızlarını helâl kıldık. Bir de, evlilik bedeli olan mehir hakkından feragat ederek kendisini Peygambere bağışlamak isteyen mümin bir kadını —eğer Peygamber de onunla evlenmeyi kabul ederse— sana helâl kıldık. Bütün bu hükümler, sadece sana özgü bir imtiyazdır, diğer müminlere değil. Onlara, eşleri ve cariyeleriyle ilgili hükümlerimizi daha önce (2. Bakara: 221, 4. Nisa: 3–4 ve 19–25) ayrıntılı olarak bildirmiştik.
Ey Peygamber! Biz bu düzenlemeyi yaptık ki, eşlerin konusunda gereksiz endişelere kapılıp sıkıntıya düşmeyesin.
Gerçekten Allah çok bağışlayıcı, çok merhametlidir.
Allah'ın, Peygambere dörtten fazla kadınla evlenme izni vermesi, toplumu eğitip ıslah etmek için yüklendiği görevi yerine getirmesini zorlaştıracak engelleri ortadan kaldırma amacına yönelikti. Şöyle ki:
Hz. Muhammed, yirmi beş yaşında iken kendisinden on beş büyük dul bir kadın olan Hatice ile evlenmiş ve onunla yirmi beş yıllık mutlu ve huzurlu bir evlilik hayatı yaşamıştı. Hatice öldüğünde, yine yaşlı bir kadın olan Sevde ile evlenmiş ve üç dört yıl boyunca başka kadınla evlenmemiştir. İnsaf ve adalet sahibi hiçbir insan, her türlü ahlâksızlığın meşru kabul edildiği cahiliye döneminde bile en ufak bir iffetsizliği görülmeyen Peygamberin, elli üç yaşından sonra birdenbire şehvetinin güçlendiğini ve bu yüzden birçok kadınla evlendiğini söyleyemez. Yukarıdaki ayette geçen "Sıkıntıya düşmeyesin" sözlerini onaylayabilmek için, bir taraftan Allah'ın Peygamberine yüklediği büyük sorumluluk göz önünde bulundurulmalı, diğer taraftan bu büyük görevi yerine getirirken içinde bulunduğu ortam ve şartlar iyi anlaşılmalıdır. Bu iki noktayı önyargısız bir zihinle kavrayan herkes, dört eş sınırlamasında onun ne tür bir "darlık ve sıkıntı" içinde olduğunu görecektir. Şöyle ki, Peygambere emanet edilen görev, medeniyetten uzak, kültürsüz, geri ve kaba bir topluluğu medeni, ileri ve ahlâken gelişmiş bir toplum hâline getirme, eğitme ve şekillendirme göreviydi. Bu amaçla sadece erkekleri eğitmek yeterli değildi, kadınların da eğitilmesi gerekiyordu. Fakat onun öğretmekle görevlendirildiği medeniyet ve sosyal hayatın ilkeleri, iki cinsin serbestçe bir arada olmasını yasaklıyordu ve onun bu ilkeyi çiğnemeksizin direkt olarak kadınları eğitmesi imkânsızdı. Bu nedenle kadınları eğitmek için tek yol, onun çeşitli yaşlarda ve farklı zihni kapasiteye sahip birçok kadınla evlenip onları eğitip öğreterek kendisine yardımcı yetiştirmesi, daha sonra onları genç, orta yaşlı ve yaşlı kadınların eğitiminde görevlendirmesiydi. Ayrıca Peygamber, önde gelen arkadaşlarıyla dostluk bağlarını bu tür evlilik bağlarıyla daha da güçlendirmişti.
Bundan başka Hz. Peygamber, İslâm öncesi cahiliye hayat tarzını ortadan kaldırıp, onun yerine İslâmî hayat tarzını uygulamada göstermekle görevlendirilmişti. Bu görevin yerine getirilebilmesi için, cahiliye sistemini savunanlarla bir çatışma içine girmesi kaçınılmazdı ve bu çatışma, kabile sisteminin yürürlükte olduğu bir toplumda gerçekleştirilecekti. Bu şartlar altında Peygamberin, düşmanlıklara son verip dostluk bağlarını güçlendirmek için farklı millet, kabile ve ailelerden kadınlarla evlenmesi gerekiyordu. Bu nedenle evlendiği kadınların seçiminde, onların kişisel özelliklerinin yanı sıra bu gaye de önemli bir rol oynamıştır.
Nitekim Peygamberin hanımlarından Ümmü Seleme, Ebu Cehil ve Halid bin Velid'in de mensup olduğu bir ailedendi. Diğer bir hanımı Ümmü Habibe ise, Ebu Süfyan'ın kızıydı. Bu evlilikler, sözü edilen ailelerin düşmanlıklarını önemli ölçüde yumuşatmıştır. Öyle ki, Peygamber Ümmü Habibe ile evlendikten sonra, Ebu Süfyan savaş alanında bir daha Müslümanların karşısına çıkmamıştır. Öte yandan birer savaş esiri olan Safiyye, Cüveyriye ve Reyhane, Yahudi kabilelerine mensuptu. Hz. Peygamber (s.) onları azat edip nikâhladıktan sonra, bu kabilelerin düşmanlıkları önemli ölçüde azalmıştır. Ayrıca, Mısır Mukavkısı'nın kendisine hediye olarak gönderdiği Kıptî Mariye'yi cariye olarak almakla, Mısır ile Müslümanlar arasında yüzyıllarca sürecek bir dostluğu başlatmıştır. Çünkü o çağda egemen olan geleneklere göre, bir kimse herhangi bir kabileden kız alınca, sadece kadının ailesinin değil, bütün kabilenin damadı sayılır ve bir damada karşı savaş açmak onur kırıcı bir davranış kabul edilirdi.
Bunların yanı sıra, topluma birçok yönden ıslah etmek ve yürürlükte olan cahiliye âdetlerini ortadan kaldırmak da Peygamberin (s) görevleri arasındaydı. Bu amaçla da, bu surede ele anlatıldığı üzere, Hz. Zeynep ile evlenmiştir.
İşte, toplumu eğitip ıslah edebilmesi ya da sosyal ve politik bazı amaçları gerçekleştirebilmesi için, Peygamberin (s) evlilik hususunda hiçbir sınırlama içinde olmaması gerekiyordu ki, kendisine emanet edilen büyük görevin gerekli kıldığı zamanlarda, dilediği sayıda kadınla evlenebilsin. |
50 |
|
|
تُرْج۪ي مَنْ تَشَٓاءُ مِنْهُنَّ وَتُــْٔـو۪ٓي اِلَيْكَ مَنْ تَشَٓاءُۜ وَمَنِ ابْتَغَيْتَ مِمَّنْ عَزَلْتَ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكَۜ ذٰلِكَ اَدْنٰٓى اَنْ تَقَرَّ اَعْيُنُهُنَّ وَلَا يَحْزَنَّ وَيَرْضَيْنَ بِمَٓا اٰتَيْتَهُنَّ كُلُّهُنَّۜ وَاللّٰهُ يَعْلَمُ مَا ف۪ي قُلُوبِكُمْۜ وَكَانَ اللّٰهُ عَل۪يماً حَل۪يماً
Ey Peygamber! İşte bu saydığımız sebeplerden dolayı, çok kadınla evli yaşamak zorundasın. Öte yandan, bir Peygamber ve devlet başkanı olarak zamanının büyük kısmını, ümmetinin sorunlarına ayırman gerekiyor. Bu yüzden, diğer müminlerin aksine, sen hanımlarının arasında belli bir sıra gözetmek zorunda değilsin. Onlardan dilediğinin sırasını erteleyebilir, dilediğini de henüz sırası gelmediği hâlde yanına alabilirsin. Aynı şekilde, bir süreliğine uzak kaldığın bir hanımını tekrar yanına almak istemenden dolayı da sana bir günah yoktur. Allah tarafından sana tanınan bu serbestlik, hanımların seni —mecbur olmadığın hâlde— yanlarında gördüklerinde gözlerinin mutlulukla parlamasını, görevin icabı kendileriyle yeterince ilgilenemediğin zaman üzüntüye kapılmamalarını ve kendilerine vereceğin şeyler ve göstereceğin güzel muamele sayesinde hepsinin hoşnut olmasını sağlayacaktır.
Unutmayın ki, Allah gönlünüzden geçen en gizli niyet ve düşünceleri dahi bilir. Gerçekten Allah her şeyi en mükemmel şekilde bilendir, kullarına karşı son derece şefkatli ve merhametlidir. |
51 |
|
|
لَا يَحِلُّ لَكَ النِّسَٓاءُ مِنْ بَعْدُ وَلَٓا اَنْ تَبَدَّلَ بِهِنَّ مِنْ اَزْوَاجٍ وَلَوْ اَعْجَبَكَ حُسْنُهُنَّ اِلَّا مَا مَلَكَتْ يَم۪ينُكَۜ وَكَانَ اللّٰهُ عَلٰى كُلِّ شَيْءٍ رَق۪يـباً۟
Ey Peygamber! Artık bundan böyle başka hiçbir kadınla evlenmek sana helâl değildir. Ayrıca, eşlerinden birini boşayıp yerine bir başkasını —güzelliği hoşuna gitse bile— alman da sana helâl değildir. Ancak sahip olduğun savaş esiri cariyeler bu hükmün dışındadır.
Hiç kuşkusuz Allah, her an her şeyi görüp gözetmektedir.
Şimdi de, hem Peygamberin eşsiz konumu hakkında ipuçları veren, hem de İslâm önderlerini ziyaret konusunda temel görgü kurallarını size öğreten şu ayetlere kulak verin: |
52 |
|
|
يَٓا اَيُّهَا الَّذ۪ينَ اٰمَنُوا لَا تَدْخُلُوا بُيُوتَ النَّبِيِّ اِلَّٓا اَنْ يُؤْذَنَ لَكُمْ اِلٰى طَعَامٍ غَيْرَ نَاظِر۪ينَ اِنٰيهُۙ وَلٰكِنْ اِذَا دُع۪يتُمْ فَادْخُلُوا فَاِذَا طَعِمْتُمْ فَانْتَشِرُوا وَلَا مُسْتَأْنِس۪ينَ لِحَد۪يثٍۜ اِنَّ ذٰلِكُمْ كَانَ يُؤْذِي النَّبِيَّ فَيَسْتَحْـي۪ مِنْكُمْۘ وَاللّٰهُ لَا يَسْتَحْـي۪ مِنَ الْحَقِّۜ وَاِذَا سَاَلْتُمُوهُنَّ مَتَاعاً فَسْـَٔلُوهُنَّ مِنْ وَرَٓاءِ حِجَابٍۜ ذٰلِكُمْ اَطْهَرُ لِقُلُوبِكُمْ وَقُلُوبِهِنَّۜ وَمَا كَانَ لَكُمْ اَنْ تُؤْذُوا رَسُولَ اللّٰهِ وَلَٓا اَنْ تَنْكِحُٓوا اَزْوَاجَهُ مِنْ بَعْدِه۪ٓ اَبَداًۜ اِنَّ ذٰلِكُمْ كَانَ عِنْـدَ اللّٰهِ عَظ۪يـماً
Ey iman edenler! Herhangi bir toplantı, konuşma veya yemek için davet edilmedikçe, Peygamberin odalarına rasgele girmeyin. Erkenden gelip yemek vaktini bekleyerek Peygamberi gereksiz yere meşgul de etmeyin. Ancak davet edildiğinizde, en uygun zamanda gelin ve yemeği yedikten sonra hemen ayrılın, sohbete dalıp uzun uzadıya oturmayın. Çünkü bu davranışınız, ümmetin sorunlarıyla ilgilenmesi gereken ve ailesine de zaman ayırmak zorunda olan Peygamberi sıkıntıya sokuyor. Fakat o, utangaçlığından dolayı, sizden gitmenizi istemeye çekiniyor. Oysa Allah, gerçeği ve doğruyu söylemekten çekinmez.
Bir de, Peygamberin hanımlarından bir şey isteyeceğiniz veya kendilerine bir şey soracağınız zaman, bunu perde arkasından isteyin. Odalarına öyle gelişigüzel girip onları rahatsız etmeyin. Ayrıca, onlara karşı daima saygılı ve ölçülü davranın. Bu hem sizin, hem de onların kalplerinin tertemiz kalması ve şeytanî düşüncelere saplanmaması için en uygun davranış şeklidir. Şunu iyi bilin ki, sizin Allah'ın Elçisini herhangi bir şekilde incitmeniz asla söz konusu olamaz. Ayrıca, onun vefatından sonra hanımlarıyla evlenmeniz de size kesinlikle haramdır. Çünkü böyle bir davranış, Allah katında çok büyük bir günahtır. |
53 |
|
|
اِنْ تُبْدُوا شَيْـٔاً اَوْ تُخْفُوهُ فَاِنَّ اللّٰهَ كَانَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَل۪يماً
Unutmayın, yaptığınız herhangi bir şeyi açığa vursanız da, gizleseniz de, Allah onun hesabını soracaktır. Çünkü Allah, her şeyi hakkıyla bilmektedir.
Peygamber hanımlarıyla perde arkasından konuşma emri, onların yakın akrabaları için geçerli değildir: |
54 |
|
|
لَا جُنَاحَ عَلَيْهِنَّ ف۪ٓي اٰبَٓائِهِنَّ وَلَٓا اَبْنَٓائِهِنَّ وَلَٓا اِخْوَانِهِنَّ وَلَٓا اَبْنَٓاءِ اِخْوَانِهِنَّ وَلَٓا اَبْنَٓاءِ اَخَوَاتِهِنَّ وَلَا نِسَٓائِهِنَّ وَلَا مَا مَلَكَتْ اَيْمَانُهُنَّۚ وَاتَّق۪ينَ اللّٰهَۜ اِنَّ اللّٰهَ كَانَ عَلٰى كُلِّ شَيْءٍ شَه۪يداً
Onların dedelerine, amcalarına, dayılarına, babalarına, öz veya üvey oğullarına, torunlarına, en az ana bir veya baba bir kardeşlerine, erkek ve kız kardeşlerinin oğullarına, temiz ve güvenilir kadın arkadaşlarına ve sahip oldukları köle ve cariyelerine serbestçe görünmelerinde —çünkü İslâm, köleyi ailenin bir parçası olarak görür— hiçbir sakınca yoktur. Bununla beraber, ey Peygamber hanımları! Kişiyi günaha düşürebilecek şüpheli her şeyden sakının ve Allah'a itaat konusunda son derece titiz ve dikkatli davranın. Unutmayın ki, Allah kim ne yapıyorsa görmektedir. Çünkü O, herkes ve her şey üzerinde şahittir.
Dolayısıyla, Peygamberi görevinde başarısızlığa uğratmak için iftiralar atan kâfirleri ve münafıkları da görüyor. O hâlde, Allah'ın nurunu söndürmeye çalışanlar, eninde sonunda hüsrana uğramaya mahkûmdurlar: |
55 |
|
|
اِنَّ اللّٰهَ وَمَلٰٓئِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّۜ يَٓا اَيُّهَا الَّذ۪ينَ اٰمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْل۪يماً
Hiç kuşkusuz Allah ve melekleri, Peygambere salât ederler. Allah Peygamber'ine karşı çok merhametlidir. Ona daima sevgiyle yönelir, onu över, işlerini bereketli kılar. Onun ismini yüceltir ve üzerine rahmetini indirir. Melekler de Peygamber'i çok severler. Onun en yüce makamlara ulaşması, İslâm'ın ve Müslümanların üstün gelmesi için Allah'a dua ederler. Onun şerefini gözetmeğe, şanını yüceltmeğe özen gösterirler. O hâlde, ey inananlar, sizin kurtuluşunuz için her şeyini feda eden bu Peygamberin izinden yürüyün. Tüm gücünüzle davasını destekleyin, ona saygı duyun, onu yüceltin. Böylece, siz de ona salât edin ve ona tüm kalbinizle esenlikler dileyerek içtenlikle selâm edin!
Allahumme salli ve sellim alâ nebiyyinâ Muhammed! |
56 |
|
|
اِنَّ الَّذ۪ينَ يُؤْذُونَ اللّٰهَ وَرَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللّٰهُ فِي الدُّنْيَا وَالْاٰخِرَةِ وَاَعَدَّ لَهُمْ عَذَاباً مُه۪يناً
Çirkin iftiralarla İslâm'a saldırarak Allah'ı gazaba getiren ve O'nun Elçisini inciten münafıklara ve kâfirlere gelince, Allah onları dünyada da âhirette de lânete uğratmış ve onlar için alçaltıcı bir azap hazırlamıştır! Demek ki; |
57 |
|
|
وَالَّذ۪ينَ يُؤْذُونَ الْمُؤْمِن۪ينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ بِغَيْرِ مَا اكْتَسَبُوا فَقَدِ احْتَمَلُوا بُهْتَاناً وَاِثْماً مُب۪يناً۟
Mümin erkeklere ve mümin kadınlara işlemedikleri bir şeyden dolayı suçlayarak eziyet edenler, gerçekten çirkin bir iftira günahı ve apaçık bir vebal yüklenmişlerdir.
O hâlde, kötü niyetli insanların iftiralarına meydan vermemek için: |
58 |
|
|
يَٓا اَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِاَزْوَاجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَٓاءِ الْمُؤْمِن۪ينَ يُدْن۪ينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلَاب۪يبِهِنَّۜ ذٰلِكَ اَدْنٰٓى اَنْ يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَۜ وَكَانَ اللّٰهُ غَفُوراً رَح۪يماً
Ey Peygamber! Eşlerine, kızlarına ve diğer mümin hanımlara söyle; toplum içine çıkacakları vakit başörtülerini taksınlar (24. Nur: 31) ve pardösü, çarşaf, manto gibi vücut hatlarını tamamen kapatan dış kıyafetlerini üzerlerine örtsünler. Gerek giyim kuşamlarında, gerek söz ve davranışlarında mümin bir hanıma yaraşan ağırbaşlı ve edepli tavrı göstersinler. Bu, onların saygıdeğer ve iffetli bir kadın olarak tanınmaları ve böylece, ahlâksız insanlar tarafından sözlü veya fiili tacize uğrayıp incitilmemeleri için en uygun çözüm yoludur. Bununla birlikte, hiç kimse elinde olmadan işlediği bir günah yüzünden veya İslâm'dan önce yaptıklarından dolayı sorumlu tutulmayacaktır. Çünkü Allah çok bağışlayıcıdır, çok merhametlidir. Fakat kadının örtünüp iffetli davranması, tek başına sorunu çözmez: |
59 |
|
|
لَئِنْ لَمْ يَنْتَهِ الْمُنَافِقُونَ وَالَّذ۪ينَ ف۪ي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ وَالْمُرْجِفُونَ فِي الْمَد۪ينَةِ لَنُغْرِيَنَّكَ بِهِمْ ثُمَّ لَا يُجَاوِرُونَكَ ف۪يهَٓا اِلَّا قَل۪يلاًۚۛ
Eğer o ikiyüzlüler, kalplerinde hastalık olan ve bu yüzden o münafıkları destekleyen zayıf imanlı kimseler ve halkı paniğe sürükleyecek kötü haberler yayarak yahut müminlerin ırz ve namuslarına dil uzatarak Medine'de huzursuzluk çıkaranlar, bu düşmanca hareketlerinden vazgeçmeyecek olurlarsa, sana onlarla çarpışmanı emrederiz de, o zaman bu topraklarda sana komşu olarak çok az bir süre kalabilirler. Şöyle ki: |
60 |
|
|
مَلْعُون۪ينَۚۛ اَيْنَ مَا ثُقِفُٓوا اُخِذُوا وَقُتِّلُوا تَقْت۪يلاً
Onlar hem Allah hem de müminler tarafından lânete uğramış bir hâlde bu ülkeden sürülüp kovulacaklar. Bununla da kalmayacak, her görüldükleri yerde tutuklanacak ve gerekirse öldürülecekler. |
61 |
|
|
سُنَّةَ اللّٰهِ فِي الَّذ۪ينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلُۚ وَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّةِ اللّٰهِ تَبْد۪يلاً
Bugünkü zalimleri bekleyen bu feci akıbet, daha önce gelip geçmiş diğer bütün zalimler için Allah'ın belirlediği toplumsal-ilâhî bir kanundur. Unutmayın; çağlar değişir, toplumlar değişir, fakat Allah'ın koyduğu kanunlarda hiçbir değişiklik göremezsin. Bu, onların dünyadaki cezası olacak. Asıl cezaya gelince: |
62 |
|
|
يَسْـَٔلُكَ النَّاسُ عَنِ السَّاعَةِۜ قُلْ اِنَّمَا عِلْمُهَا عِنْدَ اللّٰهِۜ وَمَا يُدْر۪يكَ لَعَلَّ السَّاعَةَ تَكُونُ قَر۪يباً
İnsanlar, sana kıyametin ne zaman kopacağını soruyorlar. Onlara de ki: "Onun bilgisi, yalnız Allah'ın katındadır ve zamanı geldiğinde onu gerçekleştirecek olan da sadece O'dur. Sen kıyametin ne zaman kopacağına değil, o Gün için neler hazırladığına bak! Ne bilirsin, belki de kıyamet çok yakındır."
Allah, ansızın gelip çatmasına karşı insanlar hazırlıklı olsunlar diye, kıyametin vaktini bildirmemiştir. Kıyametin kopacağının farkında olmayan ve her an onunla karşılaşma bilincinin verdiği uyanıklıktan yoksun bulunanlara gelince: |
63 |
|
|
اِنَّ اللّٰهَ لَعَنَ الْكَافِر۪ينَ وَاَعَدَّ لَهُمْ سَع۪يراًۙ
Allah, inkârcıları rahmetinden mahrum bırakarak lânetlemiş ve onlara ceza olarak, alev alev yanan kavurucu bir ateş hazırlamıştır. |
64 |
|
|
خَالِد۪ينَ ف۪يهَٓا اَبَداًۚ لَا يَجِدُونَ وَلِياًّ وَلَا نَص۪يراًۚ
Hem de, sonsuza dek içinde kalacakları bir ateş! Öyle ki, kendilerini bu korkunç azaptan kurtaracak ne bir dost bulabilecekler, ne de bir yardımcı. |
65 |
|
|
يَوْمَ تُقَلَّبُ وُجُوهُهُمْ فِي النَّارِ يَقُولُونَ يَا لَيْتَنَٓا اَطَعْنَا اللّٰهَ وَاَطَعْنَا الرَّسُولَا
O Gün, yüzleri ateş içinde çevrilip kızartılırken, "Ah, keşke fırsat varken Allah'a ve Elçisine itaat etseydik!" diye pişmanlıkla inleyecekler. |
66 |
|
|
وَقَالُوا رَبَّنَٓا اِنَّٓا اَطَعْنَا سَادَتَنَا وَكُـبَرَٓاءَنَا فَاَضَلُّونَا السَّب۪يلَا
Fakat bunun boş bir kuruntu olduğunu anlayınca da, "Ey Rabb'imiz!" diyecekler, "Biz, siyasî önderlerimize ve din büyüğü saydığımız efendilerimize körü körüne itaat ettik; onlar da bizi doğru yoldan saptırdılar." |
67 |
|
|
رَبَّنَٓا اٰتِهِمْ ضِعْفَيْنِ مِنَ الْعَذَابِ وَالْعَنْهُمْ لَعْناً كَب۪يراً۟
"Ya Rab! Bizi saptıran bu insanlara iki kat azap ver ve üzerlerine lânetler yağdır!"
İşte, Allah'ın elçisine karşı gelenlerin sonu budur! O hâlde: |
68 |
|
|
يَٓا اَيُّهَا الَّذ۪ينَ اٰمَنُوا لَا تَكُونُوا كَالَّذ۪ينَ اٰذَوْا مُوسٰى فَبَرَّاَهُ اللّٰهُ مِمَّا قَالُواۜ وَكَانَ عِنْدَ اللّٰهِ وَج۪يهاً
Ey inananlar! Sizler, nice iftira, zulüm ve haksızlıklarla Musa'yı inciten İsrail Oğulları içindeki zalimler gibi olmayın! Aksi hâlde, siz de onların karşılaştığı kötü akıbetle karşılaşırsınız. Onlar, Musa'yı gözden düşürmeye ve eziyet etmeye çalıştılar, fakat sonunda Allah, Musa'yı onların bütün iddia ve iftiralarından kurtarıp temize çıkardı ve ona eziyet edenleri cezalandırdı. Çünkü Musa, Allah katında son derece itibarlı ve gözde bir kuldu. Şundan emin olun ki, Peygamberler arasında en seçkin yere sahip olan Son Elçiyi incitenler de cezalarını çekeceklerdir. O hâlde: |
69 |
|
|
يَٓا اَيُّهَا الَّذ۪ينَ اٰمَنُوا اتَّقُوا اللّٰهَ وَقُولُوا قَوْلاً سَد۪يداًۙ
Ey iman edenler! Allah'tan gelen buyruklara sımsıkı sarılarak, kötülüğün her çeşidinden titizlikle sakının ve sizin veya sevdiklerinizin aleyhine bile olsa, daima doğru söz söyleyin! |
70 |
|
|
يُصْلِحْ لَكُمْ اَعْمَالَكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْۜ وَمَنْ يُطِـعِ اللّٰهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ فَازَ فَوْزاً عَظ۪يماً
Bu emirleri yerine getirin ki, böylece Allah, birey ve toplum olarak huyunuzu, ahlâkınızı güzelleştirsin, işlerinizi yoluna koysun ve günahlarınızı bağışlasın. Unutmayın; her kim Allah'a ve Elçisine gönülden itaat ederek yeryüzünde halifelik görevini lâyıkıyla yerine getirirse, dünyada da âhirette de en büyük saadete ulaşmış, en büyük başarıyı elde etmiş olur. Fakat unutmayın, şu çarpıcı temsilden de anlaşılacağı gibi, büyük nimet büyük sorumluluk gerektirir: |
71 |
|
|
اِنَّا عَرَضْنَا الْاَمَانَةَ عَلَى السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِ وَالْجِبَالِ فَاَبَيْنَ اَنْ يَحْمِلْنَهَا وَاَشْفَقْنَ مِنْهَا وَحَمَلَهَا الْاِنْسَانُۜ اِنَّهُ كَانَ ظَلُوماً جَهُولاًۙ
Allah'ın bahşettiği ekonomik, sosyal, bireysel ve toplumsal imkân ve fırsatları, akıl, beden, duyu, irade, vicdan, muhakeme gibi üstün yetenekleri O'na kullukta kullanarak yeryüzünde O'nun adına, O'nun hükümlerini egemen kılma mücadelesi o kadar ağır, o kadar ciddi bir görevdir ki, Biz bu emaneti önce göklere, yere ve dağlara teklif ettik, fakat onlar bu büyük sorumluluğu göze alamayıp onu yüklenmekten çekindiler. Böylece bu yükümlülüğü, küçücük cüssesine rağmen, Allah'ın kendisine bahşettiği yetenekler sayesinde göklere, yere ve dağlara hükmetme gücüne sahip olan insanoğlu kabul etti. Düşünsenize; bunca nimetlerle donatıldığı hâlde, yüklendiği emanetin hakkını veremeyen insan ne kadar zalim, ne kadar cahildir! |
72 |
|
|
لِيُعَذِّبَ اللّٰهُ الْمُنَافِق۪ينَ وَالْمُنَافِقَاتِ وَالْمُشْرِك۪ينَ وَالْمُشْرِكَاتِ وَيَتُوبَ اللّٰهُ عَلَى الْمُؤْمِن۪ينَ وَالْمُؤْمِنَاتِۜ وَكَانَ اللّٰهُ غَفُوراً رَح۪يماً
İşte bunun içindir ki, Allah, emanete ihanet eden ikiyüzlü erkeklere, ikiyüzlü kadınlara ve O'na ortak koşan müşrik erkeklere, müşrik kadınlara hak ettikleri cezayı verecek; iman eden erkekleri ve iman eden kadınları ise, sonsuz lütuf ve rahmetiyle kuşatacaktır. Hiç kuşkusuz Allah çok bağışlayıcı, çok merhametlidir. |
73 |
